Τετάρτη 24 Αυγούστου 2016

Ας γνωριστούμε καλύτερα!

Η αφορμή για να γράψω κάτι μπορεί να είναι ακόμα και μια διαφήμιση ρούχων αν το τυπωμένο μήνυμα πάνω τους έχει νόημα. Σπάνια αγοράζω ρούχα και παπούτσια ' τα περισσότερα από όσα φοράω μου τα έχουν κάνει δώρο κάποιες φίλες. Έλεγα, πολλές φορές χαριτολογώντας, πως αν η κίνηση της αγοράς βασιζόταν στην αγοραστική μου δύναμη αλλά και στην καταναλωτική μου διάθεση μόνο τρεις κατηγορίες καταστημάτων θα λειτουργούσαν: τα καταστήματα τροφίμων, τα βιβλιοπωλεία και τα ζαχαροπλαστεία. Με την αρχή της κρίσης πρόδωσα την τρίτη κατηγορία καταστημάτων, προτιμώντας υγιεινότερα τρόφιμα και άρχισα να φοβάμαι λιγότερο για την επιβίωσή μου.
Οι φοβίες είναι, πιστεύω, συναισθηματικές καταστάσεις -μερικές φορές, αδιέξοδες- αλλά, πάντως, διαχειρίσιμες από κάποιον, αν έχει ανοιχτή επικοινωνία με τον εαυτό του και ειλικρινή σχέση με τους άλλους και τον κόσμο. Μικρο-φοβίες έχουμε όλοι, αλλά πραγματικά αισθάνθηκα φόβο όταν συνειδητοποίησα πως τα χρόνια περνούν, απασχολούμαι σε εργασίες ελάχιστα σχετικές με την ιδιοσυγκρασία και την  ψυχοσύνθεση μου και το μυαλό μου αρχίζει αργά και σταθερά να λειτουργεί σε πιο αργό -από τον συνηθισμένο για τα προσωπικά μου δεδομένα- ρυθμό και -ακόμα χειρότερα- πως είχα αρχίσει να συμβιβάζομαι με την κατάσταση, θεωρώντας τη φυσιολογική και αναπόφευκτη. Τότε, αποφάσισα, πατώντας πάνω στην "κινούμενη άμμο" της εργασιακής αβεβαιότητας να ξαναγυρίσω στον χώρο της εκπαίδευσης όπου ανήκα και όπου μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να ζει.
Ηλικία: 36 ετών. Πρώτος σταθμός, Κολέγιο και αντικείμενο σπουδών: Ψυχολογία. Γλώσσα διδασκαλίας: Αγγλικά. Επίπεδο γνώσης της γλώσσας: Στοιχειώδες. 
Για να μάθεις μια γλώσσα, λέγεται πως πρώτη προϋπόθεση είναι να "μάθεις να την ακούς", να γεμίσουν τ' αυτιά σου ήχους, τόνους και να εξοικειωθείς με την κουλτούρα του τόπου όπου αυτή μιλιέται, μέσα από τη διδασκαλία των καθηγητών και αναλύοντας, όσο μπορείς, την ιδιοσυστασία της γλώσσας καθαυτής. Άρχισα να μαθαίνω από τις ελληνικές λέξεις που μεταφέρθηκαν αυτούσιες στην αγγλική γλώσσα έστω κι αν έχασαν τη "φυσική" αρμονία τους καθώς επιχειρήθηκε να τοποθετηθούν με βίαιο και αρκετά αδέξιο τρόπο σε μια γραμματική και ένα συντακτικό "τηλεγραφικής λογικής" όπου τα άρθρα δεν είναι πάντα απαραίτητα και οι προθέσεις ακολουθούν, συχνά τα ρήματα στο τέλος μιας φράσης, για παράδειγμα στην ερώτηση: "Where are you going to?"  Ομολογώ πως δεν ήξερα ακριβώς που πηγαίνω, αλλά δεν αμφέβαλα ούτε στιγμή πως βαδίζω στη "σωστή" κατεύθυνση!
