Η ψυχή των ανθρώπων - φαντασμάτων

 

Γυρεύοντας μια πρόφαση, τώρα στο τέλος της χρονιάς, για να μιλήσω για βιβλία και ανθρώπους, ηλικιωμένους και νεότερους, επιχείρησα μια αντιστοίχιση ανάμεσα στους τρεις παράγοντες που συμβάλλουν στη συμπαράσταση των ανθρώπων της τρίτης (;) ηλικίας, δηλαδή, το ίδρυμα (οίκος ευγηρίας), οι ίδιοι οι εξυπηρετούμενοι και το νοσηλευτικό προσωπικό, σε σχέση με τρία κείμενα: της Nellie Bly, του Νίκου Εγγονόπουλου και του Μανόλη Κορρέ, αντίστοιχα. 

Το ίδρυμα (Μανόλης Κορρές)

Ο οίκος ευγηρίας (συνήθως ένα ιδιωτικό ίδρυμα) είναι ένας θεσμός που έρχεται να συμπληρώσει την ανυπαρξία ανάλογων δημόσιων ιδρυμάτων φιλοξενίας και ιατρικής παρακολούθησης των ηλικιωμένων. Είναι αναπόφευκτο, όπως συμβαίνει άλλωστε σε όλες τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, στις επιδιώξεις του ιδρύματος να προέχει το κέρδος και οι ηλικιωμένοι φιλοξενούμενοι να αντιμετωπίζονται σαν ενοχλητικοί επισκέπτες που ήρθαν απρόσκλητοι σε μια γιορτή και επιμένουν να γίνουν δεκτοί ως επίσημοι καλεσμένοι. Το προσωπικό σε αναλογία ένας/μία νοσοκόμος για 40 νοσηλευόμενους κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες να εξυπηρετήσει τους ανθρώπους. 

Οι ηλικιωμένοι ένοικοι (Νίκος Εγγονόπουλος)

Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι δεν είναι υποχρεωτικά και γερασμένοι. Όσοι δεν πάσχουν από άνοια και έχουν μόνο κινητικά προβλήματα μπορούν να συνεννοηθούν με το νοσηλευτικό προσωπικό και τους συγγενείς και φίλους που τους επισκέπτονται. Έχουν ευφυΐα, χιούμορ και οξύτατη αντίληψη και όλα αυτά τα χαρίσματα βγαίνουν στην επιφάνεια, εφόσον οι γύρω δείχνουν το ανάλογο ενδιαφέρον γι αυτούς.

Αν οι άλλοι αδιαφορούν γι αυτούς, κλείνονται βαθμιαία και σταθερά στον εαυτό τους και μετατρέπονται σε λίγο καιρό σε ανθρώπινες ψυχές - φαντάσματα που υπάρχουν αλλά δεν ζουν.

Η υπηρέτρια (Nellie Bly)

Αναζητώντας -υποτίθεται- εργασία υπηρέτριας σε γραφεία ευρέσεως εργασίας η πρωταγωνίστρια του αφηγήματος  περιγράφει με χαριτωμένο τρόπο τι σκέφτεται, πως ενεργεί και γιατί δεν ολοκληρώνει την ερευνητική της απόπειρα.

Ο υπηρέτης (Γιώργος Χατζηαποστόλου)

Η απόκτηση της ιδιότητας του υπηρέτη, όταν δεν έχει προηγηθεί η εκούσια επιλογή αυτού του ρόλου, από ένα άτομο -κυρίως γυναίκα, χωρίς να αποκλείεται και η περίπτωση ενός άντρα- είναι μια δύσκολη απόφαση.  Η υπηρέτηση μπορεί όμως να εξελιχθεί, στην πορεία, σε μία άσκηση πειθαρχίας σε κανόνες, ενδυνάμωσης της θέλησης και, τελικά σε μια ιδιαίτερη μορφή ικανοποίησης από το ίδιο το άτομο που υπηρετεί, εφόσον, με τα χρόνια, κατανοήσει πόσο χρήσιμο μπορεί να φανεί στην ανακούφιση των ηλικιωμένων από πόνους και, τελικά, στην παράταση της ζωής τους.

 

Βιβλιογραφία

Nellie Bly, «Προσπαθώντας να γίνω υπηρέτρια». 1887. Quotidiana . Εκδ. Πάτρικ Μάντεν. 24 Jun 2008. 30 Dec 2023. Πηγή: http://essays.quotidiana.org/bly/trying_to_be_a_servant/

Νίκος Εγγονόπουλος, Ημερολόγιο 2007, ο ποιητής Νίκος Εγγονόπουλος. Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής - (Η ψυχανάλυσις των φαντασμάτων), Έκδ. Εριέττα Εγγονοπούλου & Ύψιλον βιβλία 2006, σ.σ. 317.

Μανόλης Κορρές, Οίκος Ευγηρίας - "Η Ευτυχισμένη Δύσις", Εκδ. Κέδρος 1979, σ.σ. 144. Πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=bSO8ZIzac_A

Ειρήνη - Ισότητα - Ανάπτυξη

Καλημέρα και καλό μήνα φίλες και φίλοι! 

Πριν από μερικές ώρες βρέθηκα στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Δεν πρόλαβα την αρχή της εκδήλωσης (έφτασα στις 6). Μέτρησα 45 γυναίκες και 4 άνδρες (μαζί με τους ομιλητές). Από τις παρουσίες των ομιλητριών και των ομιλητών αναφέρω τις κυρίες Λογιάδου (Ε.Γ.Ε.) και Ιωαννίδη, την κυρία Δημαδάμα, την Ρωξάνη Βέη (πρώτη σε ψήφους δημοτική σύμβουλο στις πρόσφατες εκλογές), την Δώρα Χρυσικού (ηθοποιό), την κυρία Χατζηγιάννη (σκηνοθέτιδα) και από τους ελάχιστους κυρίους τον επικεφαλής της Επιθεώρησης Εργασίας (ανεξάρτητης πλέον αρχής) και τον κύριο Γιάννη Μαρκάτο. Συνταρακτική (από τις παρευρισκόμενες στο κοινό) η κυρία Σπαθιά που μας εξομολογήθηκε το πρόβλημά της με το αυτιστικό παιδί της και την αδιαφορία της πολιτείας γι αυτό. Από το τρίπτυχο: Ισότητα- Ειρήνη - Ανάπτυξη (διαρκή στόχο των εργαζόμενων ανδρών και -κυρίως- γυναικών) δεν νοείται ανάπτυξη χωρίς εξάλειψη της βίας. Δεν νοείται καλός μήνας με γυναίκες βιασμένες -με κάθε τρόπο- ή νεκρές. 

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Ζεστό ψωμί!

Την Κυριακή 22 Οκτωβρίου, στις 10:00 το πρωί,  είχα τη χαρά και την τιμή να βρεθώ στην εκδήλωση του Ομίλου Φίλων του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης: Θεόδωρου Παπαγιάννη, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, στην Αθήνα,   με θέμα την παρουσίαση των  στόχων  και  της  εκδοτικής  δραστηριότητας  του Μουσείου. Όπως υπενθύμισε, ο Πρόεδρος του Ομίλου Φίλων του Μουσείου Βασίλης Παπαϊωάννου, η εκδήλωση, με το ίδιο περιεχόμενο, θα επαναληφθεί προς το τέλος του 2023 και στην πόλη των Ιωαννίνων. Σημειώνεται ότι στην εισαγωγική παρουσίαση τόσο των διοργανωτών όσο  και των προσκεκλημένων της εκδήλωσης αρκούσε η επίκληση του ονόματος και του επωνύμου κάθε παρισταμένου και όχι η προσφώνηση "κύριος", γιατί όλοι ήσαν άξιοι άνθρωποι και δεν είχαν ανάγκη από την προστιθέμενη αξία του τυπικού αυτού τίτλου.

Μίλησαν πρώην πρυτάνεις, καθηγητές ελληνικών/ξένων πανεπιστημίων και λογοτέχνες. Διέκρινα τις ομιλίες του πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Μασσαλά και του λογοτέχνη κ. Βασίλη Γκουρογιάννη. Τελευταίοι ομιλητές ήταν οι κ.κ. Χ. Μασσαλάς συγγραφέας των έξι βιβλίων που εκτέθηκαν και ο Θ. Παπαγιάννης που συνέγραψε με τον κ. Μασσαλά το βιβλίο με τίτλο:  ‘’Στάσεις στο Χρόνο’’ και έκανε τα σκίτσα σε όλα τα βιβλία (και στο βιβλίο με τίτλο: "Προβληματισμοί" που παρουσιάζω επίσης). 

Θα ήθελα να σας αποκαλύψω πως η σειρά με την οποία προσεγγίζω κάθε νέα μου γνωριμία είναι: πρόσωπο (χροιά φωνής, τρόπος ομιλίας), φύλο (γλώσσα σώματος), όνομα, επώνυμο, καταγωγή, και μορφωτικό επίπεδο, πολιτική τοποθέτηση, κοινωνική ευαισθησία (εθελοντισμός, συμμετοχή στα "κοινά", φιλαλληλία). Συχνά, χρειάζεται να ξαναρωτήσω κάποιον άνθρωπο που γνωρίζω για πρώτη φορά το ονοματεπώνυμό του, γιατί όταν μου συστήνεται -ουσιαστικά δεν τον ακούω- καθώς έχω ήδη αρχίσει την ανάλυση της πρώτης εντύπωσης  του χαρακτήρα που έχω μπροστά μου.

Τον κύριο Θεόδωρο Παπαγιάννη μου τον είχε ήδη συστήσει ο αδελφός του στην είσοδο της Συνομοσπονδίας, ενώ τον κύριο Μασσαλά τον πρωτογνώρισα κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στον χώρο της εκδήλωσης. Αναρωτιόμουνα για τη σχέση του κυρίου Βασίλη Παπαϊωάννου και του Θεόδωρου Παπαγιάννη όταν παρατήρησα πως το επώνυμο του δεύτερου είναι μεταφορά του επωνύμου του πρώτου στη δημοτική και σε πτώση ονομαστική από τη γενική: (ο Ιωάννου έγινε Γιάννης). Είναι μια ιδιότυπη εκδοχή ενός καλλιτεχνικού ψευδώνυμου που -πρακτικά- δεν είναι ψευδώνυμο! Σπουδαιότερο επίτευγμά του, κατά τη γνώμη όλων, είναι η ίδρυση και λειτουργία του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης που υπάρχει στο χωριό Ελληνικό έξω από το Γιάννενα. Πρωτοτυπία του Μουσείου είναι πως πέρα από τους στεγασμένους χώρους, γλυπτά εκτίθενται και σε φυσικούς χώρους σε μια διαδρομή 4 χιλιομέτρων από την είσοδο του χωριού έως τους κεντρικούς χώρους του Μουσείου.

