Aνακοίνωση της Ένωσης Βιβλιοθηκονόμων για το κλείσιμο του ΕΚΕΒΙ
Η απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού, αρμόδιου για θέματα Πολιτισμού, κ. Κώστα Τζαβάρα, ο οποίος προέβη στην κατάργηση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), μόνο ως προχειρότητα μπορεί να εκληφθεί, παραπέμπει δε στην λαϊκή παροιμία «πονάει δόντι - κόβει κεφάλι» και φυσικά η όλη διαδικασία μόνο δημοκρατική δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.
Η Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης και με την εκπρόσωπό της στο Διοικητικό Συμβούλιο αλλά και σε επανειλημμένες συναντήσεις του ΔΣ με την διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ κ. Κατρίν Βελισσάρη, είχε εκφράσει τις απόψεις της για το πώς θα έπρεπε να λειτουργήσει ο φορέας αυτός σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να χαραχτεί μια Εθνική στρατηγική για το βιβλίο και τη φιλαναγνωσία στη χώρα μας. Άλλωστε, σε μία σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία, η επιτυχία μιας στρατηγικής ανάπτυξης εξαρτάται –κυρίως- από την κοινωνική συναίνεση και τη συμμετοχή του συνόλου των κοινωνικών και οικονομικών δυνάμεων στο σχεδιασμό, στην υλοποίηση και στον έλεγχο όλων των απαραίτητων μέτρων πολιτικής.
Στο σημείο αυτό θεωρούμε ότι για τις όποιες παραλήψεις και κενά που μπορεί να υπήρξαν στη λειτουργία αυτού του φορέα την πρώτη ευθύνη την φέρνουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της πολιτείας και κατά κύριο λόγο το Υπουργείο Πολιτισμού. Απ’ όσο γνωρίζουμε απείχε από την ουσία και τυπικά είχε ένα εκπρόσωπό του στο ΔΣ. Τίθεται το εύλογο ερώτημα, μήπως το Υπουργείο στην ουσία ήθελε την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ και το επιδίωκε με την πλήρη αδιαφορία από όλους τους Υπουργούς που θήτευσαν σ’ αυτό το Υπουργείο, ανεξάρτητα σε ποια κυβερνητική παράταξη και αν ανήκαν;
Να υπενθυμίσουμε –τα αυτονόητα- ότι ο Πολιτισμός δεν είναι η συσσώρευση πολιτιστικών δομών χωρίς στρατηγικό στόχο. Πολιτισμός είναι η εκπαίδευση του πολίτη αφενός στην κατανόηση για την συμμετοχή του στην αισθητική απόλαυση και αφετέρου στην εκπαίδευση του για την απόκτηση δεξιοτήτων παραγωγής πολιτισμού. Το βιβλίο είναι ένα από τα πιο σημαντικά αγαθά του πολιτισμού.
Στις μέρες μας το βιβλίο φαίνεται να έχει παραμεριστεί, και τη θέση του να έχει καταλάβει η γραμματική της εικόνας και η λογική της τηλεόρασης. Σ’ αυτό σημαντικό μερίδιο ευθύνης έχει η ίδια η πολιτεία με το σύστημα της εκπαίδευσης, την έλλειψη οργανωμένου δικτύου βιβλιοθηκών και την απουσία σύνδεσή τους με την εκπαιδευτική διαδικασία και το κοινωνικό γίγνεσθαι.
Πιστεύουμε ότι σε μια εποχή που ο πολιτισμός και το άτομο κατακερματίζονται από την λογική της αγοράς, το βιβλίο, ανεξάρτητα από τη μορφή του, είναι πολύτιμος σύμμαχος και όχημα για την πνευματική ανάπτυξη, την μάχη απέναντι στην βαρβαρότητα και την οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουμε. Μήπως δεν θέλουμε τον πολίτη ενημερωμένο απαξιώνοντας και κλείνοντας εκείνους τους θεσμούς που μπορούν να υπηρετήσουν έναν τέτοιο σκοπό;
Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η πολιτική που έχει ακολουθήσει η ελληνική πολιτεία όλα αυτά τα χρόνια και για τις βιβλιοθήκες ως θεσμό. Δυστυχώς και για το ΕΚΕΒΙ, παρότι το επισημαίναμε συνέχεια και σε κάθε ευκαιρία, οι βιβλιοθήκες, εκτός από μεμονωμένες περιπτώσεις, δεν ήταν στην ατζέντα της πολιτικής του παρόλο που αυτές διαδραμάτισαν όλα αυτά τα χρόνια σημαντικό ρόλο στην διάδοση του βιβλίου, στην ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας και στην ενίσχυση της αγοράς του βιβλίου.
Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία συγκριτικά με άλλες χώρες, είναι από τις τελευταίες χώρες σε ανάγνωση βιβλίων καθώς το βιβλίο δεν προβάλλεται ως μέσο πολιτισμού και έχει μετατραπεί σε εμπόρευμα, δεν κλείνεις το μοναδικό φορέα που έχεις για την προβολή και προώθηση του βιβλίου και της φιλαναγνωσίας. Αντίθετα τον ενισχύεις δυναμικά ώστε να επιτελέσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το σκοπό και τον στόχο του. Εκτός αν το Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο δυστυχώς όλα αυτά τα χρόνια αδιαφορούσε για το βιβλίο, θεωρώντας το ως πολυτέλεια, εκτιμά ότι θα μπορέσει το ίδιο να ασχοληθεί καλύτερα από ένα φορέα με δημοκρατική εκπροσώπηση.
Στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ συστηματική πολιτική βιβλίου ούτε από το υπουργείο Παιδείας ούτε από το υπουργείο Πολιτισμού. Μερικά αποσπασματικά μέτρα, που άλλοτε έμεναν ημιτελή και χωρίς συνέχεια και άλλοτε τορπιλίζονταν εν τη γενέσει τους, δεν ήταν ικανά να διαμορφώσουν μια αναπτυξιακή πολιτική βιβλίου για την χώρα.
Τα ερωτήματα μετά και την τελευταία πράξη είναι εύλογα:
1. Γιατί το Υπουργείο επέλεξε να κλείσει το ΕΚΕΒΙ αντί να προχωρήσει στην εξυγίανσή του, όπως είχε ανακοινώσει πρόσφατα, έπειτα από την αναγκαστική παραίτηση του ΔΣ του;
2. Τι θα γίνει με τις δράσεις και τα προγράμματα που βρίσκονται σε φάση υλοποίησης; Αναφέρουμε ενδεικτικά: Την Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (εντεταγμένης στο ΕΣΠΑ), τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ (την μόνη αξιόπιστη βάση δεδομένων στη χώρα με το σύνολο της εκδοτικής παραγωγής και πολύτιμο εργαλείο για τον κόσμο του βιβλίου), τον Μικρό Αναγνώστη (βραβευμένο ως ιστοσελίδα με το καλύτερο παιδικό περιεχόμενο στην Ευρώπη το 2011), τις Λέσχες Ανάγνωσης, το πρόγραμμα «Φιλαναγνωσία» (εντεταγμένο και αυτό στο ΕΣΠΑ);
3. Γιατί δεν έχουν διασφαλιστεί οι εργαζόμενοι σε αυτό (πλέον των 10 ετών) με συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου; Τι θα γίνει με αυτούς, εάν ο Υπουργός εμμένει στην απόφασή του για κλείσιμο του ΕΚΕΒΙ;
Κατά την ΕΕΒΕΠ μια συστηματική πολιτική βιβλίου περιλαμβάνει:
α) το εθνικό δίκτυο βιβλιοθηκών
β) τους θεσμούς που θα ενισχύουν την ανάγνωση, τη βιβλιοφιλία και το κύρος του βιβλίου ως πνευματικού αγαθού,
γ) την ενίσχυση του τομέα της παραγωγής και της διακίνησής του (βιβλίου),
δ) τη διαρκή επικοινωνία με όλους τους παράγοντες του βιβλίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό,
ε) την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών (e-book, κ.λπ),
στ) την αξιοποίηση του βιβλίου ως εργαλείο εκπαίδευσης, κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης.
Ολοκληρωμένη πρόταση έχει κατατεθεί στο ΕΚΕΒΙ έπειτα από πρόσκλησή του στη δημόσια διαβούλευση σχετικά με την εθνική πολιτική βιβλίου.
Μία πολιτεία που δεν μεριμνά για το βιβλίο, είναι μία πολιτεία που αδιαφορεί και βαίνει ολοταχώς προς την άβυσσο της απαιδευσίας.
Καλούμε τον Πρωθυπουργό της χώρας καθώς και τον Υπουργό Παιδείας να αναθεωρήσουν την απόφαση αυτή και να ενισχύσουν την ολοκληρωμένη λειτουργία του ΕΚΕΒΙ.
Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης
Αθήνα, 11 Ιανουαρίου 2013
Προς:
Τον Πρωθυπουργό κ. Αντ. Σαμαρά
Τον Υπουργό Παιδείας κ. Κων/νο Αρβανιτόπουλο
Τον Αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού κ. Κώστα. Τζαβάρα
Τα πολιτικά κόμματα
Την Βιβλιοθηκονομική Κοινότητα
Τους Έλληνες πολίτες
Στη φωτογραφία εικονίζεται ο Γ. Σεφέρης.
