Αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω με τις αισθήσεις μας, κυρίως με την όραση και την ακοή και λιγότερο με την όσφρηση, τη γεύση και την αφή. Με έναν θαυμαστό τρόπο και οι πέντε αισθήσεις μας ενεργοποιούνται με την πίστη μας στον Θεό και ιδιαίτερα στην Παναγία που είναι άνθρωπος (ο πιο δικός μας άνθρωπος). Η σύγχρονη λειτουργία όλων των αισθήσεών μας, μας προσθέτει και μια έκτη αίσθηση ' τη διαισθητική επικοινωνία με το υπερβατικό. Η Παναγία αγιοποιήθηκε, όχι για να αποστασιοποιηθεί από εμάς, αλλά για να μπορεί να μας βοηθάει πιο άμεσα και αποτελεσματικά από την πνευματική της θέση.
Πέρασε από πολλές δοκιμασίες η πορεία προς την πίστη, από την εποχή της Ρωμαιοκρατίας έως σήμερα. Χρειάστηκαν αγώνες, πάλη, αίμα, δάκρυα και ιδρώτας για να στερεωθεί η εμπιστοσύνη στους ιερούς κανόνες και στην καθαρότητα των αρχών και των πεποιθήσεων της ορθοδοξίας: αιρέσεις, 'αγιοποίηση' κάθε εικόνας, εικονολατρία, εικονομαχία, διωγμοί. Μα, και όταν ήρθε η μακρά περίοδος της ανεξιθρησκείας, της ανεμπόδιστης λατρείας των ιερών προσώπων, η εικονολατρία επανεμφανίστηκε με τη διάθεση πολλών ζωγράφων να αγιογραφήσουν προσπαθώντας να εισφέρουν 'πρόσθετη' αγιότητα στα έργα τους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εικόνες όπου κυριαρχεί ο σχεδιασμός, η τεχνική, η τεχνοτροπία και απουσιάζει η ψυχή και η πίστη. Η μόνη χειροποίητη εικόνα της Παναγίας που πλησιάζει την πραγματική της μορφή, απ' όσο γνωρίζω, είναι η Ελευθερώτρια.
Η δυνατότητα ορισμένων -ελάχιστων- καλλιτεχνών να αγιογραφούν είναι θεϊκό χάρισμα που δεν το διαθέτουν οι πολλοί και δεν πρέπει να μπαίνουν στον πειρασμό να 'κακοποιούν' ιερά πρόσωπα εξωτερικεύοντας την ανάγκη να 'αποδείξουν' δημόσια, την πίστη τους. Ο Θεός διαβάζει ψυχές και διάνοιες, σαν ανοιχτό βιβλίο, δεν χρειάζεται ούτε βεβιασμένα 'αποδεικτικά στοιχεία' της πίστης μας ούτε τον οβολό μας. Τη βοήθειά μας χρειάζονται πραγματικά, άνθρωποι σε ανάγκη και μπορούμε αν θέλουμε να την προσφέρουμε ανώνυμα στο παγκάρι της εκκλησίας.
Το γεγονός πως η ίδια η Παναγία προσέφερε την εικόνα της πραγματικής όψης της, δείχνει το μέγεθος και την έκταση της παραποίησης της μορφής της που υπέμεινε για αιώνες. Η απέραντη αγάπη της προς τον άνθρωπο φαίνεται από τη διαδικασία που ακολούθησε εμφανιζόμενη στη μοναχή Τατιανή ' της προσέφερε τα υλικά για να τη ζωγραφίσει και δεν της ζήτησε τίποτα περισσότερο από την καλή της θέληση να το κάνει. Η Τατιανή είδε και άκουσε την Παναγία στον ύπνο της, είδε τη λάμψη και μύρισε την ευωδιά που εξέπεμπε η εικόνα και άγγιξε την έτοιμη εικόνα. Η εικόνα σχηματίστηκε χωρίς να μεσολαβήσουν ανθρώπινα χέρια και γι αυτό ονομάστηκε και αχειροποίητος.
Περπατώντας, στην προκυμαία της Τήνου, μόλις τελείωσε η εξομολόγησή μου στην Παναγία. βούιξε το κεφάλι μου από μαζεμένα, βροντώδη όσο και ακατάληπτα λόγια χαράς, με τη φωνή του πατέρα μου, σε μια άγνωστη γλώσσα και φωτίστηκε από μια λάμψη πιο λευκή από τον ήλιο του μεσημεριού. Γύρω μου δεν υπήρχε κανείς και ότι άκουσα δεν ήταν παραίσθηση ' ήταν πραγματικό! Αναστέναξα βαθιά για να ξεπεράσω την ταραχή μου και, λαχανιασμένος ακόμα, αισθάνθηκα την ανάγκη να ρίξω στη θάλασσα μεγάλα κομμάτια ψίχας από τη φραντζόλα του ψωμιού που ετοίμαζα για σάντουιτς. Μαζεύτηκαν αμέσως ένα κοπάδι κεφαλόπουλα και τότε συνειδητοποίησα πως το ίδιο έκανε ο πατέρας μου όταν ψάρευε τα καλοκαίρια. Σκέφτηκα πως, αφού -τόσα χρόνια- μόνο μια φορά αξιώθηκα να πάω στην εκκλησία πρόσφορο για τους νεκρούς μου, ας δώσω λίγο ψωμί στα ψάρια.
Η πίστη μου είναι ακόμα μικρή, αλλά κοιτάζοντας μια χάρτινη εικόνα που έχει αποτυπωθεί το πρόσωπο της Παναγίας της Ιεροσολυμίτισσας, όλο και τείνω να πιστέψω τα λόγια της συγχωρημένης της μητέρας μου, που προσευχόταν τακτικά στην Παναγία -χωρίς να είναι θρησκόληπτη- και μια φορά μου είπε: είναι ζωντανή, με ακούει ' απλώνω το χέρι και αγγίζω το πρόσωπό της ' είναι κρεάτινο! Γούρλωσα τα μάτια μου' τραντάχτηκα! Η μητέρα μου, πέρα από ένας ευαίσθητος άνθρωπος, ήταν και τέρας λογικής ' δεν θα ξεστόμιζε ποτέ κάτι τέτοιο αν δεν ήταν απόλυτα βέβαιη για ότι έλεγε.
Γιώργος Χατζηαποστόλου