Το επώνυμο του κυρίου Μασσαλά μου θύμισε μια τουρκική λέξη που άκουσα από τον πατέρα μου το "maşallah" (μασαλά) και σημαίνει ετυμολογικά 'θέλημα θεού' ενώ είχε χρησιμοποιηθεί  παλιότερα ως (λαϊκότροπο) επιφώνημα με το οποίο  εκφραζόταν  χαρά,  ευγνωμοσύνη, επιδοκιμασία, θαυμασμός.

Και αν για το όνομα και το επώνυμό του δεν φέρει καμιά ευθύνη κανένας και καμία από εμάς, γιατί του κληροδοτήθηκε από τους γονείς με τη γέννησή του, για τον τρόπο με τον οποίο θα ζήσει (θα μορφωθεί, θα εργαστεί, θα δημιουργήσει) κάποιος, φέρει μεγάλη ευθύνη.

Θα έλεγα πως φέρει την κύρια και αποκλειστική ευθύνη, αλλά πέρα από το γεγονός πως κανείς δεν μπορεί να "επιλέξει" τους γονείς του, έτσι δεν μπορεί να επιλέξει και τον τόπο γέννησής του. Έτσι, στην περίπτωση των ηπειρωτών, το φυσικό περιβάλλον που αντικρίζουν στα πρώτα χρόνια της ζωής τους -ειδικά σε παλιότερες εποχές (19ο έως τα μέσα του 20ού αιώνα)- ήταν από αφιλόξενο έως και εχθρικό, θα μπορούσε να πει κανείς, ειδικά σε περιόδους  πολιτικών και κοινωνικών αναταραχών. Παντού βουνά, έλλειψη πεδινών, καλλιεργήσιμων εκτάσεων, έλλειψη νερού και απουσία βατών δρόμων με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό της κοινωνίας της Ηπείρου σε πολλές μικρές κοινότητες, κωμοπόλεις και χωριά που πολλές φορές δεν έχουν ούτε οπτική επαφή μεταξύ τους.

Ένα τέτοιο περιβάλλον αν δεν καταφέρει να συντρίψει κάθε ζωτική ανθρώπινη ενέργεια -και αρκετές φορές δεν το καταφέρνει- κάνει τους ανθρώπους που κατοικούν σε αυτά τα μέρη πιο δυνατούς, πιο επίμονους και -σε πείσμα των δυσκολιών- άκρως εργατικούς και δημιουργικούς.

Αν σε αυτό το δυσμενές πλαίσιο ζωής, με τις μεγάλες αποστάσεις ανάμεσα στα χωριά και στα λίγα σχολεία των κωμοπόλεων, προστεθεί και η αλλοτινή αυταρχική και δασκαλοκεντρική εκπαίδευση, με τους δασκάλους σε ρόλο αφεντικού και τους μαθητές σε θέση δούλου, τότε το πλέγμα των εκπαιδευτικών σχέσεων γίνεται ιδιαίτερα προβληματικό. Η βάναυση συμπεριφορά ενός δασκάλου απέναντι σε έναν μαθητή, όπως αναφέρεται σε ένα στιγμιότυπο της εξιστόρησης, μπορεί να οδηγήσει είτε σε οριστική απομάκρυνση του παιδιού από το σχολείο είτε σε εντοπισμό από το ίδιο το παιδί της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής κλίσης του. Σε κάθε διαφορετική περίπτωση, εύλογα θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί   Πώς; για όνομα του Θεού, οι άνθρωποι αυτής της πιο φτωχής γωνιάς της Ευρώπης, κατάφεραν να μορφωθούν, να μετακινηθούν στα Γιάννενα και σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού και να διακριθούν παντού:  "στ' άρματα, στα γρόσια και στα γράμματα!"  

Η επιλογή ζωής για κάθε παιδί στους δύο προηγούμενους αιώνες, όπως προαναφέρθηκε, ήταν στεγνή και ωμή: Ή θα σπουδάσεις και θα γίνεις δάσκαλος κυρίως, μηχανικός, έμπορος, αρτοποιός, ή θα μείνεις βοσκός -γιατί ούτε γεωργός δεν μπορούσε να γίνει κάποιος με την απουσία εύφορων γαιών. Είναι ένα αντίστοιχο δίλημμα με αυτό που αντιμετώπισαν την ίδια εποχή οι νέοι των γενικά άγονων μικρών νησιών του Αιγαίου που στράφηκαν στη ναυτοσύνη: "Ή μηχανικός θα γίνω ή στην άμμο θ' απομείνω" που λέει το θλιβερό δημοτικό τραγούδι.

Είναι λοιπόν επόμενο να εκφράζουν οι άνθρωποι τον πόνο τους, με τη μουσική κλίμακα της πεντατονίας, τον θάνατο με τα μοιρολόγια και τη χαρά τους (σπανιότερα) με περήφανα δημοτικά τραγούδια. Οι πιο προικισμένοι από αυτούς στράφηκαν στην τέχνη: αρχιτεκτονική, γλυπτική, αργυροχρυσοχοΐα και λιγότερο, λογοτεχνία, θέατρο, ενώ οι πλούσιοι ενίσχυσαν με τις δωρεές και τις εθνικές ευεργεσίες τους το νεοσύστατο, τότε, ελληνικό κράτος (Ζάππας κ.ά).

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις ανθρώπων που όχι απλά επιβίωσαν ενός δυσμενούς, για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής, περιβάλλοντος, αλλά και διέπρεψαν στην επιστημονική ή καλλιτεχνική τους καριέρα και συνεχίζουν, ήσαν και οι κύριοι Μασσαλάς και Παπαγιάννης, πανεπιστημιακός δάσκαλος και γνωστός γλύπτης, αντίστοιχα.

Στο πρώτο βιβλίο που διάβασα και υπογράφουν από κοινού οι προαναφερθέντες, "Στάσεις στον χρόνο.... (στην αρχή του κύκλου μας...)" το πρώτο πράγμα που προσέχει ο αναγνώστης που θα το πιάσει στα χέρια του είναι το μέγεθος του βιβλίου -μόλις 80 σελίδες, επιλέγοντας χρονικές στιγμές ως περισσότερο αντιπροσωπευτικές, ενώ άλλοι γράφουν αυτοβιογραφίες 500 σελίδων.  Την ειδική αίσθηση των αναμνήσεων που αναπλάθουν, τη μοιράζονται μαζί μας αυτοί οι δύο πνευματικοί άνθρωποι που ακριβώς επειδή είναι σοβαροί και έχουν να πουν πολλά, προτιμούν να παρεμβάλλουν μακρές (αλλά ιδιαίτερα εύγλωττες) παύσεις που παρασύρουν τον ευαίσθητο αναγνώστη σε ένα ταξίδι στο όχι πολύ μακρινό παρελθόν, με αγάπη και συμπάθεια αλλά όχι με παθητική νοσταλγία. Οι συγγραφείς θέλουν να τους καταλάβουν όσοι διαβάσουν τα κείμενα ' ούτε να τους λυπηθούν για όσα πέρασαν ούτε να τους θαυμάσουν για τη σημερινή τους κατάσταση ' δεν αποποιούνται τον παλιό τους εαυτό σαν ένα αξιολύπητο και φτωχό ξένο που πέρασε, έφυγε και δεν υπάρχει πια, αλλά τον αντιμετωπίζουν ως την έντιμη βάση ενός επιτυχημένου "οικοδομήματος". Τα κείμενα μοιάζουν περισσότερο με καθαρή δημόσια εξομολόγηση σε έναν καλό φίλο, παρά με μια  περισπούδαστη προσπάθεια εντυπωσιασμού του αναγνωστικού κοινού της λογοτεχνίας γενικότερα.

Στο δεύτερο βιβλίο με τίτλο: "Προβληματισμοί" του κυρίου Μασσαλά, ο καλοπροαίρετος αναγνώστης έχει την έντονη αίσθηση πως έγινε δεκτός σε ένα γνωστό κόσμο που όμως  -ακριβώς επειδή δεν συνηθίζεται να προβάλλεται από πνευματικούς ανθρώπους και μέσα ενημέρωσης- είχε αρχίσει να πιστεύει είτε πως υπολειτουργεί είτε πως έχει αρχίσει να εκλείπει. Εννοώ τον κόσμο της πολιτικής πραγματικότητας και όχι τον κόσμο της κομματικής πρακτικής και της δημοσιογραφικής χειραγώγησης της ενημέρωσης.

Πρώτα απ’ όλα, το βιβλίο, όπως γράφει το εισαγωγικό σχόλιο, αφιερώνεται: "Στον Ενεργό Πολίτη". Στη συνέχεια, παραφράζω ένα μικρό μέρος από τον πρόλογο του βιβλίου όπου ο Περιφερειάρχης Ηπείρου (2021) Αλέξανδρος Καχριμάνης γράφει ανάμεσα σε άλλα και τα ακόλουθα:

Δεν είναι εύκολο να ζει κάποιος σήμερα σε μια κοινωνία που δηλώνεται ως ελεύθερη και δημοκρατική ' μάλλον επειδή κάτι τέτοιο είναι πάρα πολύ περίπλοκο. Θεωρώντας πως απλοποιούν αυτή την πολυπλοκότητα των σύγχρονων δημοκρατικών κοινωνιών, τα ολοκληρωτικά καθεστώτα του 20ού αιώνα κατάργησαν τις αστικές ελευθερίες των τυπικών ανοιχτών κοινωνιών ως κοροϊδία που απευθύνεται σε αφελείς πολίτες. Οι εχθροί της ελευθερίας δεν είναι όμως μόνο εξωτερικοί, αλλά μπορούν να εδράζονται και μέσα στους ίδιους του πολίτες που υποστηρίζουν την άνοδο απολυταρχικών πολιτικών και μάλιστα μέσα από την απόλυτα δημοκρατική διαδικασία των ελεύθερων εκλογών.

Σύμφωνα με τον Κορνήλιο Καστοριάδη: "...η δημοκρατία θεμελιώνεται ρητά στη δόξα, στη γνώμη, στην αντιπαράθεση των γνωμών, στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης".

