Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-ΨυχοθεραπεύτριαΜπορεί μια γυναίκα να είναι φίλη με έναν άνδρα -και το αντίστροφο- χωρίς να υπάρχει απώτερος σεξουαλικός σκοπός; 'Μα οι άνδρες είναι από τη φύση τους κατακτητές', 'οι γυναίκες είναι ζηλιάρες', 'υπάρχει σεξουαλική ένταση μεταξύ των δύο φύλων' υποστηρίζουν κάποιες στερεότυπες αντιλήψεις. Ας δούμε όμως αν είναι στα αλήθεια έτσι.
Πράγματι, με τα κοινωνικά δεδομένα που ίσχυαν πριν από μερικές δεκαετίες, η καθαρά φιλική σχέση ανάμεσα σε έναν άνδρα και μία γυναίκα θεωρούνταν αδύνατη. Ο λόγος; Οι γυναίκες βρίσκονταν κατά κύριο λόγο στο σπίτι, οι άνδρες στο χώρο της εργασίας και οι επαφές μεταξύ τους είχαν ένα στόχο: τη σύναψη σχέσεων, προκειμένου να δημιουργήσουν οικογένεια. Ωστόσο, πέρα από αυτό, τα κοινωνικά δεδομένα εξυμνούσαν τις ρομαντικές σχέσεις ως το μόνο είδος σχέσης μεταξύ των δύο φύλων, απλούστατα γιατί αυτός ήταν ο σίγουρος δρόμος που οδηγούσε στο γάμο και τη διαιώνιση του είδους. Επικρατούσε μια επιλεκτική κοινωνική τύφλωση προς τις φιλικές σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων. Τα δεδομένα αυτά όμως έχουν ανατραπεί.
Κατ' αρχάς, άνδρες και γυναίκες δρουν πλέον στον ίδιο εργασιακό χώρο, μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα και κοινωνικές εμπειρίες. Οι επαφές τους εξυπηρετούν πολλαπλούς στόχους και όχι μόνο τη δημιουργία οικογένειας. Αυτή η αλλαγή των κοινωνικών δεδομένων τείνει προς μια κατεύθυνση: αν και έχει τις δυσκολίες της -όπως άλλωστε και όλες οι ανθρώπινες σχέσεις- καθιστά δυνατή την ουσιαστική φιλία μεταξύ ανδρών και γυναικών. Και δεν είναι μόνο αυτό, αφού υπάρχουν πλέον λόγοι για την ύπαρξη και την εδραίωση τέτοιων φιλιών.
Καθώς ένα άτομο κοινωνικοποιείται, μαθαίνει τους κανόνες που ορίζουν πώς πρέπει να φερθεί σε φιλίες με άτομα του ίδιου φύλου: τα αγόρια ασχολούνται με σπορ και ομαδικά παιχνίδια, τα κορίτσια μιλούν και μοιράζονται εμπειρίες -και μεγαλώνοντας συνεχίζουν και τα δύο φύλα πάνω στο ίδιο μοτίβο. Επίσης, ο άνθρωπος μαθαίνει πώς να φερθεί στο άλλο φύλο σε μια ρομαντική σχέση: πώς να δείξει το ενδιαφέρον του, πώς να συμπεριφερθεί κατά την έξοδο, να παντρευτεί και να κάνει παιδιά κ.ο.κ. Από την άλλη πλευρά, όμως, δεν υπάρχουν κοινωνικοί κανόνες για ενδεχόμενη φιλία μεταξύ γυναικών και ανδρών.
Ο Don O' Meara, Ph.D., καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι στις ΗΠΑ, δημοσίευσε μια έρευνα-ορόσημο για τα εμπόδια που παρεμβάλλονται στις σχέσεις των δύο φύλων, δυσκολεύοντας την εδραίωση μιας πραγματικής φιλίας. Ποια είναι αυτά τα εμπόδια;
1: Ορισμός της σχέσης
Πρόκειται για φίλους ή εραστές; Προφανώς, υπάρχει πλατωνική αγάπη, με την έννοια μιας γενικότερης έλξης προς το άλλο φύλο στα πλαίσια μιας φιλίας. Όμως, ο διαχωρισμός ανάμεσα στα ρομαντικά, τα σεξουαλικά και τα φιλικά αισθήματα είναι πολύ δύσκολος. Ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες, κάποιο από αυτά καταλαμβάνει την πρώτη θέση, για να αντικατασταθεί από ένα άλλο, όταν αλλάξουν και οι συνθήκες. Οι πιο πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν κάποιο άτομο του άλλου φύλου που αγαπούν, περνούν καλά μαζί του, επιδιώκουν την παρέα του, αλλά δεν θα ήθελαν και δεν έχουν κάνει βήματα για να το πλησιάσουν ερωτικά και να το ζητήσουν σε γάμο. Τι σημαίνει αυτό;
2: Ξεπέρασμα της έλξης
Ας μιλήσουμε για σεξ! Η πεζή πραγματικότητα θέλι πίσω από κάθε φιλική σχέση μεταξύ ανδρών και γυναικών να παραμονεύει η 'απειλή' της σεξουαλικής επιθυμίας. Ένα απλό πλατωνικό αγκάλιασμα μπορεί πολύ εύκολα να αποκτήσει μια πιο ερωτική σημασία. Είτε το θέλουμε είτε όχι, την έλξη δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε. Μια μεγάλη έρευνα σε 150 εργαζόμενους, που ερωτήθηκαν σχετικά με το τι τους αρέσει και τι όχι στις φιλίες ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες, έδειξε ότι στις γυναίκες δεν αρέσει κυρίως η σεξουαλική ένταση που υπάρχει, ενώ απεναντίας οι άνδρες απάντησαν ότι η σεξουαλική έλξη ήταν ένας βασικός λόγος για να ξεκινήσουν μια φιλία με μια γυναίκα και ότι κάτι τέτοιο θα έδινε περισσότερο βάθος στη σχέση τους. Γεγονός είναι ότι το 62% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η σεξουαλική ένταση ήταν παρούσα στις φιλικές σχέσεις τους με το άλλο φύλο.