Το εισαγωγικό τέστ που εξετάστηκα για να διαπιστωθεί το επίπεδο γνώσης της γλώσσας ήταν απογοητευτικό. Αρκεί να σας πω ότι στον διαθέσιμο χρόνο της εξέτασης κατάφερα να απαντήσω μόνο στο πρώτο από τα τρία μέρη του τεστ. Συνέχισα '  δεν συνηθίζω να εγκαταλείπω μια προσπάθεια όταν αποφασίζω να την ξεκινήσω! Για δύο μήνες, θυμάμαι, το μυαλό μου βούιζε από τον καταιγισμό των λέξεων, των όρων, την απαιτητικότητα των γραπτών εργασιών, την ετοιμότητα κατά την προφορική εξέταση ' και "μίαν ωραίαν πρωίαν" όπως έγραφαν τα παλιά αναγνωστικά του δημοτικού σχολείου των αρχών του 20ού αιώνα, η "ομίχλη" άρχισε να διαλύεται και το "τοπίο" ξεκαθάρισε! Δεύτερο τεστ επιπέδου γνώσης της γλώσσας με σκορ: 513! Ο καλύτερος βαθμός από όλους τους φοιτητές των δύο τμημάτων της γλώσσας που εξετάζονταν από κοινού στην μεγάλη αίθουσα του κολεγίου. Η καθηγήτρια ανακοίνωσε τα αποτελέσματα γουρλώνοντας τα μάτια της καθώς γύρισε προς τη μεριά μου. Όσοι με "είχαν ξεγράψει" προφανώς δεν με γνώριζαν. Η έκπληξή της ήταν τόσο μεγάλη ώστε στο μάθημα της επόμενης ημέρας με έβαλε να ξανακάνω το ένα από τα τρία μέρη του τεστ για να βεβαιωθεί πως δεν ήταν τυχαία η απόδοσή μου. Τη θυμάμαι να χαμογελάει με σκυμμένο κεφάλι, επειδή κατάλαβε πως με είχε υποτιμήσει άδικα, όταν απαντούσα θυμωμένος αλλά σωστά, στις ερωτήσεις του τεστ πολλαπλών απαντήσεων όπου με εξέταζε προφορικά! Άρχισα να κερδίζω την εκτίμηση και των συμφοιτητών μου, όλων νεότερων από εμένα. Σε ένα διάλειμμα, ένας νεαρός κοντά στα 20 χρόνια, με μαλλί "περικεφαλαία", κάθισε κοντά και χαμογελώντας με νόημα μου είπε: έχεις καταλάβει πως θα περάσεις τέσσερα χρόνια εδώ; Φαίνεται πως το είχα καταλάβει πολύ καλά, καθώς τις μέρες που αποφοιτούσα τον ξαναείδα -μετά από δύο χρόνια που είχε περάσει στο στρατό-  να επανέρχεται για να συνεχίσει τη φοίτησή του και δεν του "τη χάρισα". Θυμάσαι του λέω, τι μου είπες, τότε; Έσκυψε το κεφάλι του, χαμογέλασε πικρά και μου είπε: "Είσαι γάτος!" Μου έκανε εντύπωση γιατί πάντα θεωρούσα πως μοιάζω περισσότερο με σκύλο, καθώς δένομαι με τους ανθρώπους που είναι γύρω μου, δεν είμαι ανταγωνιστικός και παραδέχομαι την ανωτερότητα κάποιου όταν είναι άξιος. Δεν χρειάζεται να είμαι αρχηγός για να αισθάνομαι ανεξάρτητος ' μπορώ να υπηρετώ έναν σκοπό και από χαμηλότερη θέση σε μια ιεραρχία. Η γνώμη των άλλων για μένα είναι σεβαστή και χρήσιμη αλλά οι άλλοι δεν είναι "ο καθρέφτης¨ όπου θα αντανακλάται η "μεγαλοσύνη" μου. Δεν την "ψώνισα" ακόμα και μάλλον θα το αποφύγω γιατί είμαι ήδη μεσήλικας. Όταν αποφοιτούσα, θυμάμαι, ο Αμερικανός πρύτανης, μου είπε, με έκπληξη, σε μια σύντομη κουβέντα μας, μαθαίνοντας στοιχεία του βιογραφικού μου, προσέχοντας το ύφος του για να μη με προσβάλλει: "Συγχαρητήρια! Θα πρέπει να είσαι ο πιο μορφωμένος θυρωρός της Αθήνας!" Οι ξένοι εκπαιδευτικοί έχουν στην κουλτούρα τους την πρακτική άσκηση και εκτιμούν ιδιαίτερα τους εργαζόμενους φοιτητές.
