Είχα την τύχη να γεννηθώ σε μια ευλογημένη χώρα -την Ελλάδα- και να μεγαλώσω σε μια μοναδική πόλη ' την Αθήνα. Έπαιξα σαν παιδί στο πλακόστρωτο μπροστά από το θέατρο του Ηρώδου του Αττικού, σκαρφάλωσα αρκετές φορές το μονοπάτι που οδηγεί στα Προπύλαια και θυμάμαι πως πίστευα ότι και τις πέτρινες πλάκες στα μονοπάτια που οδηγούν στην Ακρόπολη τις είχαν τοποθετήσει οι Αρχαίοι ' αργότερα έμαθα πως ήταν έργο του Δημήτρη Πικιώνη. Εξερεύνησα σε ατέλειωτες εξορμήσεις το χώρο πάνω από το αρχαίο Θέατρο του Διονύσου και την Πνύκα ' αφήνοντας το χέρι της μητέρας μου, κατέβηκα την οδό Διοσκούρων και ανίχνευσα στην Πλάκα. Άλλες φορές γύρισα πίσω και κατευθύνθηκα προς τον δρόμο του Αϊ-Δημήτρη του Λουμπαρδιάρη ' ανέβηκα ως την κορυφή του λόφου του Φιλοπάππου και κοίταξα την Ακρόπολη. Αισθανόμουν πως ήμουν καλοδεχούμενος, πως ανήκω εδώ, πως με χρειάζονται σε αυτό το χώρο και δεν απομένει παρά να αποδεχθώ το ρόλο μου και να αισθανθώ δημιουργικός μέσα σε αυτόν.
Ο αρχαίος χώρος, τότε, ήταν για μένα ο τόπος του παιχνιδιού και μ' αυτή την έννοια πολύτιμος και ιερός. Λένε πως τα παιδιά μεγαλώνουν -πέρα από την τροφή- με τον ύπνο και το παιχνίδι. Εκείνα τα χρόνια είχαμε την πολυτέλεια να μπορούμε να παίζουμε στο δρόμο και να επικοινωνούμε πρόσωπο με πρόσωπο.
Από την περίοδο (1970-1975) μέχρι σήμερα ανέβηκα πολλές φορές στην Ακρόπολη και πάντα ένοιωθα την ίδια συγκίνηση και το ίδιο δέος ' για το μέγεθος, την ομορφιά και την τάξη που υπάρχει στη δομή τόσο του κεντρικού ναού όσο και των μικρότερων ναών και κτισμάτων στον χώρο του ιερού βράχου. Οι εκπαιδευτικές εκδρομές ήταν ο αγαπημένος μου τρόπος μάθησης και η Ακρόπολη ο τέλειος προορισμός. Κοίταζα αχόρταγα γύρω μου κάθε φορά που ανέβαινα στον "βράχο" και αναζητούσα με τα μάτια μου κατάχαμα κάποιο μικρό κομμάτι κολόνας που "ξέχασαν" οι μηχανικοί που αναστύλωναν τον ναό και έπρεπε να μπει στη θέση του. Έλεγα μέσα μου: "το μνημείο δεν χτίστηκε για να στέκει πληγωμένο και απόμακρο ' πρέπει να συμπληρωθούν οι κίονες ' πρέπει να τοποθετηθεί ξανά η στέγη, να βαφούν πάλι οι μετόπες με τα έντονα χρώματα που είχαν εκείνη την παλιά χρυσή εποχή". Φανταζόμουν με πόση χαρά θα πλημμύριζαν οι άνθρωποι αν μια μέρα μπορούσαν να περπατήσουν πάλι μέσα στον ναό. Όλα αυτά τα έργα των επισκευών έγιναν και γίνονται, αλλά εγώ θεωρούσα πως είχα ευθύνη να τα κάνω μόνος μου και δεν ζητούσα από κανέναν να με βοηθήσει ' ένα μόνο πράγμα ήθελα: να μην με εμποδίζουν ' να με αφήνουν να μπαίνω στο ναό να αγγίζω τα μάρμαρα, να τα καθαρίζω, να τα παρατηρώ.
Ακόμη και σήμερα δεν μπορώ να κοιτάζω τον Παρθενώνα συνεχώς περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα ' αισθάνομαι να δονούνται ελαφρά οι κολόνες και να δέχομαι μια έντονη ενέργεια όπως το ωστικό κύμα που ακολουθεί τις εκρήξεις.
Διαισθάνομαι πως δεν είναι ζωντανά μόνο τα μάρμαρα ' είναι και το πνεύμα των αρχαίων που βουίζει σαν ανοιξιάτικο μελίσσι γύρω από τον ιερό χώρο και μετατρέπει τον θεατή σε ενεργό πολίτη.
Θεωρώ πως είναι δίκαιο αλλά δεν είναι σωστό να επιμείνουμε να ζητάμε πίσω τα γλυπτά του Παρθενώνα που υπεξαίρεσε ο Έλγιν. Προσέξατε με τι πείσμα και τι εμμονή τα έχουν κρατήσει υπό την κατοχή τους οι Βρετανοί ' όπως το παιδί που προσπαθείς να του αποσπάσεις από την αγκαλιά το αγαπημένο του -όσο και ακριβό- παιχνίδι. Αν μη τι άλλο είναι αντιπαιδαγωγικό! Βέβαια, στην προσπάθειά τους να καθαρίσουν τα γλυπτά τα έφθειραν, αλλά δεν μπορείτε να απαιτείτε από μικρά παιδιά που -σημειωτέον- τους αρέσει να παίζουν με καθαρά παιχνίδια, να συμπεριφέρονται σαν να έχουν ώριμη πολιτιστική αγωγή! Σας καλώ να σκεφθείτε και το άλλο: αν τους πάρουμε πίσω τα μάρμαρα, τότε δεν θα έχουν πια πολιτισμό ' δεν θα έχουν τίποτα! Δεν είναι κρίμα! Δείξτε λίγο έλεος!
Θα μου πείτε: "και εμείς που έχουμε πολιτισμό με ποιό τρόπο τον διαχειριζόμαστε;" Μόλις προχθές η ομάδα των ξένων οικονομολόγων που επισκέπτονται τακτικά την Ελλάδα και προσπαθούν να βάλουν σε τάξη τα οικονομικά της χώρας, μας πρότειναν να πουλήσουμε κρατική ακίνητη περιουσία για να μειωθεί σε ανεκτά επίπεδα το δημόσιο χρέος. Παλιότερα μας είχαν πει να πουλήσουμε βραχονησίδες, σήμερα συζητείται να παραχωρηθούν εκτάσεις όπως ο χώρος του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού για τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου αναψυχής, αύριο μπορεί να μιλήσουν για συνεκμετάλλευση των αρχαιολογικών χώρων από το ελληνικό κράτος και ιδιωτικές εταιρίες.
Ότι και αν συμβεί στο άμεσο μέλλον, είναι βέβαιο πως όλα μπορεί να τα διαπραγματευθούμε εκτός από την πολιτισμική μας συνείδηση γιατί χωρίς αυτή δεν θα αισθανόμαστε μόνο μετανάστες στη ίδια μας τη χώρα, αλλά θα γίνουμε πραγματικά.
Γιώργος Δημητρίου
