Μπορούμε να ακούμε με προσοχή;

Eugene D. Fanning Center for Business Communication 05-07-TN College of Business Administration University of Notre Dame

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ *

Πώς να γίνεις καλύτερος  επικοινωνιακά, γινόμενος καλύτερος ακροατής

Υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά μεταξύ ακούσματος και ακρόασης. Από τη μια πλευρά, η ακοή είναι απλώς μια ακούσια φυσική αντίδραση στο περιβάλλον. Η ακρόαση, από την άλλη πλευρά, είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει την ακρόαση, τη φροντίδα, την κατανόηση, την αξιολόγηση και την ανταπόκριση στα μηνύματα  του προφορικό λόγου.

Η ακρόαση είναι μια εξελιγμένη επικοινωνιακή δεξιότητα που μπορεί να κατακτηθεί μόνο με αρκετά πρακτική. Είναι δίκαιο να τονίσουμε, ωστόσο, ότι ενώ η βελτίωση των ακουστικών δεξιοτήτων είναι δύσκολη, απαιτητική και προκλητική, μπορεί να είναι εξαιρετικά ανταποδοτική.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΑΚΟΥΜΕ;

Ο μέσος άνθρωπος ξοδεύει περίπου το 70 τοις εκατό της κάθε ημέρας ασχολούμενος με κάποιο είδος επικοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα, οι Nichols και Stevens αναφέρουν ότι από όλο τον χρόνο που περνάμε επικοινωνώντας κάθε μέρα, το 45 τοις εκατό ξοδεύεται ακούγοντας, το 30 τοις εκατό μιλώντας, το 16 τοις εκατό διαβάζοντας, και μόνο το 9 τοις εκατό γράφοντας. Μεταγενέστερες μελέτες αναφέρουν ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό του χρόνου επικοινωνίας μας που αφιερώνεται στην ακρόαση.

Υπάρχουν πολλοί άλλοι καλοί λόγοι για να βελτιώσετε την ακρόασή σας:

• Η ακρόαση δείχνει αποδοχή.

• Η ακρόαση προάγει τις ικανότητες επίλυσης προβλημάτων.

• Η ακρόαση αυξάνει τη δεκτικότητα του ομιλητή στις ιδέες και τις σκέψεις των άλλων.

• Η ακρόαση αυξάνει την αυτοεκτίμηση του άλλου.

• Η ακρόαση σας βοηθά να ξεπεράσετε την αυτοσυνείδηση ​​και τον εγωκεντρισμό.

• Η ακρόαση μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή μετωπικών συναισθηματικών συγκρούσεων.

 

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ  ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ  ΑΚΡΟΑΣΗΣ

Πολλοί από εμάς εφαρμόζουμε συνήθειες ακρόασης που είναι αναποτελεσματικές και μπορεί να επηρεάσουν τη μάθηση:

• Λέγοντας πως το θέμα είναι χωρίς ενδιαφέρον.

• Άσκηση κριτικής στην παράδοση του ομιλητή.

• Βρισκόμενοι σε υπερδιέγερση.

• Ακούγοντας μόνο τα γεγονότα.

• Προσπαθούμε να κάνουμε ένα περίγραμμα όλων όσων ακούμε.

• Προσποιήσεις προσοχής στο ηχείο.

• Ανοχή ή δημιουργία περισπασμών.

• Αποφυγή δύσκολου, εκθετικού ή τεχνικού υλικού.

• Το να αφήνουμε λέξεις που είναι φορτισμένες με συναισθήματα μας βάζουν εκτός τροχιάς.

• Κατασπατάληση της διαφοράς μεταξύ ταχύτητας ομιλίας και ταχύτητας σκέψης.

 

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΛΩΝ ΣΥΝΗΘΕΙΩΝ ΑΚΡΟΑΣΗΣ

 Ερευνητές της Sperry Corporation έχουν εντοπίσει τρόπους με τους οποίους μπορείτε να ελέγξετε τις δικές σας αναποτελεσματικές συνήθειες, εντοπίστε αυτές που πρέπει να αντικαταστήσετε και αντικαταστήστε τις με πιο αποτελεσματικές στρατηγικές : ακρόαση, μάθηση και μνήμη.

