Ένας νεαρός αστυνομικός υπάλληλος έγραψε στην ταυτότητά μου, ανάμεσα στα άλλα στοιχεία, και: "Χριστιανός Ορθόδοξος" εκείνο τον Σεπτέμβρη του 1977. Δεν ήταν προσωπική μας επιλογή όλων μας να καταχωρηθούμε ως χριστιανοί, αλλά είναι προσωπική μας ευθύνη να γίνουμε χριστιανοί, αν θέλουμε ' οι γονείς μας είχαν την πρωτοβουλία να μας δηλώσουν έτσι. Από τη στιγμή που αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε τον κόσμο άρχισε να μετράει και ο χρόνος της ευθύνης. Η θρησκεία της αγάπης, μας βρίσκει σύμφωνους ή όχι; Ναι, θα έλεγα. Οι κανόνες της θρησκευτικής λατρείας είναι δυνατό να ακολουθηθούν ώστε να είμαστε συνεπείς με τα θρησκευτικά μας πιστεύω; Εδώ, μπαίνει το θέμα της πίστης. Πιστεύουμε ότι μπορεί να διαπιστωθεί μέσα από τις αισθήσεις μας ή μπορούμε να πιστέψουμε και ότι μας "λέει" η διαίσθηση και η διορατικότητά μας; Έχουμε όλοι διαίσθηση και διορατικότητα; Έχουμε, αν την καλλιεργήσουμε. Πώς καλλιεργείται; Έχοντας το μυαλό μας ανοιχτό και τα μάτια μας κλειστά. Αυτή είναι, νομίζω, μια καλή αρχή!
Έχω διασκευάσει το γνωστό ρητό του Ντεκάρτ: "Σκέφτομαι, άρα υπάρχω" σε "Διαισθάνομαι, άρα υπάρχω" γιατί ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν πιστεύω ότι "γεννά" σκέψεις, αλλά επεξεργάζεται δεδομένα -αισθητηριακά- και καταλήγει σε συμπεράσματα τα οποία, τελικά, απορρέουν ως σκέψεις. Ένας απόλυτα απομονωμένος άνθρωπος για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν μπορεί -κατά τη γνώμη μου- να παράγει σκέψεις γιατί δεν έχει δεδομένα να επεξεργαστεί. Παιδιά που μεγάλωσαν στη ζούγκλα, ανάμεσα στα ζώα, δεν "σκέφτονται" με την ανθρώπινη έννοια ' δρουν με το ένστικτο.
Ας δούμε όμως τους θρησκευτικούς κανόνες και την εφαρμογή τους. Μπορεί να είναι χριστιανός όποιος δεν εφαρμόζει τους θρησκευτικούς κανόνες; Όχι, θα απαντήσει ξερά, η εκκλησία! Ναι, θα απαντήσει ο Χριστός, αν μετανιώσει ο ψευτο-χριστιανός -όπως εγώ- και αρχίσει να τους εφαρμόζει. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής οι μόνοι από τους κανόνες που έχω τηρήσει είναι δύο: ου φονεύσεις και ου ψευδομαρτυρήσεις ' όλους τους άλλους κάποια στιγμή τους παραβίασα. Ούτε αυτούς τους δύο κανόνες δεν είμαι βέβαιος πως έχω τηρήσει. Μπορεί να μην έχω σκοτώσει με κάποιο γνωστό τρόπο αλλά μόνο ο Θεός ξέρει αν έχω οδηγήσει κάποιον στο θάνατο ασκώντας ψυχολογική βία. Το ίδιο ισχύει και για την ψευδομαρτυρία. Μπορεί να μην έχω πει ενσυνείδητα ψέμματα για κάποιον αλλά και η γενίκευση, η υπεραπλούστευση ή η παρερμηνεία δεν απέχει πολύ από το ψέμμα. Δεν έχω εξομολογηθεί ποτέ σε ιερέα ' κοινώνησα σήμερα μετά από δεκαπέντε χρόνια και μόλις πέρυσι και φέτος κατάφερα να νηστέψω ολόκληρη την Σαρακοστή -με τη θέλησή μου και μάλιστα με χαρά!
Μπορεί να λέγεται χριστιανός κάποιος που δεν έχει διαβάσει ποτέ ολόκληρα τα ευαγγέλια; Και βέβαια, "όχι", θα μου βροντοφωνάξουν οι συνεπείς κληρικοί της Εκκλησίας. Δεν με ενδιαφέρει η γνώμη των κληρικών που αγριοκοιτάζουν όποιον πιστό έχουν καιρό να δουν στην εκκλησία γιατί είναι ο ορισμός των Φαρισαίων που τηρούν τους τύπους και αγνοούν την ουσία που ξεκινάει με την μετάνοια και ολοκληρώνεται με την διαρκή πίστη. Απευθύνομαι στον Θεό, όχι στους θρησκευτικούς "υπαλλήλους".
