Ο Μισέλ Φουκώ αναφέρει στο γνωστό βιβλίο του, Ιστορία της τρέλας (σ.43), ότι: [..] απ' όλες τις μορφές αυταπάτης, η τρέλα παραφυλάει πιο συχνά στο δρόμο της αμφιβολίας. Ποτέ δεν μπορεί κανείς νά 'ναι σίγουρος ότι δεν ονειρεύεται, ποτέ βέβαιος ότι δεν είναι τρελός [...]. Τη συγκεκριμένη αρχή θα πρέπει να ακολούθησαν οι σχεδιαστές της Παγκοσμιοποίησης που προϋποθέτει την παγκόσμια οικονομική κρίση.
Αρχικά, γίνεται παρουσίαση του ζητήματος της διαβίωσης των Ελλήνων σε μια φαντασιακή κοινωνία, σύμφωνα με τις προκατασκευασμένες αντιλήψεις των πολιτικών της, τις οποίες προσπαθούν να επιβάλλουν στον κόσμο παρότι είναι αβάσιμες και παράλογες. Στην εκδήλωση που διοργανώθηκε σε συνεργασία με τον δήμο Κηφισιάς (2010) συμμετέχουν ο ψυχίατρος Στέλιος Στυλιανίδης, η ψυχολόγος και λογοτέχνης Φωτεινή Τσαλίκογλου και ο δημοσιογράφος Στέλιος Κούλογλου. Παρότι έχουν περάσει 6 χρόνια το περιεχόμενο της παρουσίασης είναι, σήμερα, ακόμη περισσότερο επίκαιρο!
Αρχικά, γίνεται παρουσίαση του ζητήματος της διαβίωσης των Ελλήνων σε μια φαντασιακή κοινωνία, σύμφωνα με τις προκατασκευασμένες αντιλήψεις των πολιτικών της, τις οποίες προσπαθούν να επιβάλλουν στον κόσμο παρότι είναι αβάσιμες και παράλογες. Στην εκδήλωση που διοργανώθηκε σε συνεργασία με τον δήμο Κηφισιάς (2010) συμμετέχουν ο ψυχίατρος Στέλιος Στυλιανίδης, η ψυχολόγος και λογοτέχνης Φωτεινή Τσαλίκογλου και ο δημοσιογράφος Στέλιος Κούλογλου. Παρότι έχουν περάσει 6 χρόνια το περιεχόμενο της παρουσίασης είναι, σήμερα, ακόμη περισσότερο επίκαιρο!
Ο Στέλιος Στυλιανίδης είπε συνοπτικά τα ακόλουθα: η προσπάθεια απο-ασυλοποίησης και επανένταξης των θεραπευμένων (πρώην ψυχικά ασθενών) στο κοινωνικό σύνολο δεν διευκολύνεται καθόλου από τη νοοτροπία και τις πρακτικές των πολιτικών. Το πολιτικό προσωπικό της χώρας (κυβέρνηση και αντιπολίτευση) και οι άνθρωποι που το περιβάλλουν είναι "δήθεν" προσωπικότητες που παριστάνουν πως είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που πραγματικά είναι και ενώ έχουν οι ίδιοι ανάγκη ψυχιατρικής βοήθειας, όχι μόνο δεν τη ζητούν αλλά απευθύνονται στους άλλους, ως υγιείς, τους νουθετούν και προσπαθούν να τους πείσουν πως η τρέλα είναι η μόνη οδός προς την φυσιολογική καθημερινή διαβίωση. Αυτές οι "δήθεν" προσωπικότητες μιμούνται τη συμπεριφορά των άλλων, παριστάνοντας πως τους κατανοούν, ενώ επηρεάζουν με αναίσθητο και αποστασιοποιημένο τρόπο τη ζωή τους.