Στην πραγματικότητα, έχουν εντοπίσει 18 συνήθειες που μπορεί να θέλετε να σκεφτείτε για τον δικό σας κατάλογο των δεξιοτήτων επικοινωνίας:

• Σταματήστε να μιλάτε.
• Μία συνομιλία τη φορά.
• Να έχετε ενσυναίσθηση με το άτομο που μιλάει.
• Να κάνετε ερωτήσεις.
• Μην διακόπτετε.
• Δείξτε ενδιαφέρον.
• Δώστε την αμέριστη προσοχή σας.
• Μην βιάζεστε να βγάλετε συμπεράσματα.
• Αποφύγετε τους περισπασμούς.
• Αξιολογήστε γεγονότα και στοιχεία.
• Αναγνωρίστε τις δικές σας προκαταλήψεις και προκαταλήψεις.
• Μην διαφωνείτε διανοητικά.
• Αντιδράστε στις ιδέες, όχι στον ομιλητή.
• Μην σπαταλάτε το πλεονέκτημά σας για τη «δύναμη της σκέψης».
• Η ευχή δεν το κάνει έτσι.
• Ακούστε ό,τι δεν λέγεται.
• Ακούστε πώς λέγεται κάτι.
• Μοιραστείτε την ευθύνη για την επικοινωνία.

Η ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΒΟΗΘΑΕΙ. . .

• στην ενθάρρυνση της κάθαρσης,

• τον ομιλητή να φοβάται λιγότερο τα αρνητικά συναισθήματα,

• να προωθήσετε μια σχέση ζεστασιάς μεταξύ ομιλητή και ακροατή,

• να προωθήσετε την επίλυση προβλημάτων στον ομιλητή,

• να αυξήσει τη δεκτικότητα του ομιλητή στις ιδέες και τις σκέψεις των άλλων.

 

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ

• Παράφραση

• Αντανακλάσεις συναισθημάτων

• Αντανακλάσεις  του νοήματος

• Αντανακλάσεις συμπερασμάτων

 

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΩ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΜΟΥ;

 Ο καθηγητής James J. Floyd έχει προτείνει ένα σύστημα για τη βελτίωση των τρόπων με τους οποίους ακούμε τον υπόλοιπο κόσμο.

Η πρώτη φάση περιλαμβάνει τέσσερα βήματα:

• Ελέγξτε το απόθεμα ακρόασης (τόσο τις καλές όσο και τις κακές συνήθειες).

• Αναγνωρίστε τις ανεπιθύμητες ακουστικές σας συνήθειες.

• Αρνηθείτε να ανεχτείτε ανεπιθύμητες ή αναποτελεσματικές συνήθειες.

• Αντικαταστήστε τις ανεπιθύμητες συνήθειες με αποτελεσματικές.

 

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΣΑΣ ΝΑ ΔΙΝΕΤΕ ΠΡΟΣΟΧΗ

 

• Αντισταθείτε στον πειρασμό της αφηρημάδας.

• Μειώστε την περιβαλλοντική απόσπαση.

• Αγνοήστε εσωτερικούς (αυτοπαραγόμενους) περισπασμούς.

• Αρνηθείτε να αποσπαστείτε από την εμφάνιση ή τους τρόπους του ομιλητή.

• Υπενθυμίστε στον εαυτό σας επανειλημμένα να εστιάσετε στο μήνυμα.

 

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ

• Μην υποτιμάτε τη δυσκολία ερμηνείας μη λεκτικών μηνυμάτων.

• Σκεφτείτε το πλαίσιο: η μη λεκτική συμπεριφορά μπορεί να έχει διαφορετική σημασία σε διαφορετικά πλαίσια.

• Ερμηνεύστε τη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία ταυτόχρονα.

• Ζητήστε ανατροφοδότηση.

• Αποφύγετε τα στερεότυπα.

 

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΛΕΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ

• Αυξήστε τη λεκτική εμπειρία και την εξειδίκευσή σας.

• Μελετήστε και σκεφτείτε το λεκτικό πλαίσιο για να ερμηνεύσετε το νόημα.

• Αφήστε κατά μέρος προκαταλήψεις και συναισθήματα (αλλά μην τα αγνοήσετε).

