Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2017

Πρόσωπα με όνομα


Στην αρχαιότητα τα πρόσωπα καλούνταν με το μικρό τους όνομα, καθώς ο πληθυσμός των χωριών ήταν περιορισμένος και σχεδόν όλοι ήσαν λίγο έως πολύ γνωστοί. Αργότερα, με την ανάπτυξη των πόλεων, πρόσθεσαν το όνομα του πατέρα να συνοδεύει το όνομά τους για να ταυτοποιούνται ευκολότερα. Οι σπουδαίοι φιλόσοφοι, επιστήμονες ή καλλιτέχνες, συνόδευαν το όνομα με τον τόπο καταγωγής τους τιμώντας ταυτόχρονα και τη γενέτειρα γη (ο Αθηναίος, ο Κορίνθιος, ο Σάμιος κτλ.) Κατά την περίοδο του Βυζαντίου, οι αυτοκράτορες κρατούσαν αρκετές φορές το ίδιο όνομα ακολουθώντας την παράδοση των βασιλικών οικογενειών και των δυναστειών. Ο Α', ο Β', ο Γ', ο Δ' κτλ.
Στην εποχή μας είχαμε -και έχουμε ακόμη, σε κάποιες περιπτώσεις- τον Μάνο, τον Μίκη, τον Ανδρέα, τη Μελίνα, τον Θόδωρο, τη Δήμητρα ' για να εκπέσουμε τα τελευταία χρόνια στον Κώστα, στον Γιώργο, τον Αντώνη και στο μέλλον, ίσως, τον Κούλη! Αλλά, αν η πολιτική βαίνει διαρκώς όλο και χαμηλότερα, η παιδεία και η τέχνη αντιστέκονται ακόμα στην συνολική πολιτισμική υποβάθμιση του τόπου. 
Η στιγμή που τα πρόσωπα αναγνωρίζονται με το όνομά τους -από τον ανοιχτόμυαλο εκπαιδευτικό- είναι η αφετηρία της ύπαρξής τους στον χώρο της παιδείας. Αν αποδίδεται απλόχερα από τον δάσκαλο η ανεξαρτησία και η αυτονομία τους ως ελεύθερα όντα, έχει γίνει το πρώτο και το κύριο βήμα για να ανοίξουν τα φτερά τους στη ζωή. Η ευθύνη να πετύχουν είναι δική τους, αλλά δε βαραίνει τις πλάτες τους ' τα παρασύρει σαν δροσερός αέρας και τα απογειώνει από τα στάσιμα, λιμνάζοντα νερά μέχρι να ξύσουν τις χιονισμένες κορφές της γνώσης και να κατρακυλήσουν αργά-αργά σαν πελώρια χιονοστιβάδα στους ερημοποιημένους κάμπους, τους κατάσπαρτους με οικιακές και εργασιακές δομές, παρασύροντας αδιέξοδες και ανάπηρες κοινωνικές πρακτικές στη θάλασσα για να αλατιστούν και να νοστιμίσουν από το αλάτι της ζωής. Αν κάποιος δεν καταφέρει να γίνει ποιητής δεν υπάρχει λόγος να γίνει πεζογράφος ' η ζωή στην πόλη είναι πεζή αφ' εαυτού της και δεν χρειάζεται περίεργους, αυτάρεσκους ή φλύαρους ανθρώπους να την περιγράψουν, αλλά πρόσωπα ακέραια, να την αλλάξουν. Όποιος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς να γράφει για τους άλλους, πάσει θυσία, μπορεί να γίνει δημοσιογράφος. Αν κάποιος δεν θέλει να γράψει καθόλου, μπορεί να αρχίσει να ζει.

Γιώργος Χατζηαποστόλου