Η Φωτεινή Τσαλίκογλου είπε συνοπτικά τα ακόλουθα: θα μπορούσα, ίσως να θεωρήσω πως η λογοτεχνία με αποσπά από την ψυχολογία αλλά ποτέ περισσότερο από την εποχή μας δεν είναι επίκαιρη η ρήση του Μαρσέλ Προυστ από το έργο του Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: τα λογοτεχνικά πρόσωπα είναι τα μόνα πραγματικά πρόσωπα στη ζωή. Αυτό συμβαίνει γιατί ορισμένοι άνθρωποι ζουν μια "δήθεν" ζωή και αν το γεγονός αυτό αφορούσε μόνο τους ίδιους, τότε, εντάξει ' θα τους λυπόμαστε αλλά θα ήταν προσωπική τους επιλογή. Συμβαίνει, όμως, οι συγκεκριμένοι άνθρωποι να μας κυβερνούν, οπότε προσπαθούν να μας επιβάλλουν τους κανόνες της δήθεν ζωής τους, πιέζοντάς μας να τους υιοθετήσουμε, σχηματίζοντας μια ¨δική μας" δήθεν ζωή. Η πάγια και επίμονη επιδίωξη των πολιτικών να μας επιβάλλουν αυτές τις διανοητικές συνθήκες καθόλου δεν διαφέρουν από μια κατάσταση τρέλας. Αν ψυχική υγεία θεωρείται η προσαρμογή των ατομικών, σωματικών και διανοητικών μας χαρακτηριστικών σε ένα κοινωνικό περιβάλλον, τότε πολλά εξαρτώνται από το ποιός διαμορφώνει τα πνευματικά μας χαρακτηριστικά και ποιός καθορίζει τις κοινωνικές συνθήκες ζωής μας. Από την άλλη πλευρά, έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε τρέλα μια κατάσταση επικίνδυνη για τη ζωή μας, που μπορεί να προέλθει από την επαφή μας με διαταραγμένους ανθρώπους, που η κοινωνία απομονώνει από το σύνολο, ονομάζοντάς τους τρελούς. Όποιος, όμως, πλησιάσει με ανθρώπινο τρόπο αυτούς που η κοινωνία ονομάζει τρελούς, διαπιστώνει μια αξιόλογη / ασυνήθιστη νοητική συγκρότηση. Δηλαδή, πως δεν πρόκειται απλά για ανθρώπους που σκέπτονται με μια "άλλη" λογική, αλλά για ανθρώπους που βιώνουν την ωδύνη μιας αληθινής διανοητικής διαφορετικότητας, τόσο κοντινής με την ανθρώπινη αλήθεια και τόσο μακρινής από την κοινωνική συμμόρφωση (κονφορμισμό). Οι άνθρωποι αυτοί δεν χρειάζονται την συμπόνοια για την κατάσταση της υγείας τους ή τον θαυμασμό μας για τη -συχνά- πρωτότυπη σκέψη τους, αλλά την κατανόησή μας για τους λόγους που τους οδήγησαν στον εγκλεισμό και στην διαρκή χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, απομακρύνοντάς τους, διαρκώς, από το κοινωνικό σύνολο.
Ο Στέλιος Κούλογλου είπε συνοπτικά τα ακόλουθα: η πολιτική εξουσία (κυβέρνηση και αντιπολίτευση) σήμερα, στην Ελλάδα, δεν κάνει καμιά διάκριση μεταξύ διαταραγμένων και λογικών ' φέρεται στους πολίτες -συνολικά- σαν να πρόκειται για τρελούς, οι οποίοι οφείλουν να δεχθούν μια θεραπευτική αγωγή ώστε να ανακτήσουν την υγεία τους! Τι κάνουν οι πολιτικοί;
Πρώτον, ενοχοποιούν τους πολίτες, λέγοντάς τους: τιμωρείστε με την υψηλή φορολογία γιατί ξοδεύατε για αρκετά χρόνια πολλά χρήματα ' ζούσατε πάνω από το όριο των δυνατοτήτων σας και γι αυτό φταίτε εσείς. Δεύτερον, τους "βομβαρδίζουν" μέσα από τα ΜΜΕ με αντιφατικά κοινωνικά μηνύματα. Τρίτον, τους καλλιεργούν, πάλι μέσω των ΜΜΕ μια διαρκή ανασφάλεια, για την εργασία, την υγεία, την εκπαίδευση και τη διατήρηση της ειρήνης. Τέταρτον, αλλάζουν διαρκώς τους κανόνες της διαβίωσης των πολιτών. Αυτό που ισχύει σήμερα, αύριο, πιθανότατα να μην ισχύει κ.ά. [...]