• Ξεπεράστε τον φόβο της αποτυχίας: μη φοβάστε να προσπαθήσετε, μην υποτιμάτε την κατάσταση, μην χαμηλώνετε τους στόχους σας και μην ψάχνετε απλώς για εύκολες καταστάσεις ακρόασης.

 

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ/ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ

 

• Διάκριση μεταξύ πραγματικού και μη πραγματικού υλικού αναφοράς.

• Εφαρμόστε τα διάφορα τεστ για τεκμηριωμένη υποστήριξη.

• Αξιολογήστε την καταλληλότητα της χρήσης μη τεκμηριωμένης υποστήριξης από τους ομιλητές.

• Κατανοήστε τη σχέση υποστήριξης και συλλογισμού.

• Εφαρμόστε τα διάφορα τεστ συλλογισμού.

• Παρακολούθηση τόσο των ηθικών όσο και των ανήθικων χρήσεων της προπαγάνδας.

 

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ  ΣΑΣ ΝΑ ΑΚΟΥΤΕ ΜΕ ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ

 

• Προσπαθήστε να αναπτύξετε μια θετική στάση φροντίδας.

• Εφαρμόστε διαλογικές αρχές στην ακρόαση σας σε διάφορες καταστάσεις.

• Μειώστε ή εξαλείψτε τις μονολογικές τάσεις στην ακρόαση σας.

• Αποφύγετε την τάση να μιλάτε αντί να ακούτε.

• Αντισταθείτε στον πειρασμό να κρίνετε ή να δώσετε συμβουλές.

• Παρέχετε σχόλια που θα ενθαρρύνουν την περαιτέρω επικοινωνία.

 

ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

1. Collins, S. D. Listening and Responding. Thomson South-Western Publishing, 2005.

2. DiSalvo, V., D. C. Larsen, and W. J. Seiler. «Επικοινωνιακές δεξιότητες που χρειάζονται τα άτομα σε Επιχειρηματικούς Οργανισμούς», Επικοινωνιακή Εκπαίδευση 25 (1976), 269-275.

3. Floyd, J. J. Listening: A Practical Approach. Glenview, IL: Scott Foresman & Co.,

1985.

4. Huseman, R. C., J. M. Lahiff, and J. D. Hatfield. Εργασιακή επικοινωνία. Hinsdale, IL: Dryden Press, 1981.

5. Nichols, R. G. and L. Stevens. Ακούς;  Νέα Υόρκη: McGraw Hill, 1957.

Αυτό το διδακτικό σημείωμα ετοιμάστηκε από τον James S. O'Rourke, Concurrent Professor of Management, για να συνοψίσει την έρευνα και ως βάση για συζήτηση στην τάξη.
Πνευματικά δικαιώματα © 2001. Eugene D. Fanning  Κέντρο για Εργασιακή Επικοινωνία. Αναθεώρηση: 2005.
Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται. Κανένα μέρος αυτής της δημοσίευσης δεν επιτρέπεται να αναπαραχθεί, να αποθηκευτεί σε σύστημα ανάκτησης, να χρησιμοποιηθεί σε ένα υπολογιστικό φύλλο ή μεταδίδεται με οποιαδήποτε μορφή ή με οποιοδήποτε μέσο – ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογραφημένο ή διαφορετικά – χωρίς άδεια.

Πηγή: file:///C:/Users/User/Pictures/The_Art_of_Listening.pdf

* [.... ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ] ' δική μου, διευκρινιστική προσθήκη στον τίτλο του άρθρου.

[Σημείωση: από τη βιβλιογραφία του άρθρου απουσιάζουν βασικά έργα ψυχολογίας της επικοινωνίας όπως:

·         Έριχ Φρομ, Η τέχνη της ακρόασης, και

·         Καρλ Ρότζερς, Η τέχνη της ενεργητικής ακρόασης

Το ερώτημα είναι γιατί απουσιάζουν ' είναι ξεπερασμένα ή τα αγνοούν οι διευθύνοντες σύμβουλοι των εταιρειών επειδή δυσκολεύονται να μεταφέρουν στην πράξη τις θέσεις των συγγραφέων. Μήπως η εργασιακή ηθική που προτείνουν οι ψυχολόγοι λειτουργεί ως εμπόδιο στην επιδίωξη των άμεσων και σημαντικών κερδών των εταιριών;]  

Γιώργος Χατζηαποστόλου