Πέμπτη 26 Αυγούστου 2010
Ευτυχισμένος ή φιλόσοφος;
Ο Σωκράτης έλεγε: "όποιος νυμφεύεται μια καλή γυναίκα είναι ευτυχής ' όποιος νυμφεύεται μια κακή γίνεται φιλόσοφος".
Το μονόπρακτο "Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού" του Α. Τσέχωφ αναρτήθηκε από ksoker στις 27 Οκτωβρίου του 2009.
Τετάρτη 11 Αυγούστου 2010
Η δημιουργική γραφή
Σοφία ΜαντουβάλουΤα βιβλία παιδικής λογοτεχνίας μπορούν να προσφέρουν σημαντικά στην εκπαίδευση των νηπίων. Η αξιοποίηση της τέχνης του λόγου από την πλευρά του εκπαιδευτικού ενεργοποιεί το ενδιαφέρον των παιδιών καθώς βλέπουν ιστορίες να γεννιούνται από μία λέξη μπροστά στα μάτια τους και μάλιστα με τη δική τους συμμετοχή. Αυτές ήσαν οι κύριες σκέψεις που παρουσίασε η συγγραφέας Σοφία Μαντουβάλου στο σεμινάριο για εκπαιδευτικούς, νηπιαγωγούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, κατά την τελευταία ημέρα του 3ου "θερινού πανεπιστημίου" που πραγματοποιήθηκε στη Βουλιαγμένη μεταξύ 19 και 23 Ιουλίου 2010.
Το θέμα του σεμιναρίου αποτέλεσε ουσιαστικά μια ανανεωμένη παρουσίαση της πρότασης που είχε γίνει από τη συγγραφέα τον Απρίλιο του 2008 στο πολυλειτουργικό κέντρο του δήμου Κομοτηνής. Αποσπάσματα της συνέντευξης που έδωσε στη Δήμητρα Συμεωνίδου παρατίθενται στη συνέχεια.
Η Σοφία Μαντουβάλου έχει σπουδάσει ψυχολογία, εκπαιδευτική τεχνολογία και κινηματογράφο και ειδικεύεται στην εκπαίδευση με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Πρόκειται για έναν χαριτωμένο άνθρωπο που γνωρίζει να συνδυάζει τη στέρεα δομή της κριτικής σκέψης του έμπειρου δασκάλου με την αυθόρμητη σκέψη του παιδιού.
[Εκείνο όμως που της αρέσει περισσότερο όπως σημειώνει η ίδια: «είναι να παίρνω ένα κομματάκι από την πραγματικότητα να το ντύνω με όνειρο και φαντασία και να φτιάχνω μια καινούργια πραγματικότητα: ένα βιβλίο για παιδιά». Η ίδια έχει γράψει πολλά βιβλία για παιδιά. Με πρακτικές συμβουλές, αλλά και απαντώντας σε ερωτήσεις, προσπάθησε να εξηγήσει στους εκπαιδευτικούς τη χρήση του παραμυθιού στα νήπια ακόμα και την παραγωγή ενός παιδικού βιβλίου σε συνεργασία με τα νήπια.
Οι ιστορίες γεννιούνται πράγματι μέσα από μία λέξη κ. Μαντουβάλου;
-Ναι. Δεν το πιστεύετε δηλαδή ότι με μια λέξη μπορούμε να φτιάξουμε ιστορία; Δεν θέλω να σας πω το μυστικό, γιατί αν το πω θα διαρρεύσει. Αλλά σίγουρα από μια λέξη μπορούμε να φτιάξουμε ιστορία, πρώτα από όλα γιατί μία λέξη μπορεί να μας δώσει την ιδέα για μία ιστορία. Δεύτερο, γιατί μία λέξη μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε, να αισθανθούμε, να περιγράψουμε, να διευρύνει την φαντασία μας, να πάει πιο πέρα την πραγματικότητα, γιατί τι άλλο είναι η φαντασία από διεύρυνση της πραγματικότητας. Φαντασία δεν είναι ψέματα, είναι μία πραγματικότητα, είναι επιθυμητή πραγματικότητα.
Μέσα από αυτή την λέξη τα παιδιά μπορούν να πλάσουν την δική τους ιστορία με την βοήθειά σας;
-Ναι, μέσα από μία λέξη, οι νηπιαγωγοί μπορεί να κάνουν τα παιδιά να φτιάξουν μία ιστορία, γιατί η ιστορία τι είναι; Έχει έναν ήρωα, έχει δράση, δηλαδή είναι ουσιαστικά μερικά ουσιαστικά και επίθετα που περιγράφουν έναν ήρωα και μερικά ρήματα που κάνουν τον ήρωα να κάνει κάτι. Αυτά είναι πολύ απλοποιημένα που σας λέω αλλά θα φτιάξουμε ωραίες ιστορίες και πέρα από αυτό όμως τους έχω και ένα πολύ βαρύ πυροβολικό, τους έχω όλο το επιστημονικό υλικό που χρειάζεται για να κάνουμε σωστά {και} δομημένα μία ιστορία με εκπαιδευτικούς στόχους.