Σε ποιό βαθμό, όμως, οι πολίτες ευθύνονται για τα χρέη που τους επιβαρύνουν; Ποιό ρόλο έπαιξε στη διόγκωση του χρέους ο ατομικός εγωισμός και οι σχέσεις οικονομικής εξάρτησης ανάμεσα σε πολίτες και πολιτικό προσωπικό; Η Ελληνίδα σκηνοθέτης του κινηματογράφου Άντζελα Ισμαήλου (Η πόλη της σιωπής) -σε μια συνέντευξή της- έθεσε ένα ερώτημα για την κατάσταση των ανθρώπινων σχέσεων στην Ελληνική κοινωνία που αν απαντηθεί θα διαλευκάνει πολλά ζητήματα: Είναι το Εγώ τόσο μεγάλο ή η διαπλοκή τόσο μεγαλειώδης;
Το κεντρικό ερώτημα, σε κάθε περίπτωση παραμένει: Ποιός είναι ο ρόλος των Ξένων στη δημιουργία και διόγκωση του Ελληνικού χρέους; Η "περίπτωση της Ελλάδας" φαίνεται να είναι ένα πείραμα συμμόρφωσης σε πολύ μεγάλη κλίμακα, αντίστοιχο του γνωστού πειράματος του Milgram και τα αποτελέσματά του ασφαλώς θα χρησιμοποιηθούν στην χειραγώγηση όχι πλέον ατόμων, μικρών ή μεγάλων ομάδων, αλλά ολόκληρων λαών. Το βιβλίο Το Δόγμα του Σοκ της Melanie Klein, περιγράφει με σοκαριστική σαφήνεια τον χαρακτήρα και το μέγεθος του εγχειρήματος της Παγκοσμιοποίησης. Υπάρχει όμως ένα ζήτημα. Στόχος των ξένων παραγόντων δεν είναι τόσο να αποσπάσουν το οικονομικό όφελος από τους τόκους των παρεχόμενων δανείων όσο η ιδιοποίηση του μεγάλου υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου της χώρας μας. Η ομάδα των οικονομικών παραγόντων που σχεδίασε την εφαρμογή αυτού του πειράματος στην Ελλάδα δεν έλαβε υπόψη της ή υποτίμησε ιδιαιτερότητες της Ελλάδας, όπως: τη δύναμη της πολιτιστικής της παράδοσης, την έλλειψη πειθαρχίας των πολιτικών της παραγόντων (ιδιαίτερα μιας αριστερίζουσας κυβέρνησης), τον ραγιαδισμό των Νεοελλήνων -ως κατάλοιπο της Τουρκοκρατίας- που μπορεί να υπομείνει αβάσταχτα οικονομικά μέτρα λιτότητας, ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες, αρκεί κάπου-κάπου να τον χτυπούν στην πλάτη οι πολιτικοί και να του λένε με συμπονετικό ύφος: Καλά πηγαίνεις ' συνέχισε!
Το κεντρικό ερώτημα, σε κάθε περίπτωση παραμένει: Ποιός είναι ο ρόλος των Ξένων στη δημιουργία και διόγκωση του Ελληνικού χρέους; Η "περίπτωση της Ελλάδας" φαίνεται να είναι ένα πείραμα συμμόρφωσης σε πολύ μεγάλη κλίμακα, αντίστοιχο του γνωστού πειράματος του Milgram και τα αποτελέσματά του ασφαλώς θα χρησιμοποιηθούν στην χειραγώγηση όχι πλέον ατόμων, μικρών ή μεγάλων ομάδων, αλλά ολόκληρων λαών. Το βιβλίο Το Δόγμα του Σοκ της Melanie Klein, περιγράφει με σοκαριστική σαφήνεια τον χαρακτήρα και το μέγεθος του εγχειρήματος της Παγκοσμιοποίησης. Υπάρχει όμως ένα ζήτημα. Στόχος των ξένων παραγόντων δεν είναι τόσο να αποσπάσουν το οικονομικό όφελος από τους τόκους των παρεχόμενων δανείων όσο η ιδιοποίηση του μεγάλου υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου της χώρας μας. Η ομάδα των οικονομικών παραγόντων που σχεδίασε την εφαρμογή αυτού του πειράματος στην Ελλάδα δεν έλαβε υπόψη της ή υποτίμησε ιδιαιτερότητες της Ελλάδας, όπως: τη δύναμη της πολιτιστικής της παράδοσης, την έλλειψη πειθαρχίας των πολιτικών της παραγόντων (ιδιαίτερα μιας αριστερίζουσας κυβέρνησης), τον ραγιαδισμό των Νεοελλήνων -ως κατάλοιπο της Τουρκοκρατίας- που μπορεί να υπομείνει αβάσταχτα οικονομικά μέτρα λιτότητας, ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες, αρκεί κάπου-κάπου να τον χτυπούν στην πλάτη οι πολιτικοί και να του λένε με συμπονετικό ύφος: Καλά πηγαίνεις ' συνέχισε!
Γιώργος Χατζηαποστόλου
Πηγές:
Φουκώ Μ. Ιστορία της τρέλας. (μτφρ. Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου), Ηριδανός, Αθήνα, 1964.
Ζώντας σε μια "δήθεν" κοινωνία (Ομιλητής : Στέλιος Στυλιανίδης)
www.youtube.com/watch?v=NGfeMVsWJMw&t=38s
Η τρέλα στην καθημερινή μας ζωή (Ομιλήτρια : Φωτεινή Τσαλίκογλου)
www.youtube.com/watch?v=-kless2DNLQ&t=19s
Πώς μπορείς να τρελάνεις μια ολόκληρη κοινωνία (Ομιλητής : Στέλιος Κούλογλου)