Πριν από λίγες μέρες τελείωσα την απόδοση των τεσσάρων ευαγγελίων στη Δημοτική, για να ξεπεράσω το εμπόδιο της μετάφρασής τους στην καθαρεύουσα, που βρήκα στο διαδίκτυο, και με απωθούσε στην ανάγνωση του Θείου Λόγου. Μαζί με την απώθηση που μου προκαλεί η καθαρεύουσα, ξεπέρασα -επιτέλους- και την απώθηση που ένιωθα για τους θεολόγους που είχα συναντήσει τόσα χρόνια στην υποχρεωτική εκπαίδευση ή σε κοινωνικούς χώρους και αν δεν ήταν ευσυνείδητοι δημόσιοι υπάλληλοι, ήταν διασαλευμένες προσωπικότητες καθώς προσπαθούσαν να μεταφέρουν μια εντελώς ανεδαφική αίσθηση της θεικότητας στην καθημερινή πραγματικότητα, την οποία φαινόταν να αγνοούν παντελώς. Αν δεν γνωρίζεις την ψυχολογία των νέων, πως να τους μιλήσεις για τον Θεό και να σε ακούσουν! Η πρώτη γραφή της απόδοσης των Ευαγγελίων στη Δημοτική, μου "πήρε" περίπου είκοσι ημέρες, δουλεύοντας περισσότερο από 7 ώρες την ημέρα (ή μάλλον την νύχτα).
Τώρα το κείμενο έγινε "δικό μου", όπως, δηλαδή, φαντάζομαι ότι θα μιλούσε ο Χριστός αν ζούσε σήμερα και απευθυνόταν στους αμαρτωλούς ανθρώπους της εποχής μας, όπως είμαι εγώ.
Παρατήρησα πως στη γραμματική του κειμένου των ευαγγελίων κυριαρχούν τα ουσιαστικά και τα ρήματα και απουσιάζουν, σχεδόν πλήρως, τα επίθετα! Το βρίσκω απόλυτα δικαιολογημένο καθώς στα επίθετα πέρα από μια διάθεση για ακριβή περιγραφή των πραγμάτων κρύβεται η υπερβολή, το ψέμα και η υποκρισία του ανθρώπινου λόγου. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του πλούσιου που ήθελε να εισέλθει στη βασιλεία των ουρανών. Όταν ο πλούσιος "πιστός" προσφώνησε τον Ιησού Χριστό "αγαθό", έλαβε την απάντηση: "Μόνο ο Θεός Πατέρας είναι αγαθός" και αποχώρησε περίλυπος καθώς δεν θέλησε τα πουλήσει όλα τα υπάρχοντά του, να διαθέσει τα χρήματα στους φτωχούς και να ακολουθήσει τον Χριστό, ως μαθητής του.
Εγώ, μπορεί να μην είμαι πλούσιος, αλλά, μάλλον είμαι ανάξιος να γίνω μαθητής του Χριστού. Εσείς, θα μπορούσατε; Θα μου πείτε, εσείς, που δεν πιστεύετε, δεν θα μπαίνατε καν στον κόπο να το σκεφθείτε ' δεν σας ειρωνεύομαι ' καταλαβαίνω.
Για να επανέλθουμε σ' εμένα, έχω να παλέψω με μερικά θηρία που η εκκλησία τα λέει δαιμόνια: με τη λαιμαργία μου, με την οκνηρία μου και με την υπερηφάνειά μου. Αυτό το τελευταίο είναι και το πιο ύπουλο γιατί είναι και το σημείο όπου "πατάει" ο Διάβολος για να μας κάνει όργανά του ' αυτό που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το Κακό Πνεύμα είναι η ταπεινοφροσύνη. "Γέφυρα" με την σύγχρονη ελληνική ιστορία το βιβλίο του Στρατηγού Μακρυγιάννη "Οράματα και θάματα" που διαβάζω αυτές τις ημέρες. Ο Μακρυγιάννης που έγραψε ότι είδε, ότι ονειρεύτηκε και ότι πίστευε ' που ζούσε με τους Αγίους στην καθημερινότητά του και συνεχίζει να ζει ' είναι ένας αληθινός πατριώτης και ένας έντιμος άνθρωπος.
Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε μόνοι μας τον δρόμο της ζωής χωρίς πίστη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα απιστίας - αλαζονείας η περίπτωση γνωστού καλλιτέχνη που σε μια έξαρση υπερηφάνειας ή μήπως απελπισίας, έκλεινε το μάτι στο κοινό, λέγοντας: "ας κάνουμε και κανέναν σταυρό ' δεν ξέρεις καμιά φορά!"
Αν το να ειρωνευόμαστε μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα ή και "υπεράνω θρησκοληψιών" ας έχουμε υπόψη μας πως καλό είναι να ειρωνευόμαστε ό,τι γνωρίζουμε και όχι ό,τι μας είναι εντελώς άγνωστο! Μετά από καιρό άκουσα πως ο άνθρωπος πάσχει από καρκίνο. Εύχομαι καλή ίαση, αλλά δεν διαγράφω την προηγούμενη πρόταση -όπου τον έκρινα- για να ζητήσω συγγνώμη, παραμένοντας εκτεθειμένος για την αδικία μου.
Γιώργος Χατζηαποστόλου