Στη λειτουργία της δημοκρατίας η συμμετοχή του πολίτη στα κοινά είναι υποχρέωση και χωρίς αυτή η δημοκρατία ακυρώνεται. Έτσι, στο σημερινό περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης, κατανοώντας τη δημοκρατική μας ευθύνη, μέσα από τον δημόσιο διάλογο, οφείλουμε να έχουμε ως θεμελιώδη και αρχικό στόχο την ενεργοποίηση του πολίτη για συμμετοχή, γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο μπορούμε να αποφύγουμε την παρακμή της δημοκρατίας".

Καταληκτικά, από την παρουσίαση των ομιλητών κράτησα μία λαϊκή φράση που μετέφερε ο λογοτέχνης κ. Βασίλης Γκουρογιάννης ως αντιπροσωπευτική του φτωχού εργαζόμενου ηπειρώτη όταν αισθανόταν την ανάγκη να επικαλεστεί τη βοήθεια της Ανώτερης Δύναμης κάτω από την ανάγκη της επιβίωσης, στους όρκους του:

- Μα τω Θεώ!

- Μα την Παναγία!

- Μα το ψωμί!

Πηγές:

Χρήστος Μασσαλάς, Προβληματισμοί, Εκδ. Νίκας - Όμιλος Φίλων Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης: «Θ. Παπαγιάννης» 2021, σ.σ. 128. 
Χρήστος Μασσαλάς, Θεόδωρος Παπαγιάννης, Στάσεις στον Χρόνο... (Στην αρχή του κύκλου μας...), Εκδ. Νίκας - Όμιλος Φίλων Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης: «Θ. Παπαγιάννης» 2022, σ.σ. 80.

https://www.youtube.com/watch?v=jqJweurr8to

https://www.epiruspost.gr/stochoi-kai-ekdoseis-apo-ton-omilo-filo/

https://el.wiktionary.org/wiki/%CE%BC%CE%AC%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%B1

Γιώργος Χατζηαποστόλου 

 

Νοέμβριος: Ο ένατος μήνας που έγινε ενδέκατος

Τι σημαίνει η λέξη "Νοέμβριος;" 

Ο Νοέμβριος είναι ο ενδέκατος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου, με διάρκεια 30 ημερών 

Το όνομά του είναι ο εξελληνισμένος τύπος του λατινικού November, (από το novem, που σημαίνει εννέα 9). Στους αρχαίους Ρωμαίους το έτος άρχιζε από το μήνα Μάρτιο, αλλά αργότερα όταν προστέθηκαν και οι μήνες Ιανουάριος και Φεβρουάριος (από τον αυτοκράτορα Νουμά Πομπήλιο), ο Νοέμβριος πέρασε τελικά στην 11η θέση, αν και τελικά κράτησε την αρχική του ονομασία. Για τους αρχαίους Έλληνες, ο Νοέμβριος ήταν ο 5ος μήνας του αττικού έτους και είχε το όνομα «Μαιμακτηρίων». Το όνομα αυτό προέρχεται από ένα από τα ονόματα του Θεού Δία που ονομαζόταν και «Μαιμάκτης», δηλαδή θυελλώδης. Ήταν ο θεός των καιρικών συνθηκών και οι θνητοί έκαναν γιορτή προς τιμήν του για να εξασφαλίσουν με προσευχές την ευμένειά του, ώστε να μην είναι ο καιρός απειλητικός και επικίνδυνος για τον άνθρωπο και οι άνεμοι να μην είναι ιδιαίτερα σφοδροί. 

Η γιορτή αυτή ήταν τα λεγόμενα «Μαιμακτήρια». 

Ο Όμηρος, ο Ησίοδος και ο Πτολεμαίος αναφέρουν στα έργα τους ότι η δύση του αστερισμού των Πλειάδων (της γνωστής Πούλιας) λίγο μετά τη δύση του ηλίου (περίπου στις 3 Νοεμβρίου) σηματοδοτούσαν την επιδείνωση του καιρού και το τέλος των θαλασσινών ταξιδιών, λόγω των ισχυρών ανέμων. Ο Νοέμβριος ονομάζεται από τον λαό και «Σποριάς», επειδή είναι κυρίως ο μήνας της σποράς των δημητριακών και των οσπρίων. Τον ονομάζουν όμως και «Μεσοσπορίτη», επειδή οι αγρότες σε πολλές περιοχές της πατρίδας μας βρίσκονται στη μέση της σποράς, με σπαρμένα τα μισά χωράφια τους, έχοντας αρχίσει από τον Οκτώβριο-που και αυτός ονομάζεται Σποριάς. Άλλα ονόματα για το Νοέμβριο είναι και τα: «Βροχάρης» (για τις βροχές του), «Ανακατωμένος» (για τις ακατάστατες καιρικές συνθήκες του, αλλά και «Χαμένος» (από το χάσιμο της μέρας, μιας και είναι σε διάρκεια από τις μικρότερες του έτους, ενώ οι νύχτες του από τις μεγαλύτερες). 

Πηγή: https://www.skplakas.gr/2017/11/November.html

Ειρήνη και Πόλεμος> τα σχέδια, τα χρώματα, τα λόγια

Μια ανάλυση ενός ομαδικού, παιδικού έργου τέχνης με θέμα: "Ειρήνη ή Πόλεμος" 

Όλα αυτά που γράφω είναι φανερό πως μπορείτε να τα δείτε κι εσείς, αλλά με συνεπαίρνει η χαρά της παιδικής απλότητας και της πρωτοτυπίας. Θεωρώ βέβαιο πως αυτή την ανάλυση που ακολουθεί δεν θα τη διαβάσει κανένα παιδί. Τα παιδιά ενδιαφέρονται να ζήσουν, να φανταστούν και να χαρούν, ενώ οι μεγάλοι ικανοποιούνται, στην καλύτερη περίπτωση με το να αντιληφθούν, να σημειώσουν και να καταλάβουν. 

Η δασκάλα, (μάλλον) γιατί οι δάσκαλοι είναι πολύ λιγότεροι στα δημοτικά σχολεία της χώρας, χώρισε ένα λευκό κομμάτι χαρτί στη μέση και το τοποθέτησε στην έδρα, σε ένα τραπέζι ή σε ένα από τα πρώτα θρανία μιας τάξης, πιθανότατα της πρώτης (το πολύ δευτέρας) δημοτικού. 

Εκείνη μάλλον στεκόταν όρθια ανάμεσα στα παιδιά γιατί η αρκετά ευθεία διαχωριστική γραμμή που χαράχτηκε με το χέρι (χωρίς τη βοήθεια χάρακα) δείχνει μια μικρή καμπύλη στο τέλος της, που υποδηλώνει αστάθεια στήριξης του σώματός της ή τα παιδικά κορμάκια ανάμεσα στα οποία κινήθηκε το χέρι ήταν πολύ κοντά μεταξύ τους και δεν επέτρεπαν στη δασκάλα μια ελάχιστη ελευθερία κίνησης.

Ύστερα, με μια διάθεση γκράφιτι "επί χάρτου", σχεδίασε τους τίτλους με τα πλαίσια των γραμμάτων σχηματισμένα για μεν την Ειρήνη με κόκκινο μαρκαδόρο, για δε τον Πόλεμο με σκούρο μαρκαδόρο και ζήτησε από τα παιδιά να τα γεμίσουν με όποιο χρώμα νομίζουν ότι ταιριάζει στις δύο έννοιες.

Τα διαδοχικά χρώματα που επιλέχθηκαν για την Ειρήνη ήταν: Βυσσινί, Πορτοκαλί, Ροζ, Γαλάζιο, Ροζ, Κόκκινο ' δηλαδή, χρώματα της Φύσης και της Ζωής, ενώ για τον Πόλεμο: θαμπό Πράσινο, γκρί, γκριζο-πράσινο, δηλαδή χρώματα της ερημιάς και του θανάτου. Φαίνεται ότι ο πόλεμος δεν προσφέρεται για την άνθιση χρωμάτων και τείνει να τα ομογενοποιήσει όλα σε αποχρώσεις του γκρι (πολύ λιγότερες από τις 50 που ανέλυε ο Αλμπέρ Καμύ ή από όσες θα μπορούσε να διακρίνει ψηλά από το αεροπλάνο του ο Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ).

Ας ξεκινήσουμε να παρατηρούμε μεγεθύνοντας από το αριστερό μέρος της εικόνας. Κάτω από τα πρώτα γράμματα της λέξης Ειρήνη είναι γραμμένη η λέξη αγάπη ' δεν βρίσκεται σε ευθεία γραμμή και το "Γ" έχει χαραχτεί με οριζόντια αναστροφή ' δεν έχει σημασία, το μήνυμα μεταδίδεται, άλλωστε η αγάπη χαρίζεται αυθόρμητα και δεν ακολουθεί γραμματικούς κανόνες. 

Κάτω από τη λέξη Αγάπη έχει γραφτεί η λέξη Χαρά που δείχνει να δανείζεται το τελικό Άλφα της από το μεσαίο Α της λέξης Αγάπη. Αυτή η απουσία του τελικού Α μοιάζει να προσφέρεται από τα παιδιά σ' εμάς τους ενήλικες για να τη συμπληρώσουμε με όποια στοιχεία ετυμολογικής φαντασίας μας προσέφερε η τυπική μας εκπαίδευση ' έτσι θα μπορούσε να είναι: Χάρ-η, Χάρμ-α, Χάρα-μα,  ενώ αν πάει ο νους μας στο κακό, η λέξη Χάρ-ος που ταιριάζει όμως, πολύ, στο δεξιό μέρος της εικόνας.

Κάτω από τη λέξη Χαρά υπάρχει η λέξη Σχολείο. Στην αρχή μου έκανε εντύπωση αυτή η άμεση συσχέτιση Χαράς-Σχολείου, αλλά αμέσως σκέφτηκα πως στην αρχή της τυπικής εκπαίδευσης το σχολείο δεν έχει προλάβει ακόμα να καταστρέψει την παιδική δημιουργικότητα και φαντασία με την τυπολατρική νοοτροπία του και μοιάζει ακόμα ως μια φυσιολογική συνέχεια της "προ σχολείου" παιδαγωγικής ανάπτυξης του παιδιού, όπου η οικογένεια παίζει τον κύριο ρόλο. Το πρώτο γράμμα της λέξης είναι γραμμένο με το λατινικό "C" αντί με το ελληνικό τελικό "Σ" και το βρίσκω κατανοητό από την άποψη πως πολλά παιδάκια είναι ξενόγλωσσα ως προσφυγάκια και γιατί το συγκεκριμένο γράμμα απαιτεί σημαντική δεξιότητα που το χεράκι δεν έχει ακόμα αποκτήσει. Δίπλα στη λέξη ένα απλούστατο σχεδιάκι ενός σχολείου σε πράσινο πλαίσιο, με μια πόρτα ένα παράθυρο (το δημόσιο σπιτάκι του παιδιού, στην πραγματικότητα) με ένα κομμάτι ουρανού να έχει εισβάλλει στη στέγη και σε πρώτο πλάνο ένα παιδάκι με απλωμένα χέρια έτοιμα να αγκαλιάσουν όλο τον κόσμο. Αντί καπνού από την καμινάδα του σχολείου αναδύεται μια κόκκινη καρδιά! Χωρίς παραπέρα σχόλια!