Η τέχνη του λόγου για παιδιά είναι κάτι εύκολο, όπως πολλοί θεωρούν;
-Η παιδική λογοτεχνία το λέει και η λέξη, είναι τέχνη του λόγου για παιδιά. Βέβαια οι περισσότεροι νομίζουν ότι η παιδική λογοτεχνία είναι κάτι εύκολο, ότι κάποια κυρία που δεν έχει να κάνει τίποτα άλλο παίρνει ένα χαρτί και γράφει ένα παραμυθάκι. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Πολλές φορές μου λένε, κ. Μαντουβάλου πότε θα γράψετε; Και σε άλλους συγγραφείς, πότε θα γράψετε ένα βιβλίο για τους μεγάλους; Είναι σα να λένε σε ένα παιδίατρο πότε θα γίνει χειρουργός. Η παιδική λογοτεχνία είναι μία ειδικότητα της λογοτεχνίας και έχει τους δικούς της κανόνες και είναι πραγματικά τέχνη του λόγου, γιατί το να γράφεις για μικρά παιδιά θέλει ιδιαίτερες ικανότητες και ιδιαίτερες γνώσεις. Πρέπει να κατεβάζεις το πολύ αφηρημένο, με απλό τρόπο να το κάνεις συγκεκριμένο και αυτό είναι ένα ταλέντο και το οποίο βέβαια το καλλιεργείς.
Αυτό το κάνουν οι εκπαιδευτικοί;
-Δεν το κάνουν οι εκπαιδευτικοί. Μερικοί συγγραφείς είναι και εκπαιδευτικοί γιατί συνήθως οι συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας ξεκινάνε από ένα ερέθισμα που τους δίνει κάποιο παιδί. Μπορεί να είναι το δικό τους παιδί, μπορεί να είναι ένα άλλο παιδί. Πολλοί εκπαιδευτικοί γίνονται συγγραφείς αλλά αυτός δεν είναι ο κανόνας.
Οι γονείς όμως που δεν είναι εκπαιδευτικοί, πώς πρέπει να χειριστούν τον λόγο και ποια τέχνη να χρησιμοποιήσουν για να πείσουν τα παιδιά τους να κάνουν ορισμένα πράγματα που θεωρούν οι ίδιοι σωστά;
-Μπορούν να διαβάζουν παραμύθια. Θα επιλέξουν όλα αυτά τα παραμύθια που υπάρχουν. Το παιδικό βιβλίο έχει εγγενή παιδαγωγικό ρόλο χωρίς να σημαίνει ότι είναι διδακτικό. Εμένα τα διδακτικά βιβλία δεν μου αρέσουν, μου αρέσουν τα βιβλία που έχουν φαντασία και μέσα από αυτό υποδόρια δίνεις το μήνυμα που χρειάζεται. Οι γονείς δεν μπορούν να είναι όλοι παραμυθάδες και ούτε όλοι να είναι πάντα ικανοί να μεταδώσουν στο παιδί τους αυτό που θέλουν με τον τρόπο που θέλουν. Μπορούν λοιπόν να επιλέξουν από το πλήθος των παραμυθιών που υπάρχουν, υπάρχουν άπειρα παραμύθια και για όλα τα θέματα, γιατί ουσιαστικά η παιδική λογοτεχνία δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να πηγαίνει το παιδί εκδρομή στη ζωή χέρι – χέρι με την φαντασία. Λοιπόν έχει άπειρα βιβλία για να πας το παιδί σου εκδρομή στην ζωή και να του μάθεις ό,τι πρέπει να μάθει σε αυτή την ζωή.
Ποιος είναι ο τύπος του νηπιαγωγού που περνάει στα παιδάκια; Πώς θα έπρεπε να είναι αυτός ο νηπιαγωγός;
-Εγώ νομίζω ότι θα έπρεπε να είναι ένας άνθρωπος έξυπνος, τρυφερός, με μεγάλη φαντασία για να μπορεί να διαμορφώνει την πραγματικότητα του παιδιού, ένας άνθρωπος που μπορεί την λεξούλα του παιδιού να την συλλάβει και να την επεκτείνει και να την κάνει θέμα. Να σας πω κάτι; Δεν φταίνε οι νηπιαγωγοί. Όταν εκπαιδεύεσαι το κράτος πρέπει να σε εκπαιδεύει σωστά και πρέπει να σε εκπαιδεύει όχι μόνο όταν σπουδάζεις, πρέπει να σε εκπαιδεύει και κατά την διάρκεια της δουλειάς σου. Εδώ πέρα μόνοι τους εκπαιδεύονται. Τώρα κάνετε εσείς αυτό το σεμινάριο. Αυτό θα έπρεπε να το έχει κάνει το κράτος.