3: Εδραίωση ισοτιμίας
Στο θέμα της φιλίας ξεκινάμε από το δεδομένο ότι πρόκειται για μια σχέση μεταξύ ίσων. Αλλά, όπως επισημαίνει ο Δρ O΄Meara, σε κοινωνίες στις οποίες οι άνδρες είναι πάντα λίγο πιο 'ίσοι' από τις γυναίκες και στις οποίες υπάρχει ανδρική κυριαρχία, ο κίνδυνος της ανισότητας σε μια φιλική σχέση είναι υπαρκτός. Θέματα δύναμης, εξουσίας και πρεστίζ μπορεί να εμπλακούν σε μια φιλία ανάμεσα στα δύο φύλα και να αλλοιώσουν τη μορφή της.
4: Το μάτι της κοινωνίας
Οι αμφισβητίες ζουν ανάμεσά μας! Η κοινωνία μας πιθανότατα δεν είναι εντελώς έτοιμη να δεχτεί την ύπαρξη μιας φιλίας ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες χωρίς σεξουαλικό υπόβαθρο. Οι στενές σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπους του αντίθετου φύλου βρίσκονται στο στόχαστρο των ερωτήσεων και των σχολίων των άλλων: 'Σίγουρα είναι απλώς φιλία;'.
5: Ο τόπος συνάντησης
Πού γίνονται οι γνωριμίες που οδηγούν στη φιλία; Καθώς η αγορά εργασίας ανοίγει τις πύλες της διάπλατα στις γυναίκες και πολλά παραδοσιακά 'ανδρικά' επαγγέλματα τώρα είναι ανοιχτά και σε εκείνες, τα δύο φύλα έχουν πολλές ευκαιρίες συνύπαρξης και συγχρωτισμού σε ένα περιβάλλον που από μόνο του δεν είναι ερωτικά φορτισμένο.
Παρ' όλα αυτά, οι ευκαιρίες για αλληλεπίδραση είναι λίγες, όπως προκύπτει από απλή παρατήρηση των ομάδων που δημιουργούνται ήδη από μικρές ηλικίες: τα αγόρια με τα αγόρια και τα κορίτσια με τα κορίτσια, και όποιος αποκλίνει από αυτό έχει κάτι... στραβό! Καθώς ο καθένας μαθαίνει κώδικες επικοινωνίας με αντιπροσώπους του ίδιου φύλου, διαμορφώνει διαφορετικό τρόπο επαφής με το άλλο φύλο, γεγονός που σημαίνει ότι και τα κανάλια της επικοινωνίας θα έχουν στόχο την εύρεση σεξουαλικού συντρόφου. Έτσι, μην έχοντας πρότυπο για φιλία με το άλλο φύλο, το ενδεχόμενο αυτό δεν νοείται! Μάλιστα, αυτό συνεχίζεται και στην υπόλοιπη ζωή των ανθρώπων: αν προσέξουμε γύρω μας σε πάρτι, ταβέρνες ή χώρους διασκέδασης, θα παρατηρήσουμε ότι συνήθως οι άνδρες συσπειρώνονται σε μια γωνιά και οι γυναίκες σε μια άλλη, διαμορφώνοντας τις δικές τους ομάδες γνωριμίας, φιλίας και επικοινωνίας.
Παρ' όλο που πρόκειται για υπαρκτά εμπόδια, η φιλία μεταξύ των δύο φύλων δεν είναι απλώς εφικτή, αλλά, σε τελευταία ανάλυση, επιβάλλεται, αν πρόκειται οι άνδρες και οι γυναίκες να συνυπάρξουν στη δουλειά, τη διασκέδαση και την κοινωνική ζωή.
http://health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=35052
In Health
© 2008 InterOPTICS A.E.E. © 2006 InterOPTICS A.E.E.
In Health
© 2008 InterOPTICS A.E.E. © 2006 InterOPTICS A.E.E.
26/11/2006 16:8