Με δυσκολία διέκρινα, δεξιότερα μια χαμογελαστή φατσούλα που φαίνεται να σχεδιάστηκα ξανά καθαρά (με άνωθεν παρέμβαση).

Στη δεξιά πλευρά της εικόνας, σε επαφή με το όριο που χωρίζει στα δύο το έργο, βρίσκεται η φιγούρα ενός χαμογελαστού ξανθού κοριτσιού, με λουλούδια στα μαλλιά, αναψοκοκκινισμένα μάγουλα από την έξαψη της χαράς, ένα ροζ φόρεμα με ένα πράσινο και ένα γαλάζιο μανίκι, (σύμβολα της καταπράσινης γης και της θάλασσας) στολισμένο σε όλη του την έκταση με καρδούλες που καταλήγει σε δύο γαλάζια πόδια όπως αρμόζει σε μια χώρα όπως η Ελλάδα που πάντα στηριζόταν στη γαλάζια της θάλασσα.

Η Ειρήνη, βέβαια, είναι γένους θηλυκού, γιατί διαφορετικά πως θα μπορούσε να γεννούσε αγάπη, χαρά, ευτυχία και ελευθερία;

Στο επίπεδο της γυναικείας φιγούρας της Ειρήνης και κάτω από το Σχολείο έχουν τοποθετηθεί: το Φαγητό, η Παιδική Χαρά (χωρίς διάστημα ανάμεσα στις λέξεις) ' η Χαρά, εξάλλου δεν έχει κενά διαστήματα, είναι συνεχής και έντονη και, τέλος τα Ρούχα. Δεν είναι περίεργο που τα παιδιά τοποθετούν τόσο χαμηλά στις ποιότητες της Ειρήνης τα Ρούχα, αφού πέρα από τις ανάγκες για προστασία από τις καιρικές συνθήκες (κρύο ή ζέστη), τα πράγματα αυτά έχουν καταλήξει -από τους μεγάλους- να θεωρούνται στοιχεία αυτοπροβολής και σημάδια υπογράμμισης των κοινωνικών ανισοτήτων.

Πάντως, υπάρχουν και ορισμένα σύμβολα που δυσκολεύομαι να ερμηνεύσω:

Δίπλα στη φιγούρα της Ειρήνης υπάρχουν δύο μαύρες, μικρές στενόμακρες φιγούρες. Θα μπορούσαν να είναι δύο μαύρα παιδάκια (από χώρες της Αφρικής) ' ένα με τουλπάνι και ένα με βαμμένο ροζ μαλλί (αλλά αυτό εντάσσεται στις ιδιορρυθμίες της εφηβείας), δύο γλυπτά από έβενο μοντέρνας τεχνοτροπίας ή δύο καμμένα δέντρα στα οποία έχουν φυτρώσει ένα μανιτάρι (στο δεξιό) ή έχει τοποθετηθεί μια γυάλα με χρυσόψαρο (στο αριστερό). Χαίρομαι που δεν καταλαβαίνω, γιατί, έτσι, μου επιτρέπεται να φανταστώ.

Τέλος, στη βάση της αριστερής πλευράς του έργου, φαίνεται να υπάρχει ένας κίτρινος, μάλλον κομμένος, κορμός δέντρου από τον οποίο έχουν ξεπροβάλλει -πλαγίως- ένα πράσινο και ένα κόκκινο φύλλο. Μ' αρέσει όταν τα δέντρα παίρνουν την πρωτοβουλία να ανοίγουν μετά από ένα τέτοιο ακραίο κλάδεμα, όποια κι αν είναι η χρωματική επιλογή των φύλλων που θα βγάλουν.

Αν το σχηματάκι δεν είναι δέντρο θα μπορούσε να είναι ένα κερί που ανάβει -μόνο του- αφιερωμένο στο μέλλον της Ειρήνης.

Ας πάμε τώρα στο δεξιό μέρος της εικόνας. Ο Πόλεμος στα ελληνικά είναι γένους αρσενικού, όπως ο άνεμος, ο κεραυνός κτλ. Η φατσούλα της δυστυχίας μας προετοιμάζει για το τι θα ακολουθήσει. Η φιγούρα του είναι μικρότερη από αυτή της Ειρήνης, τα μαλλιά του είναι όρθια, από τον θυμό, την οργή και τη διάθεση επιβολής και εκδίκησης. Το πρόσωπό του δεν υπάρχει, ή, έτσι όπως είναι μαυρισμένο, βρίσκεται κρυμμένο πίσω από τους καπνούς των μαχών. Το σώμα του είναι βρεγμένο από το αίμα όσων θυσιάζονται στις προσταγές του ' βρίσκεται σε κίνηση ' δεν στέκεται. 

Οι έννοιες που συνοδεύουν την παρουσία του είναι: Λύπη, Πόνος και μια τρίτη (δυσδιάκριτη) θα μπορούσε να είναι Θάνατος. Στα πόδια του είναι γραμμένη με τεράστια γράμματα, ακανόνιστα από την ταραχή, τον τρόμο και τη δυστυχία που προκαλεί, η λέξη Φωτιά. 

Αριστερά από τη φωτιά ένας άδειος κύκλος και κάτω απ' όλα ο σταυρός του νεκροταφείου' "κάτω από την προσωπίδα ένα κενό" που έλεγε ο Γιώργος Σεφέρης στον βασιλιά της Ασίνης. Γιατί να υπηρετεί κάποιος ένα κενό; Για να το νοηματοδοτήσει σύμφωνα με τα ιδιωτικά του συμφέροντα και την εκδικητική ηθική του; 

Έστω! Θα αποκτήσει ποτέ μια τέτοια, μάταιη και ακαταλόγιστη, προσπάθεια σκοπό και περιεχόμενο;

Κι αν δεν μπορούμε να ανακτήσουμε την παιδική αθωότητα, ας κάνουμε, τουλάχιστον μια προσπάθεια να δούμε καθαρά.

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Είναι δημιουργικό να μεγαλώνεις

Τρίτη ηλικία ή Πρώτη (από το τέλος;). 

Αν ο θάνατος, δεν είναι -πραγματικά δεν είναι- το τέλος, τότε η αρίθμηση των ηλικιών έχει νόημα μόνο αν μας βοηθάει να επικεντρωθούμε στη μελέτη των διαφόρων φάσεων της ζωής και σε τίποτε άλλο.

Κάθε παιδί που έρχεται στον κόσμο των ανθρώπων βρίσκει μια δεδομένη κοινωνική κατάσταση: συνήθως δύο γονείς, ίσως έναν παππού και μια γιαγιά (ή έναν ή και κανέναν από τους δύο), συγγενείς, μια γειτονιά, μια πόλη ή ένα χωριό, μια χώρα. 

Όλοι αυτοί οι χώροι διέπονται από κανόνες που θέσπισαν οι μεγαλύτεροι άνθρωποι και επιβάλλεται στους μικρότερους να τους ακολουθήσουν είτε συμφωνούν με αυτούς είτε όχι. Έτσι καθώς τα χρόνια περνάνε οι νέοι περιμένουν με ανυπομονησία να μεγαλώσουν για να είναι σε θέση να πάψουν να ακολουθούν πολλούς από τους κοινωνικούς κανόνες ή να θεσπίσουν δικούς τους. 

Όταν λοιπόν μια γενιά "έρθει στα πράγματα" δηλαδή ενηλικιωθεί, και εισέλθει στην αγορά εργασίας, αρχίζει και η ευθεία και κατά πρόσωπο αμφισβήτηση απέναντι στους μεγαλύτερους,  ειδικά προς τους ηλικιωμένους.

"Τι είναι αυτά που λέτε;" "Μα, που ζείτε;" "Καλά, εσείς δεν καταλαβαίνετε!" Την ίδια στιγμή, οποιαδήποτε σοφή κουβέντα βγει από το στόμα ενός ηλικιωμένου, αντιμετωπίζεται από τους νέους στην καλύτερη περίπτωση, ως μια αναλαμπή ευφυΐας ενός, κατά κανόνα, ανόητου ηλικιωμένου ανθρώπου. 

Οι μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι, που διαθέτουν μια σχετικά καλή υγεία, δεν είναι ανόητοι ' μπορεί να μην καταδέχονται να είναι μοντέρνοι, γιατί, ίσως κατανοούν πως ότι είναι τωρινό δεν είναι κατά κανόνα και καλύτερο από ότι προηγήθηκε, μόνο και μόνο επειδή είναι πρόσφατο. 

Στις μέρες μας το περιεχόμενο αντικαταστάθηκε από τη μορφή και η ουσία των ανθρώπων και των πραγμάτων από την εμφάνιση. Η όραση και η γεύση εκτόπισαν ως κυρίαρχες αισθήσεις και πρακτικά αντικατέστησαν την ακοή, και την όσφρηση. Επιλέγουμε φρούτα πεντακάθαρα και γυαλιστερά χωρίς φυσική αλλά με έντονη τεχνική γεύση ή χωρίς καθόλου γεύση. Δεν ακούμε τη γνώμη των επιστημόνων για τους κινδύνους από τη βιομηχανική επεξεργασία τροφίμων και ποτών ή πληρώνουμε πολύ ακριβά τα στοιχειωδώς υγιεινά, τα λεγόμενα "βιολογικά" τρόφιμα, ενώ όλα τα τρόφιμα θα έπρεπε να είναι βιολογικά και προσιτά σε όλους με χαμηλές τιμές.

