Τρίτη ηλικία ή Πρώτη (από το τέλος;).
Αν ο θάνατος, δεν είναι -πραγματικά δεν είναι- το τέλος, τότε η αρίθμηση των ηλικιών έχει νόημα μόνο αν μας βοηθάει να επικεντρωθούμε στη μελέτη των διαφόρων φάσεων της ζωής και σε τίποτε άλλο.
Κάθε παιδί που έρχεται στον κόσμο των ανθρώπων βρίσκει μια δεδομένη κοινωνική κατάσταση: συνήθως δύο γονείς, ίσως έναν παππού και μια γιαγιά (ή έναν ή και κανέναν από τους δύο), συγγενείς, μια γειτονιά, μια πόλη ή ένα χωριό, μια χώρα.
Όλοι αυτοί οι χώροι διέπονται από κανόνες που θέσπισαν οι μεγαλύτεροι άνθρωποι και επιβάλλεται στους μικρότερους να τους ακολουθήσουν είτε συμφωνούν με αυτούς είτε όχι. Έτσι καθώς τα χρόνια περνάνε οι νέοι περιμένουν με ανυπομονησία να μεγαλώσουν για να είναι σε θέση να πάψουν να ακολουθούν πολλούς από τους κοινωνικούς κανόνες ή να θεσπίσουν δικούς τους.
Όταν λοιπόν μια γενιά "έρθει στα πράγματα" δηλαδή ενηλικιωθεί, και εισέλθει στην αγορά εργασίας, αρχίζει και η ευθεία και κατά πρόσωπο αμφισβήτηση απέναντι στους μεγαλύτερους, ειδικά προς τους ηλικιωμένους.
"Τι είναι αυτά που λέτε;" "Μα, που ζείτε;" "Καλά, εσείς δεν καταλαβαίνετε!" Την ίδια στιγμή, οποιαδήποτε σοφή κουβέντα βγει από το στόμα ενός ηλικιωμένου, αντιμετωπίζεται από τους νέους στην καλύτερη περίπτωση, ως μια αναλαμπή ευφυΐας ενός, κατά κανόνα, ανόητου ηλικιωμένου ανθρώπου.
Οι μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι, που διαθέτουν μια σχετικά καλή υγεία, δεν είναι ανόητοι ' μπορεί να μην καταδέχονται να είναι μοντέρνοι, γιατί, ίσως κατανοούν πως ότι είναι τωρινό δεν είναι κατά κανόνα και καλύτερο από ότι προηγήθηκε, μόνο και μόνο επειδή είναι πρόσφατο.
Στις μέρες μας το περιεχόμενο αντικαταστάθηκε από τη μορφή και η ουσία των ανθρώπων και των πραγμάτων από την εμφάνιση. Η όραση και η γεύση εκτόπισαν ως κυρίαρχες αισθήσεις και πρακτικά αντικατέστησαν την ακοή, και την όσφρηση. Επιλέγουμε φρούτα πεντακάθαρα και γυαλιστερά χωρίς φυσική αλλά με έντονη τεχνική γεύση ή χωρίς καθόλου γεύση. Δεν ακούμε τη γνώμη των επιστημόνων για τους κινδύνους από τη βιομηχανική επεξεργασία τροφίμων και ποτών ή πληρώνουμε πολύ ακριβά τα στοιχειωδώς υγιεινά, τα λεγόμενα "βιολογικά" τρόφιμα, ενώ όλα τα τρόφιμα θα έπρεπε να είναι βιολογικά και προσιτά σε όλους με χαμηλές τιμές.
Όλα αυτά τα κατανοούν οι σοφοί ηλικιωμένοι και προτιμούν να τα αγνοούν οι νεότεροι. Όσοι μεγάλοι σε ηλικία έχουν συμφιλιωθεί με τη γόνιμη διαδικασία της ωρίμανσης, χαίρονται τη ζωή τους διπλά: μία φορά γι αυτό που είναι καθαυτή, δηλαδή ήρεμη, δημιουργική και ελπιδοφόρα και μία γιατί αισθάνονται πως έχουν αποκτήσει ένα είδος "προφητικότητας" ως μια ατομική ικανότητα να προβλέπουν συναισθήματα, γεγονότα, καταστάσεις, αντιδράσεις, προοπτικές από τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, έως τα διαδοχικά στάδια της διαδικασίας ωρίμανσης που έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν μετά στα παιδιά τους ' για δεύτερη φορά στα εγγόνια, ή, οι πιο τυχεροί, για τρίτη φορά και στα δισέγγονά τους.
Με την έννοια λοιπόν του πολύπειρου ερευνητή, του απελευθερωμένου (από μαθηματικές έννοιες) στατιστικολόγου, του δημιουργικού καλλιτέχνη, οι ώριμοι άνθρωποι όχι μόνο χαίρονται τη ζωή τους αλλά πραγματικά διασκεδάζουν με την ελαφρότητα και την απειρία των νέων, όχι για να τους κοροϊδέψουν, αλλά για να τους δείξουν με τη στάση και τη συμπεριφορά τους πως η ζωή αποκτά νόημα μόνο όταν βιώνεις την ηλικία σου σε κάθε φάση της ζωής σου, είσαι ο εαυτός σου και βαδίζεις προς το τέλος της βιολογικής ζωής σου, ήρεμος και πλήρης.
Γιώργος Χατζηαποστόλου.
