Το πρώτο βιβλίο που γράφτηκε στα ελληνικά για την ιστορία
και τα προβλήματα των ανθρώπων της Νότιας Αφρικής
Νότια Αφρική. Μια Ολλανδική, Βρετανική και Γερμανική αποικία κάποιων εκατοντάδων χιλιάδων Ευρωπαίων που καταδυνάστευαν για περισσότερο από έναν αιώνα μερικά εκατομμύρια μαύρους (γηγενείς) κατοίκους. Μα, αληθινά, η μαύρη πλειοψηφία των κατοίκων της χώρας δικαιούνταν να ζήσουν ελεύθεροι; Γνώριζαν τι είναι ελευθερία; Μπορούσαν, αν με κάποιο τρόπο την αποκτούσαν, να τη διαχειριστούν κατάλληλα; Αυτοί οι τελευταίοι γεννήθηκαν σκλάβοι και επειδή συνήθισαν αυτόν τον ρόλο καλό θα ήταν να παραμείνουν υποτελείς των λευκών αποίκων για πάντα
Αυτές οι σκέψεις δεν είναι μια ακραία τοποθέτηση κάποιων ρατσιστών λευκών αποίκων αλλά ο κανόνας γενικής συμπεριφοράς, που ακολουθήθηκε στη διάρκεια σχεδόν τεσσάρων γενεών, σε αυτή την κοινωνία αφεντάδων και δούλων που βρέθηκαν να συνυπάρχουν σε μια γωνία της γης που συνοδεύεται από την ευλογία και την κατάρα να έχει πλούσιο υπέδαφος σε διαμάντια, χρυσό και ότι πιο πολύτιμο θεωρούν στον πολιτισμένο κόσμο της Ευρώπης πως υπάρχει στη γη. .
Οι σημαίες αυτής της χώρας άλλαξαν τρεις (τουλάχιστον) φορές στη διάρκεια του 20ού αιώνα, ανάλογα με ποιά ευρωπαϊκή δύναμη είχε την κυριαρχική εξουσία ' ποιοί συμβιβασμοί εξουσίας έγιναν μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών της και, τέλος, με τη λήξη του περασμένου αιώνα, σε ποιόν τελικά θεωρήθηκε πως ανήκει ο συγκεκριμένος τόπος της Νότιας Αφρικής.
Η Βρετανική σημαία, αριστερά δεν χρειάζεται σχολιασμό ' η σημαία στο κέντρο δηλώνει την Ολλανδική κυριαρχία, με μια "υποψία" Ένωσης (Νοτιοαφρικανικής Ένωσης) , όπου οι τρεις μικρές σημαίες είναι, βέβαια η Βρετανική, η σημαία της Ελεύθερης Πολιτείας της Οράγγης (σε κατακόρυφη θέση για να δηλώνει την ελευθερία της), και τέλος, δεξιά μια σημαία πραγματικά ενωτική όπου ανάμεσα στα βασικά χρώματα μπλε, κόκκινο, πορτοκαλί και λευκό, εισήλθε και μια μικρή (συγκριτικά) μαύρη "σφήνα" στην "πίτα" της Νοτιοαφρικανικής Ένωσης. Τελικά, φαίνεται μάλλον να δυσκολεύτηκαν να συνθέσουν τα χρώματα και τα σχήματα με τέτοιο τρόπο που να αντιπροσωπεύουν τους λαούς μιας πολυεθνικής χώρας. Ερμηνεύω την ύπαρξη του πράσινου ως δηλωτικό τηκών Ας ελπίδας, καθώς στην άκρη της χώρας υπάρχει το λεγόμενο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, με την ίδια έννοια που δώσαμε εμείς οι Έλληνες στη Μαύρη θάλασσα το εύηχο όνομα "Εύξεινος Πόντος".
Όταν αναφερόμαστε, πριν από λίγες μόλις δεκαετίες, στη Νότια Αφρική, εννοούσαμε συνήθως μια χώρα στην οποία η φυλετική αυθαιρεσία και ο εργασιακός εξαναγκασμός πολύ μεγάλου μέρους -σχεδόν του 90%- του πληθυσμού ήταν ο γενικός κανόνας και, η ύπαρξη ελευθεριών και ατομικών δικαιωμάτων, όχι η εξαίρεση αλλά κάτι ανύπαρκτο.
Πέρασε περισσότερο από ένας αιώνας (2014) από την εποχή που τη χώρα της Νότιας Αφρικής αντιπροσώπευε η πρώτη σημαία (αριστερά) για να φτάσει ο απόηχος των πολέμων, των συγκρούσεων μεταξύ λευκών (Άγγλων-Μπόερς) και Μαύρων-Λευκών αποίκων, ως την ελληνική εκπαίδευση, η παρουσίαση μιας πειραματικής εργασίας που αφορούσε τη ζωή των Ελλήνων μεταναστών στη Νότια Αφρική.
Το απόσπασμα αυτού του βιβλίου με τίτλο: Νότια Αφρική-Παροικία-Ελλάδα (σ.σ. 88-105) που βρίσκεται στο σχολικό βοήθημα Τρίγωνες Ιστορίες, γράφτηκε από τον/τις: Αντώνης Χουρδάκης, Μαρία Μανιουδάκη, Σοφία Τρούλη, Υακίνθη
Παρίσση, Χρυσούλα Κελαϊδή, και είναι μια παραγωγή του Εργαστηρίου Διαπολιτισμικών και Μεταναστευτικών Μελετών
(Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ.), της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, που εδρεύει στην Πανεπιστημιούπολη Ρεθύμνου, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης - ΥΠΠΘ 2014.
Πηγές:
Κώστας Γ. Καγκελάρης, Νότια Αφρική -Απαρτχάιντ, Το Στίγμα. Εκδ. Ευρωεκδοτική 1986, σ.σ. 344
Τρίγωνες Ιστορίες:
http://www.ediamme.edc.uoc.gr/ellinoglossi/images/ebooks/stoixeia_politismou/trigones_istories/trigones_istories.pdf
Γιώργος Χατζηαποστόλου