Όλα αυτά τα κατανοούν οι σοφοί ηλικιωμένοι και προτιμούν να τα αγνοούν οι νεότεροι. Όσοι μεγάλοι σε ηλικία έχουν συμφιλιωθεί με τη γόνιμη διαδικασία της ωρίμανσης, χαίρονται τη ζωή τους διπλά: μία φορά γι αυτό που είναι καθαυτή, δηλαδή ήρεμη, δημιουργική και ελπιδοφόρα και μία γιατί αισθάνονται πως έχουν αποκτήσει ένα είδος "προφητικότητας" ως μια ατομική ικανότητα να προβλέπουν συναισθήματα, γεγονότα, καταστάσεις, αντιδράσεις, προοπτικές από τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, έως τα διαδοχικά στάδια της διαδικασίας ωρίμανσης που έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν μετά στα παιδιά τους ' για δεύτερη φορά στα εγγόνια, ή, οι πιο τυχεροί, για τρίτη φορά και στα δισέγγονά τους.

Με την έννοια λοιπόν του πολύπειρου ερευνητή, του απελευθερωμένου (από μαθηματικές έννοιες) στατιστικολόγου, του δημιουργικού καλλιτέχνη, οι ώριμοι άνθρωποι όχι μόνο χαίρονται τη ζωή τους αλλά πραγματικά διασκεδάζουν με την ελαφρότητα και την απειρία των νέων, όχι για να τους κοροϊδέψουν, αλλά για να τους δείξουν με τη στάση και τη συμπεριφορά τους πως η ζωή αποκτά νόημα μόνο όταν βιώνεις την ηλικία σου σε κάθε φάση της ζωής σου, είσαι ο εαυτός σου και βαδίζεις προς το τέλος της βιολογικής ζωής σου, ήρεμος και πλήρης. 

 Γιώργος Χατζηαποστόλου.

 

Καλή πατρίδα, σύντροφε του "συντρόφου" και συντρόφισσα

 

Βλέποντας αυτή τη φωτογραφία, (από την ταινία του Λ. Ξανθόπουλου) σκέφτομαι τι ωραίο ζευγάρι θα ήταν ο Στέφανος και η Έφη σε μια ιδανική κοινωνία ' αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ήρθε η ώρα να ζήσουμε και στην Ελλάδα -με χρονοκαθυστέρηση ως συνήθως- το κλείσιμο της εποχής των τελευταίων υπολοίπων των ιδεολογιών  και την περίοδο της ανίερης ανάμειξης των φ(ί)λων και των φ(ύ)λων. Τί γιώτα, τι ύψιλον ' ένα μπαστουνάκι (που λένε στα παιδιά) κολλάς στο (ι) και έγινε (υ).

"Η σημειολογία της καθημερινής ζωής", όπως θα έλεγε ο Ουμπέρτο Έκο, ξεκίνησε σήμερα με την κυρία Αχτσιόγλου, να βγάζει βόλτα το αγοράκι της στην παιδική χαρά. Από την άλλη πλευρά ο κύριος Κασσελάκης βγήκε βόλτα με τον φίλο του ' ο φίλος του, με τη σειρά του, έβγαλε βόλτα -με το λουρί- ένα σκυλάκι, θηλυκό. Ο κύριος Κασσελάκης παρακολουθούσε ικανοποιημένος, λίγα βήματα πιο πίσω, τον φίλο που κρατούσε τον σκύλο (συγγνώμη, τη σκύλα). Έπειτα προβλήθηκε μια μικρή συνέντευξη που έδωσε η κυρία Αχτσιόγλου στους δημοσιογράφους που την περίμεναν και όπου ήταν ασυνήθιστα χαμογελαστή και προσηνής.  Ο κύριος Κασσελάκης δεν έδωσε συνέντευξη βγαίνοντας από το σπίτι του, (βιαζόταν να ψηφίσει, φαίνεται) ' μα χωρίς να βγάλει το κράνος του, καβάλησε το μηχανάκι που είχε καβαλήσει προηγουμένως ο σύντροφός του και κάθισε πίσω του (σωστά!).

Ύστερα, ανέλαβαν  να αναλύσουν τη στάση της μιας πολιτικού και του ενός οικονομολόγου, δύο δημοσιογράφοι του Open (ο ένας ήταν ο Σπύρος Χαριτάτος και μια κυρία που δεν συγκράτησα το επώνυμό της και ζητώ συγγνώμη γι αυτό). Τη συζήτηση  έτυχε να παρακολουθώ εκείνη τη στιγμή, σήμερα το πρωί. Η ανάλυση επιχειρήθηκε σε διάλογο με τρεις καλεσμένους:  έναν ακόμα δημοσιογράφο, έναν ευφυέστατο επικοινωνιολόγο (τον κύριο Πιστόλα) και έναν πανεπιστημιακό δάσκαλο -απίστευτα φυσιολογικό για τα νέα μας ήθη-  νομίζω ήταν ο δρ. Καρούνης (;) (ζητώ συγγνώμη που δεν συγκρατώ με βεβαιότητα το επώνυμό του). 

Εξετάζοντας λοιπόν την εκρηκτική άνοδο στη δημοφιλία του κυρίου Κασσελάκη την απέδωσαν σε "θρίαμβο του στρατηγικού Μάρκετινγκ", ενώ την υποχώρηση της δημοτικότητας της κυρίας Αχτσιόγλου σε μη χρήση κανενός σύγχρονου επικοινωνιακού μέσου πέρα από αυτά της παραδοσιακής πεπατημένης: αγκαλιές, φιλιά, χαιρετούρες, χαμόγελα, προσεγμένο γυναικείο ντύσιμο και το ανάλογο θριαμβευτικό ύφος μιας υποψήφιας που δεν αναμένει από τις εσωκομματικές εκλογές τίποτα λιγότερο από μια απλή επικύρωση της "δεδομένης" και ολοφάνερης ανωτερότητάς της. Αυτά πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών. Ύστερα, ήρθαν οι σφήκες!  

Αλλά ποιά είναι τα κύρια επιχειρήματα των δύο συνυποψηφίων για την καταλληλότητά τους ο καθένας και η καθεμία  ως αρχηγού του κόμματος;

- Αχτσιόγλου: Έχω πολιτική εμπειρία!

- Κασσελάκης: Είμαι δυνατός ' μπορώ να νικήσω τον ("κύριο", δεν το λέει ευθαρσώς, αλλά εννοείται) Μητσοτάκη!

Εκφράζω την απορία ενός "κανονικού" πολίτη όπως εγώ (γιατί ούτε "απλός" ούτε "μέσος" πολίτης, θα έλεγα πως είμαι) :

-Αγαπητή κυρία Αχτσιόγλου, όποιος υποψήφιος έχει τα δικά σας προσόντα: επιτυχημένη οικονομολόγος, υψηλόβαθμη υπουργός σε προηγούμενη κυβέρνηση (και ελκυστική γυναίκα, επιτρέψτε μου να προσθέσω εγώ), δικαιούται να γίνει αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και "εν αναμονή" πρωθυπουργός;  Φέρεστε, σαν να σας "το χρωστάει" ο Ελληνικός λαός!  Ποιός σας έδωσε το δικαίωμα να στοχεύετε τόσο ψηλά; Μήπως ο πρώην πρωθυπουργός; Γιατί;

Δεν υπήρχαν άλλοι περισσότερο άξιοι υποψήφιοι να διεκδικήσουν την  αρχηγία του κόμματος, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση του κυρίου Τζουμάκα που θα τον χαρακτήριζα ως τον "τελευταίο εν ενεργεία ιδεολόγο" που προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ (της πρώτης τετραετίας διακυβέρνησης) του Ανδρέα Παπανδρέου;

- Αγαπητέ κύριε Κασσελάκη, (την προσφώνηση, μην την πάρετε 'τοις μετρητοίς,' συνεχίζουν να μου αρέσουν οι γυναίκες), γιατί θεωρείτε πως το σημαντικότερο προσόν ενός άντρα πολιτικού είναι η δύναμη και η ικανότητά του (κατά δήλωσή σας) να νικήσει έναν άλλο άντρα πολιτικό (τον κύριο Μητσοτάκη); Ζηλέψατε την πανομοιότυπη δήλωση του δεύτερου,  πριν από τις εσωκομματικές εκλογές του Συντηρητικού Κόμματος, όταν είχε δηλώσει ότι : μπορεί να νικήσει τον κύριο Τσίπρα; Είναι αγώνας  δρόμου οι εσωκομματικές διαδικασίες εκλογής νέου προέδρου (;), μήπως είναι αγώνας μποξ; (όπως έλεγε, για την πολιτική, ο αείμνηστος Ούλοφ Πάλμε). Άν συμβαίνει κάτι τέτοιο δεν χρειάζεστε ούτε τη νομιμοποίηση των κομματικών διαδικασιών, ούτε την εμπλοκή ενός μεγάλου τμήματος του ελληνικού λαού, σε προσχηματικές διαδικασίες ' απλά καλέστε τον "μισητό" αντίπαλο σε μονομαχία (όχι τηλεοπτική, κανονική, με όπλα τα χέρια) και ο λαός θα διαλέξει τον αξιότερο. Θεατές, σε κάθε περίπτωση, θα έχετε! Ο λαός, αφού δεν έχει άρτο, (γιατί είναι ακριβός, όπως και τόσα άλλα προϊόντα πρώτης ανάγκης), με χαρά θα στραφεί προς  τα θεάματα!

Ας πούμε και λίγα λόγια για την προσφώνηση: "Σύντροφε" και "Συντρόφισσα" που τόσο  συνηθίζουν μεταξύ τους οι "αριστερόχειρες" της πολιτικής. Αν και δεν με έχουν αποκαλέσει ποτέ έτσι, άκουγα την προσφώνηση πάντα με συμπάθεια, μέχρι τη στιγμή που ένας δεξιός συμφοιτητής μου με είχε προσκαλέσει μια μέρα στο σπίτι του για φαγητό το 2003. Πήγα γιατί δεν φοβάμαι τους ομοφυλόφιλους  ' απλά μου είναι από αδιάφοροι, έως ενοχλητικοί γιατί είναι συναισθηματικά ασταθείς και επομένως, δεν μπορώ να βασιστώ ούτε στο λόγο  τους, ούτε στις "ηθικές αρχές" που άλλωστε  δεν έχουν. Εκεί, λοιπόν, μου γνώρισε τον "σύντροφό του". Βέβαια δεν επρόκειτο και πολιτικό συναγωνιστή, αλλά για ερωτικό ανταγωνιστή ' έτσι είναι αυτές οι σχέσεις! Σαν να μην έφτανε αυτό το παράδειγμα, τα τελευταία 20 χρόνια διαπιστώνω πως η ομοφυλοφιλία πέρα από προσωπική ερωτική επιλογή είναι και της μόδας. Δύο πολύ καλοί μου φίλοι από το κολέγιο φαίνεται να άλλαξαν ερωτικές προτιμήσεις, ή τέλος πάντων, διεύρυναν τις  ερωτικές τους επιλογές : ο Π. έγινε παθητικός και ο Ε. ενεργητικός. Αιτία και στις δύο περιπτώσεις θεωρώ πως είναι η αδυναμία του πρώτου να ξεπεράσει έναν αυταρχικό και αγράμματο πατέρα και του δεύτερου να μιμηθεί έναν απολυταρχικό πατέρα και να κυριαρχήσει επάνω στους άντρες του προσωπικού του (έχει επιχείρηση) αφού δεν κατάφερε να μετατρέψει μια γυναίκα με προσωπικότητα (τη γυναίκα του) σε ένα άβουλο πλάσμα που απλά θα εκτελεί εντολές, επειδή τις δίνει ένας "Άντρας".

