" Έργο" Φύσης και έργο τέχνης

[....]

[1'.30΄΄-  1'.60'΄]

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά, να μου δοθεί

          ετούτη η χάρη.

Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές

          που σιγά-σιγά βουλιάζει

και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε

          από τα μαλάματα το πρόσωπό της

κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η

          ψυχή μας κάνει αύριο πανιά.

[....]

Ο ήλιος, η θάλασσα, ο άνεμος, τα σύννεφα ή τα υπόγεια ύδατα διαμορφώνουν, με τα χρόνια, τη μορφή της γης. Οι σχηματισμοί του ανάγλυφου της γης, συχνά θυμίζουν πρόσωπα, ζώα ή άλλα εξωπραγματικά όντα όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με τις γλυπτές μορφές στα σπήλαια, από τους σταλακτίτες και τους σταλαγμίτες. Θα μπορούσαν, ίσως, να συμπεριληφθούν στους "καλλιτέχνες" και συμβαίνει να θεωρούνται από κάποιους φιλοσόφους της τέχνης, ως άτυποι "δημιουργοί".

Αντικειμενικά, ως "έργο τέχνης", πιστεύω πως θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα φυσικό τοπίο, ένα λουλούδι, μια μυρωδιά, ενώ, υποκειμενικά κρίνοντας, το πρώτο  αριστούργημα που μου έρχεται στο μυαλό είναι η γυναίκα. 

Σημειώνω, ως έργα τέχνης, μόνο ένα όμορφο και όχι ένα άσχημο έργο γιατί ακόμη και σαν παράδειγμα προς αποφυγή αν το χρησιμοποιούσα, θα εμπλεκόμουν στη διαδικασία να το αναπαράγω. Ως όμορφο αντικείμενο έχω τη γνώμη πως λογίζεται, κάθε αρμονική σύνθεση που προκαλεί στον άνθρωπο - θεατή που θα το δει, θα το ακούσει, θα το γευθεί, θα το μυρίσει ή θα το αγγίξει, μια αισθητική απόλαυση (χαρά, θαυμασμό, συγκίνηση, ηρεμία). 

Γνωρίζοντας τον δημιουργό της ακόλουθης εικόνας, μπορώ να κατατάξω αυτό το αντικείμενο (το σκουριασμένο κορίτσι) στα έργα τέχνης.
http://www.mikesfreegifs.com/main4/photos33.htm

Συνεχίζω να αναζητώ την ομορφιά όπου κι αν υπάρχει -είτε στη φύση είτε στην τέχνη- γιατί θεωρώ πρωτεύον το "αποτέλεσμα" και αντιλαμβάνομαι τον δημιουργό ως δευτερεύοντα αισθητικό παράγοντα -ως μέσον- που απλώς διαμεσολαβεί για να μας φέρει σε επαφή με το ωραίο.

Σημασία, κατά τη γνώμη μου, δεν έχει ποιος δημιούργησε ένα έργο, αλλά αν το έργο αυτό είναι ωραίο. Αν ο "δημιουργός" δεν είναι συγκεκριμένο πρόσωπο αλλά μια απρόσωπη οντότητα (Φύση, Θεός) το έργο δεν θεωρώ πως είναι τυχαίο, ορφανό ή πως θα παραμείνει αδιαβάθμητο έξω από κάποια καλλιτεχνική κατηγορία αλλά, υφίσταται κατά μιαν αίσθηση, ως "φαινόμενο" με την έννοια του ευρέος, δηλαδή του αντικειμένου -που απευθύνεται σε πάρα πολλούς ανθρώπους- και όχι με την έννοια του ασαφούς και του ακαθόριστου. Αν το έργο είναι πάρα πολύ ωραίο, τότε από περιέργεια, θα αναζητήσω τον δημιουργό ' διαφορετικά, θα αγνοήσω το έργο και ο δημιουργός θα παραμείνει άγνωστος σ’ εμένα.

Η διάθεση να παράγει ο άνθρωπος σύνθετα και πολύπλοκα αισθητικά έργα με σκοπό να είναι δύσκολο να τα μιμηθούν οι επίγονοι καλλιτέχνες ή να προβληματίσει με τη θεματική και την σύνθεσή τους τον θεατή, μετά από μια πρώτη περίοδο παρουσίασής τους κατά την οποία αιφνιδίασαν ή και δυσαρέστησαν το κοινό, σήμερα, μάλλον απωθούν και παραμερίζονται σιωπηρά.

Βρίσκω πολύ εγωιστικό και τυφλά ανταγωνιστικό από μέρους του ανθρώπου, να διαχωρίζει, αυθαίρετα, τον εαυτό του από τα ζώα είτε πρόκειται για τα άλλα ανώτερα θηλαστικά, είτε ακόμα και τα φυτά, επειδή έχει τη διάθεση να δημιουργεί "αντικείμενα" όχι με σκοπό τη χρηστική εφαρμογή αλλά την αισθητική τους αξία.

Γιώργος Χατζηαποστόλου