Φοίτησα στο Κολέγιο όταν ακόμη δεν είχε αναγνωριστεί ως εκπαιδευτικός φορέας και άκουσα για χρόνια γνώμες συναδέλφων, όπως: "Εγώ δεν το δηλώνω στο βιογραφικό μου πως τελείωσα το Κολέγιο" ή ερωτήσεις, όπως: "Ήταν καλό το κολέγιο που τελείωσες;" ή ακόμα και αφορισμούς: "Δεν γνωρίζω το Πανεπιστήμιο που τελείωσες!" Οι απαντήσεις που δίνω είναι περίπου αυτές: "Εγώ πάντα δηλώνω το πρώτο Πανεπιστήμιο που τελείωσα", "Το 'δικό μου' Κολέγιο, δηλαδή αυτό που τίμησα με ανελλιπή παρακολούθηση, πολλή δουλειά και 4 χρόνια πλήρους φοίτησης (και τα καλοκαίρια) και πλήρωσα  με χρήματα που προήλθαν από εργασία πλήρους απασχόλησης και από τη βοήθεια των γονιών μου, έχει αξία γιατί η Ψυχολογία έχει να κάνει με την άυλη βοήθεια στον άνθρωπο, πράγμα ανεκτίμητο.
Η αγάπη για τη γνώση και τη μάθηση με έκανε να συνεχίσω τις σπουδές μου στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ιστορία του Ευρωπαϊκού πολιτισμού) και στη συνέχεια, μεταπτυχιακό στην Εκπαίδευση. Στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο γνώρισα ανθρώπους με ποιότητα και ελεύθερη σκέψη, τέτοιους που δεν φανταζόμουν πως θα συναντούσα στην Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση. Σε χώρους όπου εργάστηκα ως εθελοντής ασκώντας τόσο την εκπαιδευτική όσο και την ψυχολογική μου ιδιότητα γνώρισα από κοντά τους γονείς και τα παιδιά ευπαθών ομάδων της ελληνικής κοινωνίας και θέλω να πιστεύω πως κατάφερα να κάνω τη ζωή τους λίγο καλύτερη, εκείνα τα χρόνια. Η "περιουσία" μου από όλη αυτή την εκπαιδευτική και επαγγελματική πορεία είναι η δυνατότητά μου να "διαβάζω ανθρώπους" "να ανασκευάζω αντιλήψεις" και να μην ανακοινώνω, παρά μόνο όταν απαιτείται, για το καλό του "εξεταζόμενου" τα αποτελέσματα των ερευνών μου. Προσοχή: Φίλοι, λιγότερο φίλοι και "καθόλου" φίλοι που με έχετε γνωρίσει τα τελευταία χρόνια, μην παρεξηγήσετε την εχεμύθειά μου, γιατί θα βρεθείτε προ εκπλήξεως!
Ποτέ μην υποτιμάτε έναν μεσήλικα Ψυχολόγο!

Γιώργος Χατζηαποστόλου