Το κράτος είμαστε εμείς, αλλά θα έπρεπε να υπάρχει οργανωμένη εκπαίδευση. Κάθε λίγα χρόνια ο εκπαιδευτικός θα έπρεπε να εκπαιδεύεται σε καινούριες τεχνικές εκπαίδευσης, να ανανεώνεται ο ίδιος, να επιβεβαιώνεται επίσης για το αν πηγαίνει καλά ή όχι, αλλά εδώ φτάνουμε στο σημείο να ... στοιβάζουμε τα παιδιά τριάντα – τριάντα στο νηπιαγωγείο γιατί δεν υπάρχουν χώροι. Και αυτό επιλύεται βέβαια, είμαστε στην Ελλάδα σε ένα συνεχή αγώνα, αλλά εγώ πιστεύω στην ευρηματικότητα και στην φαντασία του Έλληνα και στην θέληση του».]
Η συνέντευξη αναδημοσιεύεται από τη διεύθυνση: http://www.xronos.gr/detail.php?ID=39497
Οι ιστορίες γεννιούνται πράγματι μέσα από μία λέξη κ. Μαντουβάλου;
-Ναι. Δεν το πιστεύετε δηλαδή ότι με μια λέξη μπορούμε να φτιάξουμε ιστορία; Δεν θέλω να σας πω το μυστικό, γιατί αν το πω θα διαρρεύσει. Αλλά σίγουρα από μια λέξη μπορούμε να φτιάξουμε ιστορία, πρώτα από όλα γιατί μία λέξη μπορεί να μας δώσει την ιδέα για μία ιστορία. Δεύτερο, γιατί μία λέξη μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε, να αισθανθούμε, να περιγράψουμε, να διευρύνει την φαντασία μας, να πάει πιο πέρα την πραγματικότητα, γιατί τι άλλο είναι η φαντασία από διεύρυνση της πραγματικότητας. Φαντασία δεν είναι ψέματα, είναι μία πραγματικότητα, είναι επιθυμητή πραγματικότητα.
Μέσα από αυτή την λέξη τα παιδιά μπορούν να πλάσουν την δική τους ιστορία με την βοήθειά σας;
-Ναι, μέσα από μία λέξη, οι νηπιαγωγοί μπορεί να κάνουν τα παιδιά να φτιάξουν μία ιστορία, γιατί η ιστορία τι είναι; Έχει έναν ήρωα, έχει δράση, δηλαδή είναι ουσιαστικά μερικά ουσιαστικά και επίθετα που περιγράφουν έναν ήρωα και μερικά ρήματα που κάνουν τον ήρωα να κάνει κάτι. Αυτά είναι πολύ απλοποιημένα που σας λέω αλλά θα φτιάξουμε ωραίες ιστορίες και πέρα από αυτό όμως τους έχω και ένα πολύ βαρύ πυροβολικό, τους έχω όλο το επιστημονικό υλικό που χρειάζεται για να κάνουμε σωστά {και} δομημένα μία ιστορία με εκπαιδευτικούς στόχους.
Η τέχνη του λόγου για παιδιά είναι κάτι εύκολο, όπως πολλοί θεωρούν;
-Η παιδική λογοτεχνία το λέει και η λέξη, είναι τέχνη του λόγου για παιδιά. Βέβαια οι περισσότεροι νομίζουν ότι η παιδική λογοτεχνία είναι κάτι εύκολο, ότι κάποια κυρία που δεν έχει να κάνει τίποτα άλλο παίρνει ένα χαρτί και γράφει ένα παραμυθάκι. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Πολλές φορές μου λένε, κ. Μαντουβάλου πότε θα γράψετε; Και σε άλλους συγγραφείς, πότε θα γράψετε ένα βιβλίο για τους μεγάλους; Είναι σα να λένε σε ένα παιδίατρο πότε θα γίνει χειρουργός. Η παιδική λογοτεχνία είναι μία ειδικότητα της λογοτεχνίας και έχει τους δικούς της κανόνες και είναι πραγματικά τέχνη του λόγου, γιατί το να γράφεις για μικρά παιδιά θέλει ιδιαίτερες ικανότητες και ιδιαίτερες γνώσεις. Πρέπει να κατεβάζεις το πολύ αφηρημένο, με απλό τρόπο να το κάνεις συγκεκριμένο και αυτό είναι ένα ταλέντο και το οποίο βέβαια το καλλιεργείς.