Και αν οι πρώην φιλικές μου σχέσεις δεν ενδιαφέρουν κανέναν, τώρα μας προέκυψε, στο υψηλότερο πολιτειακό επίπεδο αυτή τη φορά, ένας υποψήφιος αρχηγός του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και εν δυνάμει πρωθυπουργός, που όχι μόνο θεωρεί τις σεξουαλικές του επιλογές απόλυτα "φυσιολογικές" αλλά, σχεδόν μας "χλευάζει" με τη γενική συμπεριφορά του στις τηλεοπτικές εμφανίσεις, γιατί δεν είμαστε κι εμείς "ίδιοι" με εκείνον! 

Η υπερβολική άνεση (έστω και πλαστή) στην επικοινωνία ' η διαρκής προβολή του "συντρόφου" και η συστηματική παρουσίαση της σχέσης των δύο ομοειδών μονάδων αυτής της δυάδας που τη λένε "ζευγάρι" θα γίνουν σύντομα αποδεκτές από τη μικροαστική,  ψευτο-πουριτανική ελληνική κοινωνία. Αυτό αναμένεται γιατί στο πίσω μέρος του μυαλού της η λαϊκή βάση της κοινωνίας μας έχει την ίδια πάντα ωφελιμιστική ηθική: "Δεν με νοιάζει τι κάνει καθένας στο κρεβάτι του, αρκεί να έχω ειρήνη, εργασία και οικονομική άνεση". Έτσι κι αλλιώς, οι περισσότεροι Έλληνες πολιτικοί (όχι όλοι), είναι διεφθαρμένοι. Τουλάχιστον", σκέφτονται, -επιτρέψτε μου τη λαϊκή έκφραση- "να βγάλουμε κι εμείς καν' να φράγκο απ' αυτή την ιστορία...".

Κυρία και Κύριε,

τόσο δύσκολο σας είναι να ξεπεράσετε τους ατομικούς σας εγωισμούς και να δείξετε λίγο ενδιαφέρον για τα προβλήματα επιβίωσης αυτού του ταλαίπωρου λαού; Θεωρείτε πως  απαιτείται να τον τιμωρούμε τόσο σκληρά, με την καθημερινή ακρίβεια προϊόντων και αγαθών, επειδή δεν γνωρίζει να διακρίνει πολιτικούς χαρακτήρες και παρερμηνεύει διαρκώς πλαστές "αγαθές προθέσεις" ως δηλωτικές μιας θολής ιδεολογίας;

Καταλαβαίνω πως οι σπουδές σας σε μεγάλα πανεπιστήμια του δυτικού κόσμου, και όχι της ανατολικής Ευρώπης, σας διαμόρφωσε μια νοοτροπία κυριαρχική και μονοσήμαντη ' αλλά όπως θα έλεγε και ο αείμνηστος Λευτέρης Ξανθόπουλος, καλώντας σας να προσγειωθείτε στην ελληνική πραγματικότητα:  

"Καλή Πατρίδα, Σύντροφε [και Συντρόφισσα]!"

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Η εκτεταμένη ανηθικότητα της πολιτικής εξουσίας και η περιστασιακή ηθική της αντιπολίτευσης

 

Έλαβα από έναν φίλο ένα μήνυμα στο Facebook που συνοδευόταν από αυτό το βίντεο, όπου αναρωτιέται, τι μπορούμε να κάνουμε εμείς, ως πολίτες, στην εξυγίανση αυτής της κατάστασης. Από την τραγωδία του σιδηροδρομικού δυστυχήματος  στα Τέμπη έως τα πρόσφατα πλημμυρικά φαινόμενα στη Θεσσαλία, οι κύριοι πολιτικοί πρωταγωνιστές είναι πάλι οι ίδιοι.

Προσωπική διαπίστωση:  Δεν υπάρχουν εντελώς σάπια από τη μία πλευρά, και απόλυτα καθαρά πολιτικά κόμματα, από την άλλη. Θεωρώ πως η διαδικασία σήψης, όταν έχει προχωρήσει πέρα από ένα -άγνωστο σ' εμένα- ποσοστό, δεν είναι αντιστρέψιμη.

Η προσωπική μας συνείδηση και η κοινωνική μας ευαισθησία, είναι πάντα πίσω και πάνω από τα νομικά ερείσματα.   Αυτό που έπρεπε να κάνουν κοινωνικοί φορείς και πολιτικά κόμματα της αντιπολίτευσης το έκανε ένας ιδιώτης (αυτή η κοπέλα). Η επιφύλαξή μου είναι πως η κίνησή της αυτή, δηλαδή, να καταγγείλει και να μηνύσει φαίνεται πως δεν ήταν καθαρά δική της πρωτοβουλία, αλλά εδράζεται σε μια κομματική επιδίωξη. Η γνωστή αμυντική στάση της κυβέρνησης απέναντι σε όποιον εναντιώνεται σ' αυτή με έργα και λόγια είναι: "Ποιά είναι αυτή που μιλάει; Τα λέει αυτά επειδή ανήκει στο τάδε κόμμα!" Άρα, αν κάποιος δεν ανήκει σε κανένα κόμμα -όπως εγώ- και ενεργεί με αυτό τον τρόπο, η κυβέρνηση δεν μπορεί να τον αντιμετωπίσει!

Ανήκω σε αυτή την κατηγορία των μοναχικών προβάτων -όχι των λύκων- γιατί δεν είμαι επιθετικό "ζώο" ή "κυνηγός" άλλων "άγριων ζώων" όπως τα "κομματικά", και δεν με ενοχλεί καθόλου να είμαι μαύρο ' πάντως, δεν είμαι "τράγος" και επομένως δεν κινδυνεύω κάποια στιγμή να γίνω αποδιοπομπαίος.

Κατά τη γνώμη μου, με την καθημερινή μας πρακτική ζωής αντιτασσόμαστε στην όποια κυβερνητική αναλγησία, εγκληματική αδιαφορία και ανικανότητα διαχείρισης κρίσεων. Βλέποντας την κοπέλα του βίντεο, η  γλώσσα του σώματος, όπως και η εκφραστικότητα του προσώπου, μου δίνει πληροφορίες που είναι πάντα -έως τώρα- αληθινές. Το κορίτσι έχει δίκιο, αλλά η καταγγελία της δεν είναι αυθόρμητη και προσωπική, αλλά καθοδηγούμενη και ετερόφωτη. Μακάρι, να είχαμε φτάσει σε τέτοιο επίπεδο αυτογνωσίας, ως λαός ώστε να αγανακτούμε και να επαναστατούμε ' να επαληθεύουμε τη ρήση ανθρώπων όπως ο Καζαντζάκης που διαμηνύει: έχω προσωπική ευθύνη για την σωτηρία του κόσμου ' αν δεν σωθεί ο κόσμος, εγώ έφταιγα που δεν τον έσωσα". 

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Τι θα γίνουμε αν μεγαλώσουμε;

 - Μιλάς για την Ελλάδα, σήμερα; Υπονοείς πως είμαστε ακόμα παιδιά;

- Ναι, αλλά χωρίς να έχουμε διατηρήσει την παιδική αθωότητα, αλλά, μόνο τον παιδικό αυταρχισμό.

 - Άν θεωρείς πως συμβαίνει αυτό, σε ποιό,  ποσοστό το υπολογίζεις;

- Ένα μεγάλο ποσοστό  ' από την εμπειρία μου, θα έλεγα, κάτω από το 40% του πληθυσμού περίπου.  Δεν μπορώ να πω πόσο, γιατί δεν έχω κάνει σχετική έρευνα ' πως άλλωστε θα μπορούσα (το δείγμα μου θα έπρεπε να αριθμεί σε εκατομμύρια ατόμων). Αν θεωρήσουμε τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές μια ανεπίσημη πανελλαδική δημοσκόπηση, κάπου τόσο πιστεύω πως είναι το ποσοστό.

- Σε ποιά ηλικία ωρίμανσης θεωρείς ότι βρίσκονται οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα στην ελληνική κοινωνία;

- Στην προεφηβεία ' ξεκινώντας από τον πρωθυπουργό και καταλήγοντας στον τελευταίο κάτοικο ενός απομονωμένου χωριού.

- Γιατί ειδικά στην προεφηβεία;

- Γιατί είναι περίοδος  σωματικών αλλαγών, συναισθηματικής αστάθειας, διανοητικών  αναζητήσεων,  σύγχυσης ιδεολογικού προσανατολισμού.

- Πάντως, δεν έχεις τη γενική αίσθηση πως οι περισσότεροι είμαστε γενικά, καλά παιδιά ' πως το εξηγείς;

- Έχουμε -λόγω της σχετικής χρονο-καθυστέρησης- σχετικά με όσα συμβαίνουν στον κόσμο και στην Ευρώπη ικανοποιητικά υπολείμματα ανθρωπιάς, φιλότιμου και αξιοπρέπειας σε σχέση με τις "προηγμένες" κοινωνίες της Δύσης.

- Ποιοί  είναι , κατά τη γνώμη σου, οι αποφασιστικοί παράγοντες διαμόρφωσης ενός Καλού (ισορροπημένου πνευματικά και συναισθηματικά) παιδιού;

- Οι γνωστοί: οικογένεια, σχολείο, παρέες, φορείς πολιτικοποίησης ( χώρος εργασίας, πολιτικό κόμμα, οικονομική θέση).

