Λίγα λόγια για τους ψυχολόγους
Ποιός είναι ο ρόλος των ψυχολόγων, σήμερα; Σε ποιό γνωσιακό χώρο τοποθετούνται; Ασχολούνται με τον εγκέφαλο, με την ψυχή ή και με τα δύο; Είναι επιστήμονες ή "καλλιτέχνες;" Σε τι διαφέρει ένας ψυχίατρος από έναν ψυχολόγο; Γιατί τοποθετείται η ψυχολογία στις κοινωνικές επιστήμες και όχι στις ανθρωπιστικές; Είναι ζήτημα κατάταξης ή μια ενσυνείδητη τοποθέτηση; Είναι σημαντικότερο να κοινωνικοποιηθεί ομαλά ένας άνθρωπος παρά να εξανθρωπιστεί μέσα στον κοινωνικό και ατομικό χώρο όπου ζει και κινείται;
Είχα ρωτήσει, θυμάμαι, πριν από τριάντα χρόνια έναν γείτονά μας -γνωστό ψυχίατρο, καθηγητή πανεπιστημίου- αν "θεραπεύει ψυχές" και αν , ναι, με ποιό τρόπο το κάνει και αφού με κοίταξε όπως κοιτάζουν έναν αδαή μου είπε με μια σοκαριστική ψυχρότητα: ο ψυχικά άρρωστος άνθρωπος είναι όπως ένα ραδιόφωνο που δεν λειτουργεί ' δίνοντάς του τα φάρμακα προκαλούμε ένα σόκ που ελπίζουμε πως θα τον επαναφέρει σε λειτουργία! Αυτό! Ούτε γνώση της ψυχής, ούτε ανθρώπινη ευαισθησία! Αυτό είναι ο γιατρός; "μηχανικός ανθρώπων;" Και αν ο ψυχίατρος θεραπεύει ψυχές, τότε ποιός είναι ο ρόλος του ιερέα-εξομολογητή; Να ακούει τον πιστό και να τον συμβουλεύει; Αυτό δηλαδή που κάνει 'κατά κόρον' ο ψυχολόγος με τον επισκέπτη του; Μόνο που στον ψυχολόγο φαίνεται να πηγαίνουν όσοι δεν πιστεύουν στον Θεό ενώ εμπιστεύονται την επιστήμη. Διακρίνω μια ασυνέπεια εδώ ' πως γίνεται να προσπαθείς να θεραπεύσεις κάτι που είτε δεν υπάρχει εφόσον δεν είναι αισθητό, δηλαδή την ψυχή, είτε έχει θεϊκή προέλευση, εφόσον δεν πιστεύεις στον Θεό; Η μόνη πιθανή ερμηνεία που μπορώ να δώσω είναι πως επισκέπτονται τον ψυχολόγο ως έναν ιερέα που δεν έχει ακόμη και ούτε πρόκειται στο μέλλον να αποδεχθεί το ιερατικό σχήμα (το ράσο) και ότι και αν του εμπιστευθούν δεν πρόκειται να τους τιμωρήσει, ούτε να μεταφέρει τα λόγια τους στον "προϊστάμενό" του τον Θεό.
Είναι, με κάποιο τρόπο ο ψυχολόγος ένας επαγγελματίας εξομολογητής, ένας ανεπίσημος γιατρός και ένας εξαιρετικά ειδικευμένος επιστήμονας στην τελειοποίηση της άσκησης των δημοσίων σχέσεων.
Άσε που είναι και της μόδας η επίσκεψη σε αυτόν' πόσο πιο εύκολο και πιο μοντέρνο είναι να πεις: πήγα στον ψαχαναλυτή μου, από το να πεις πήγα στον εξομολογητή μου! Στην πρώτη περίπτωση θα σε κοιτάξουν με ενδιαφέρον και προσοχή, ενώ στη δεύτερη με υποτιμητικό και ειρωνικό τρόπο και θα αλλάξουν αμέσως θέμα συζήτησης.
Μα πως γίνεται να είσαι τόσο οπισθοδρομικός; Ιερέα, σήμερα; Πως μπορείς να εμπιστευτείς έναν άνθρωπο χωρίς ειδικές γνώσεις που σε ακούει κι ύστερα σου βάζει κανόνες που πρέπει να ακολουθήσεις; Ενώ αντίθετα, ο ψυχολόγος είναι ένας ειδικός επιστήμονας που τον πληρώνεις να σε ακούει και γι αυτό σε προσέχει πολύ καλύτερα, σε βοηθάει και δεν έχει καμία διάθεση ούτε να σε τιμωρήσει, ούτε να μεταφέρει πουθενά "αλλού" όσα του εμπιστεύεσαι. Επιπλέον, οι συνθήκες τις επικοινωνίας σας είναι πολύ πιο άνετες. Δεν χρειάζεται ούτε να γονατίσεις μπροστά στον ιερέα, ούτε να μιλάς με τις ώρες, ούτε να τα πεις όλα μονομιάς. Κι αν ξεχάσεις σημαντικά πράγματα που να ξανατρέχεις να εξομολογείσαι. Αντίθετα, ξαπλώνεις ωραία-ωραία στον καναπέ του ψυχολόγου, κάθεται κι εκείνος στην πολυθρόνα του -δεν τον κοιτάζεις, ενώ εκείνος σε κοιτάζει- σου μιλάει γλυκά και ήρεμα κι εσύ σιγά-σιγά "λύνεσαι" και μιλάς και μιλάς. Και όταν συμπληρωθούν τα 40' λεπτά της συνεδρίας, ο αναλυτής σου το υπενθυμίζει ευγενικά και σε καλεί να τα ξαναπείτε πάλι σε λίγες ημέρες. Σηκώνεσαι από τον καναπέ και αποχωρείς αφού πληρώσεις στην γραμματέα του την επίσκεψη.
Και πόσο σοφά σε συμβούλεψε ' τι καλά έμαθες τώρα να τοποθετείς τις σκέψεις και να τακτοποιείς τα συναισθήματά σου ' τώρα ξέρεις ποιά είναι τα κατάλληλα λόγια που θα πεις σε ορισμένους ανθρώπους και σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Μεγάλη βοήθεια ' σου πρόσφεραν "μασημένη τροφή" και δεν έχεις να κάνεις τίποτε άλλο παρά να την καταπιείς!
Επιτέλους, βρήκες έναν άνθρωπο να σε ακούσει, αφού οι γονείς και οι φίλοι σου σε καταλαβαίνουν ελάχιστα.
Περαστικά!
Γιώργος Χατζηαποστόλου
http://www.biblionet.gr/author/1056/%CE%A3%CE%B9%CE%B4%CE%AD%CF%81%CE%B7%CF%82,_%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82,_1952-
Παρουσία σε πανεπιστήμια, σχολείο και τηλεοπτικές εκπομπές
https://www.youtube.com/watch?v=uQT-V7aK5ZU
https://www.youtube.com/watch?v=B_fN3aBjF_g&t=147s
https://www.youtube.com/watch?v=aWrr7MFHcuk&t=52s
https://www.youtube.com/watch?v=jwtBqgB1Gxg&feature=share
https://www.youtube.com/watch?v=DZCbC-Jzq-4
https://www.youtube.com/watch?v=8TNw4loR7oQ