Αυτό το κάνουν οι εκπαιδευτικοί;
-Δεν το κάνουν οι εκπαιδευτικοί. Μερικοί συγγραφείς είναι και εκπαιδευτικοί γιατί συνήθως οι συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας ξεκινάνε από ένα ερέθισμα που τους δίνει κάποιο παιδί. Μπορεί να είναι το δικό τους παιδί, μπορεί να είναι ένα άλλο παιδί. Πολλοί εκπαιδευτικοί γίνονται συγγραφείς αλλά αυτός δεν είναι ο κανόνας.
Οι γονείς όμως που δεν είναι εκπαιδευτικοί, πώς πρέπει να χειριστούν τον λόγο και ποια τέχνη να χρησιμοποιήσουν για να πείσουν τα παιδιά τους να κάνουν ορισμένα πράγματα που θεωρούν οι ίδιοι σωστά;
-Μπορούν να διαβάζουν παραμύθια. Θα επιλέξουν όλα αυτά τα παραμύθια που υπάρχουν. Το παιδικό βιβλίο έχει εγγενή παιδαγωγικό ρόλο χωρίς να σημαίνει ότι είναι διδακτικό. Εμένα τα διδακτικά βιβλία δεν μου αρέσουν, μου αρέσουν τα βιβλία που έχουν φαντασία και μέσα από αυτό υποδόρια δίνεις το μήνυμα που χρειάζεται. Οι γονείς δεν μπορούν να είναι όλοι παραμυθάδες και ούτε όλοι να είναι πάντα ικανοί να μεταδώσουν στο παιδί τους αυτό που θέλουν με τον τρόπο που θέλουν. Μπορούν λοιπόν να επιλέξουν από το πλήθος των παραμυθιών που υπάρχουν, υπάρχουν άπειρα παραμύθια και για όλα τα θέματα, γιατί ουσιαστικά η παιδική λογοτεχνία δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να πηγαίνει το παιδί εκδρομή στη ζωή χέρι – χέρι με την φαντασία. Λοιπόν έχει άπειρα βιβλία για να πας το παιδί σου εκδρομή στην ζωή και να του μάθεις ό,τι πρέπει να μάθει σε αυτή την ζωή.
Ποιος είναι ο τύπος του νηπιαγωγού που περνάει στα παιδάκια; Πώς θα έπρεπε να είναι αυτός ο νηπιαγωγός;
-Εγώ νομίζω ότι θα έπρεπε να είναι ένας άνθρωπος έξυπνος, τρυφερός, με μεγάλη φαντασία για να μπορεί να διαμορφώνει την πραγματικότητα του παιδιού, ένας άνθρωπος που μπορεί την λεξούλα του παιδιού να την συλλάβει και να την επεκτείνει και να την κάνει θέμα. Να σας πω κάτι; Δεν φταίνε οι νηπιαγωγοί. Όταν εκπαιδεύεσαι το κράτος πρέπει να σε εκπαιδεύει σωστά και πρέπει να σε εκπαιδεύει όχι μόνο όταν σπουδάζεις, πρέπει να σε εκπαιδεύει και κατά την διάρκεια της δουλειάς σου. Εδώ πέρα μόνοι τους εκπαιδεύονται. Τώρα κάνετε εσείς αυτό το σεμινάριο. Αυτό θα έπρεπε να το έχει κάνει το κράτος.
Το κράτος είμαστε εμείς, αλλά θα έπρεπε να υπάρχει οργανωμένη εκπαίδευση. Κάθε λίγα χρόνια ο εκπαιδευτικός θα έπρεπε να εκπαιδεύεται σε καινούριες τεχνικές εκπαίδευσης, να ανανεώνεται ο ίδιος, να επιβεβαιώνεται επίσης για το αν πηγαίνει καλά ή όχι, αλλά εδώ φτάνουμε στο σημείο να ... στοιβάζουμε τα παιδιά τριάντα – τριάντα στο νηπιαγωγείο γιατί δεν υπάρχουν χώροι. Και αυτό επιλύεται βέβαια, είμαστε στην Ελλάδα σε ένα συνεχή αγώνα, αλλά εγώ πιστεύω στην ευρηματικότητα και στην φαντασία του Έλληνα και στην θέληση του».]
Η συνέντευξη αναδημοσιεύεται από τη διεύθυνση: http://www.xronos.gr/detail.php?ID=39497
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)