- Τι προτείνεις για να βελτιωθεί η κατάσταση και να ωριμάσουν οι ανώριμοι συμπατριώτες μας;

- Να κοιτάξουν ψύχραιμα και προσεκτικά στον καθρέφτη τους και να προσπαθήσουν πολύ ώστε να μη δουν εκεί ούτε τον Μεγαλέξανδρο αλλά ούτε και τον Καραγκιόζη (κατά Νίκο Δήμου) αλλά τον αληθινό τους εαυτό, ακόμα κι αν αυτός ο άνθρωπος είναι ένας συνηθισμένος αξιοπρεπής μικροαστός. 

"Τα καλύτερα παιδιά κουράστηκαν και γύρισαν στο σπίτι" τραγουδούσε ο Διονύσης  Σαββόπουλος στον δίσκο: "Το περιβόλι του τρελού" στην π.Κ. (προ Kουρέματος) εποχή. Ο Σωτήρης Μουστάκας έλεγε με άλλα λόγια παρόμοια πράγματα στην ταινία: "Ένας Νομοταγής Πολίτης" του Ερρίκου Θαλασσινού. Πάσχουμε, οι Έλληνες -ως ξενομανής (λόγω της μόδας), μικροαστική (ως μεταμφυλιακό και μεταδικτατορικό κατάλοιπο), νομοταγής  (λόγω του φόβου της τιμωρίας) και εθελόδουλη (λόγω αποθέωσης του ατομισμού) κοινωνία-  από έλλειψη σωστά προσανατολισμένων ανθρώπων στις πραγματικές αξίες της ζωής. Ως τέτοιες θεωρώ τις: ελευθερία, δημοκρατία, αυτοδιάθεση, ισονομία, δημιουργική εργασία, εθελούσια αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου. Ευτυχώς, βρήκαμε έναν ακόμη έντιμο άνθρωπο από τους αρκετούς (αλλά αφανείς)  υπάρχοντες: τον Αλκίνοο Ιωαννίδη.  

Επισυνάπτω τρία βίντεο αφιερωμένα στον Σωτήρη Μουστάκα, αξιοπρεπή άνθρωπο, άδολο πατριώτη και εξαιρετικό ηθοποιό -όχι μόνο κωμικό- (συμπατριώτη του Ιωαννίδη) και το τέταρτο στον Διονύση Σαββόπουλο ' συνοδοιπόρο  όλων των προοδευτικών ανθρώπων, (μέχρι ενός σημείου, τουλάχιστον).

 

1. Η κορυφαία σκηνή του Σωτήρη Μουστάκα από την ταινία "Ένας νομοταγής πολίτης"   https://www.youtube.com/watch?v=UJZidN4WsyY 

2. Ένας νομοταγής πολίτης (1974) Τι σημαίνει συμβιβασμός; https://www.youtube.com/watch?v=cxswSBKHiS8
3. Ο Μουστάκας μιλάει για την ταινία "Νομοταγής Πολίτης" https://www.youtube.com/watch?v=5oGo9CA3Etw 
4. Διονύσης Σαββόπουλος -Σαν Ρεμπέτικο Παλιό https://www.youtube.com/watchv=tM7cEvzMZBs

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Πολιτικές ρίζες, "φυτά" και λιπάσματα, γενικώς!

Από την ταινία του Παντελή Βούλγαρη:  Χάπυ Ντέι

Μουσική: Δ. Σαββόπουλος / Τίτλος τραγουδιού: Σχόλιο

Εποχή: π. Κ. (προ Κουρέματος)

Με αφορμή το παρακάτω σημείωμα της κ. Αλεξάνδρας Κορωναίου του Facebook, στις 13/9/2023, σημειώνω σκέψεις και σχολιάζω δύο από τα πρώτα βήματα της πολιτικής καριέρας του κ. Στέφανου Κασσελάκη.  (Επίσκεψη στη Μακρόνησο και Δήλωση κατά Δικαστών και Δημοσιογράφων)  

Happy Day (ταινία του Παντελή Βούλγαρη, 1976)

Οι "τόποι μνήμης" έχουν μια ιδιαίτερη σχέση τόσο με την Ιστορία όσο και με την ίδια τη μνήμη ενός έθνους, μιας κοινότητας, μιας προσωπικής και συλλογικής ταυτότητας. Ξεχνώ την οικογενειακή μου ιστορία που σημαδεύτηκε από τη "θητεία" δικών μου ανθρώπων στη Μακρόνησο. Με βασανίζει απλώς το ερώτημα: Με ποια ιδιότητα ο κ. Κασσελάκης έκανε μάθημα στη νέα γενιά; Ως ιστορικός ή ως παιδαγωγός; Η επιλογή της χρονικής στιγμής δηλώνει την εργαλειοποίηση ενός συλλογικού τόπου μνήμης προς ίδιον όφελος. Και ο τρόπος (η φιλμική χρήση του χώρου ως "ντεκόρ" προσωπικού πολιτικού μάρκετινγκ) δεν είναι ιστορικός. Ούτε καν κινηματογραφικός ή δημοσιογραφικός. Είναι ένα προϊόν τουριστικής έμπνευσης. Η εικόνα έχει συχνά μεγαλύτερη συμβολική δύναμη από τον οιονδήποτε λόγο. Η αποδόμηση της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας είναι εδώ. Το lifestyle στην πολιτική είναι κυρίαρχο. Τι εξυπηρετεί; Θα φανεί, νομίζω, στη συνέχεια. Πάντως άλλο Μακρόνησος και άλλο dreamtrip. 

Σχόλιο, με αφετηρία το παραπάνω σημείωμα:

Η τρέχουσα κατηγορία που προσάπτουν στον κύριο Κασσελάκη είναι πως είναι "φυτευτός" στον ΣΥΡΙΖΑ από τους Αμερικανούς. Η εξωτερική πολιτική των Ενωμένων Πολιτειών της Αμερικής διαπίστωσε -τα τελευταία 50 χρόνια- με την εγκαθίδρυση  στρατιωτικών δικτατοριών, φιλικών προς αυτές, σε χώρες της Λατινικής Αμερικής κυρίως αλλά και της Ευρώπης- πως απέτυχε οικτρά να εξυπηρετήσει σε μακροχρόνιο σχεδιασμό τα συμφέροντά τους. Έτσι οι Ε.Π.Α. προτιμούν -στις τρεις τελευταίες δεκαετίες- τον κοινοβουλευτικό δρόμο: προτείνοντας μάλιστα οι ίδιοι υποψηφίους πρωθυπουργούς ή προέδρους για να μην κουράζονται να ψάχνουν οι λαοί. Ο κύριος Κασσελάκης δείχνει να είναι περίπτωση Σοάρες της Ισπανίας, με μια ¨δόση" Μακρόν που έκανε καριέρα διαλύοντας το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα.  Πάντως αυτοί που τον επέλεξαν έχουν πολύ καλό γούστο σε ότι αφορά την εικόνα ενός νέου πολιτικού! Από τα πρώτα δείγματα δημόσιας παρουσίας φαίνεται πως θα συγκινήσει τη νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ. Αν καταφέρει να κινητοποιήσει και τη νεολαία του ΠΑΣΟΚ  -γιατί εκεί τοποθετείται, κυρίως- θεωρώ πως θα μειωθεί το ποσοστό της δημοκρατικής αποχής στις εκλογές! Όπως και να το κάνουμε, είναι μια αξιολογική αναβάθμιση, τα α- πολιτικά κοριτσάκια αντί να ουρλιάζουν "Σάκηη!" να φωνάζουν: "Στέφανε!" με μια ηδυπαθή, μπάσα, λόγω της ερωτικής διέγερσης, φωνή!

Τώρα, γιατί πήγε στη Μακρόνησο; Για χάρη της σημειολογίας: ο πρώην πρόεδρος του κόμματος είχε πάει στην Καισαριανή. Σε ότι με αφορά έχω μια αρχή: συμφωνώ προκαταβολικά να συμμετάσχω σε παραμύθια και ιστορίες που μας διηγούνται γενικά, δεχόμενος, αρχικά, την πιθανότητα να είναι αληθινά, γιατί, ίσως, κατά βάθος, θέλω να δικαιωθούν οι δημιουργοί. Γιατί σκέφτομαι: κρίμα είναι! Τόσο κόπο έκαναν αυτοί που τα σχεδίασαν! Έτσι, λοιπόν, κάθε "φυτό" που φυτεύεται από παραφυάδα αποσπασμένη από το μητρικό σώμα ή αν προτιμάτε από το πατρικό (Αλέξης Τσίπρας), για να φυτρώσει πρέπει να βγάλει ρίζες. Αν όμως, δεν είναι αυτοφυές, αλλά φυτό "θερμοκηπίου" δεν έχει ρίζες '  ρίζες υπάρχουν στην παράδοση των παρατάξεων -στην περίπτωσή μας- στις εξορίες, στα νησιά (Ικαρία, Λήμνος, Αϊ- Στράτης, Μακρόνησος, Γυάρος) ή στην ενδοχώρα (π.χ. Ζάτουνα, Ωρωπός - Μ. Θεοδωράκης).

Στη συνέχεια, γιατί δήλωσε πως υπάρχουν κυκλώματα στον δικαστικό και τον δημοκρατικό χώρο που πρέπει να ξηλωθούν; - Μα είναι φανερό ' δεν πρόκειται για μια αυθόρμητη δήλωση που κάνει ένας νέος, επαναστατημένος άνθρωπος "εν θερμώ" δηλαδή, επειδή βράζει το αίμα του. Είναι πασιφανές πως "αριστερός" που δεν "τα έχει βάλει" με το "Σύστημα" γενικά, δεν νοείται! Ο άνθρωπος "χτίζει" στην ταχύρρυθμη πορεία του  προς την ηγεσία ενός κεντροαριστερού κόμματος (του ΣΥΡΙΖΑ), ένα υποτυπωδώς σοβαρό "αριστερό" portfolio. Αλλά ας αφήσουμε τον "ουρανό" και ας κοιτάξουμε πάλι προς τη "γη".

Θα μου πείτε: γίνεται "μεταμόσχευση πολιτικών ριζών;" Θα σας πω: εδώ γίνεται κλωνοποίηση πολιτικών αρχηγών, σε μια μεταμόσχευση ρουτίνας θα κολλήσουμε;

Το ερώτημα, πάντως, παραμένει αναπάντητο: αποκτά κανείς "ιδεολογικά ή πρακτικά ερείσματα" με εκδρομές, ομιλίες, αναφορές, παρουσιάσεις και δηλώσεις;

- Θεωρητικά μιλώντας ' ασφαλώς! Πρακτικά μιλώντας, θα απαντούσαμε "Ναι", αν κάποιος ζει σε μια επικοινωνιακή δικτατορία-δημοκρατία όπως η δική μας! Σήμερα, η Ιστορία δεν γράφεται, τελικά, ακολουθώντας τους τρόπους και τα μέσα μιας δημιουργικής Πολιτικής, αλλά τους κανόνες της δημιουργικής Γραφής! Πώς να γράψετε ένα διήγημα, ένα μυθιστόρημα, μια ποιητική συλλογή, ένα θεατρικό έργο, ένα σενάριο για την τηλεόραση, για το ραδιόφωνο, για ένα ιστολόγιο στο Διαδίκτυο (καλή ώρα). Στην καλύτερη περίπτωση για να υποστηρίξετε το αφήγημά σας χρειάζεται φαντασία και στη χειρότερη, θράσος. Οι Έλληνες πολιτικοί, αλλά και οι οπαδοί τους (σε μικρότερο, ομολογώ βαθμό),  τα διαθέτουν και τα δύο, οπότε σε κάθε περίπτωση φυσικής καταστροφής, σεισμός, πυρκαγιά, πλημμύρα, κάποια δικαιολογία θα βρουν για να δικαιολογήσουν την επιχειρησιακή τους ανικανότητα.

Με συγκρατημένη απαισιοδοξία, εύχομαι χρόνια πολλά, καλή επιτυχία, πάντα τέτοια και τα τοιαύτα!

Θα πρότεινα αλλαγές, αλλά ούτε στην περίπτωση "πολιτικού σεισμού", εκτεταμένης πυρκαγιάς ή κοσμοπλημμύρας, δεν προβλέπεται ανασχηματισμός και οι εκλογές αργούν -όχι, όμως οι δημοτικές εκλογές!

Γι αυτό, εύχομαι καλή επιτυχία!

Γιώργος Χατζηαποστόλου 

Το μπάσκετ, όπως και η καθημερινή ζωή, είναι ζήτημα ύψους (σωματικού και ηθικού)

 

- Το άθλημα είναι ένα παιχνίδι για ψηλούς;

Όχι απαραίτητα! Υπάρχουν κοντοί που κάνουν "πράγματα και θαύματα" στο γήπεδο. Τρανταχτό παράδειγμα ο Νίκος Γκάλης που για την κοινωνία θεωρείται μάλλον ψηλός (1,83μ.) ,αλλά για το μπάσκετ, σχετικά κοντός.

- Το μπάσκετ ταιριάζει στον Έλληνα;

Ναι, αν κρίνουμε από τις επιτυχίες τόσο σε συλλογικό όσο και επίπεδο εθνικών ομάδων.

- Ποιά στοιχεία του παιχνιδιού ταιριάζουν με τα χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας του Έλληνα (και της Ελληνίδας;)

Ταχύτητα, ευστροφία, ενθουσιασμός, απογοήτευση, ανασύνταξη, πίστη, ηρωισμός.

- Γιατί οι κορυφαίες ελληνικές ομάδες είναι τόσο καλές στην άμυνα;
Γιατί, το πρώτο που μας ενδιαφέρει είναι να μη χάσουμε. 

- Πως εξηγείται ιστορικά αυτό;

Κατάλοιπο της τουρκοκρατίας και των χαμένων πατρίδων; Ανάμνηση του ανεπανάληπτου ένδοξου ιστορικού μας παρελθόντος; Μνήμη των επιθετικών πολέμων που -συχνά τους χάναμε- με μεγάλη εξαίρεση την περίπτωση της Αυτοκρατορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τους επεκτατικούς πολέμους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας;

- Γιατί δεν υποχρεώνονται όλοι οι αθλητές να συμμετέχουν στην προσπάθεια της Εθνικής Ομάδας με αποτέλεσμα να μην παρουσιαζόμαστε τόσο δυνατοί όσο θα μπορούσαμε;

Επειδή κουράζονται υπερβολικά στη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου στο επίπονο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα συλλόγων ' είναι λογικό και ανθρώπινο και γιατί αποδοκιμάζουν την αυταρχική συμπεριφορά προπονητών άκρως συντηρητικής νοοτροπίας όπως ο Ιτούδης!

- Τι έχει μεγαλύτερη σημασία για έναν αθλητή: η καριέρα ή η εθνική φήμη;  

- Αν δεν μπορούν να συνδυαστούν και τα δύο, η καριέρα!

- Ποιά ήταν, κατά τη γνώμη σου η καλύτερη -ποιοτικά- εθνική ομάδα όλων των εποχών;

Η Εθνική με προπονητή τον Κώστα Μίσσα γιατί τους συγκέντρωσε όλους και γι αυτό -αν θυμάσαι- κέρδιζε με 40άρες τα φιλικά προετοιμασίας.  

- Γιατί δεν τα κατάφερε εκείνη η εθνική;

Καθαρά και ξάστερα: γιατί σφαγιάστηκε από τη διαιτησία! Στους επίσημους αγώνες που ακολούθησαν, θυμάστε τα απανωτά ανύπαρκτα φάουλ που σφυρίζονταν στον Γιάννη Αντετοκούμπο;  Όταν οι αντίπαλοι δεν μπορούν να σταματήσουν έναν παίχτη, επιστρατεύονται οι διαιτητές!

- Δηλαδή, οι αγώνες δεν κερδίζονται μόνο μέσα στους αγωνιστικούς χώρους;
Ασφαλώς και όχι!

- Από ποιόν επηρεάζονται;  

Από τον Διεθνή παράγοντα!

- Γιατί έχει τόση σημασία για τον διεθνή παράγοντα να μην αποκτάει μια μικρή χώρα τρόπαια σε έναν αθλητικό χώρο;

Γιατί, με την αθλητική καταξίωση αυξάνει η εθνική υπερηφάνεια και έτσι, γίνεται δυσκολότερη η πολιτική διαχείριση μιάς χώρας από μια Υπερδύναμη.

Άφησέ με κι εμένα να κάνω μερικές διαπιστώσεις:

- Θα παρατηρήσατε ότι οι Αμερικανοί δεν άφησαν εφέτος τον Γιάννη Αντετοκούμπο να συμμετάσχει στην προσπάθεια της Ελληνικής Εθνικής Ομάδας στο Παγκόσμιο;

- Ναι, αλλά ήταν τραυματίας.

- Τραυματίας ήταν και πέρυσι στο Πανευρωπαϊκό, αλλά είχε προαποφασιστεί να το πάρει η Ισπανία που την κερδίσαμε στο φιλικό με 16 πόντους διαφορά, ενώ τρίτη ήταν η Πολωνία, που επίσης την κερδίσαμε. 

- Ναι, αλλά άλλο τα φιλικά και άλλο οι επίσημοι αγώνες!

- Και ναι και όχι! Απλά τους τρομάξαμε και μας περίμεναν "στη γωνία". Κι εμένα που μου αρέσει το μπάσκετ αλλά είμαι κοντός για το άθλημα (μόνο 1,72, με παπούτσια!) τι θα κάνω;

- Θα συνεχίσεις να παίζεις με τους φίλους σου και να είσαι ήσυχος ' όποιο τρόπαιο και να κατακτήσεις πιθανότατα- δεν θα επηρεάσει την εθνική υπερηφάνεια, οπότε -προληπτικά- αποκλείεται κάποιος να σε αδικήσει!

- Δηλαδή, σαν να μου λες πως η ζωή δημιουργήθηκε για τους κοινούς θνητούς, όπως εγώ;

- Δεν το ήξερες; μια παλιότερη μελέτη υποστήριζε πως, για παράδειγμα, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σχεδιάστηκαν για ανθρώπους μέσου αναστήματος (δηλ. 1,75μ.).

- Σα να λέμε ο κόσμος κατασκευάστηκε για εμένα; Έχεις τόσο καλά νέα και μου το κρύβεις;

********

- Εντάξει, αρκετά μίλησες ' άσε κι εμένα να σε ρωτήσω μερικά πράγματα: και πριν απ' όλα, θέλεις να μου πεις, ποιά ήταν η αφορμή που σε οδήγησε στις σκέψεις που εκφράζεις σε αυτό τον διάλογο; 

- Ο Ιάπωνας play maker του video και η ταύτισή μου με αυτόν, λόγω ύψους!

- Μα, αληθινά, έχει τόσο μεγάλη σημασία το ύψος  - ας αφήσουμε το μπάσκετ- ας πούμε στην κοινωνία γενικότερα; 

- Ειλικρινά, όχι! Αλλά βοηθάει! Στην πραγματικότητα, σημασία έχει η επίδραση που έχει η συνειδητοποίηση του χαμηλού σωματικού ύψους στον ίδιο τον άνθρωπο.

- Πως το εννοείς;

Θα σου πω ένα παράδειγμα που δεν έχει να κάνει με το μπάσκετ αλλά με το σωματικό ύψος, γενικά: Είχα έναν φίλο που δεν ξεπερνάει το 1,40μ. μορφωμένος και ιδιοκτήτης μιας γνωστής επιχείρησης, καλό παιδί γενικά, αλλά φαντασμένος. Μια μέρα που βρισκόμουνα στο μαγαζί, μπαίνει ένας υπάλληλός του, ερχόμενος από εξωτερική εργασία και λέει απευθυνόμενος στον φίλο μου: Πήγα στον τάδε και μου είπε: από πού έρχεσαι; Του λέω από τον τάδε (δηλ. από εσένα) - Άαα, λέει ο πελάτης, από εκείνο τον κοντό! Οπότε ο φίλος μου, κάνει μια στροφή 120 μοιρών προς το μέρος μου και μου λέει το αμίμητο: Είμαι εγώ κοντός;

- Δεν το έχει συνειδητοποιήσει ή μάλλον δεν θέλει να το παραδεχτεί!

Το δεύτερο! Αν τον ακούσεις πόσες εξυπνάδες λέει, πόση επίδειξη ανδρισμού, πόσες βωμολοχίες και όλα αυτά με το πιο ήρεμο και υπόγειο ύφος!

- Πόσο καιρό τον γνωρίζεις;

26 χρόνια!

- Έχει πάρει τουλάχιστον καθόλου ύψος μετά απ' όλα αυτά;

Ούτε πόντο!

- Τότε, πως εξηγείς ότι συνεχίζει να κάνει το ίδιο λάθος ' είναι αφελής;

Το αντίθετο ' όπως του είχα πει πριν από λίγες μέρες: Η πονηριά σου είναι μεγαλύτερη από το μπόι σου!

- Γιατί λες πως είναι πονηρός;

(Θα κάνω μια παρένθεση):  Προσπαθώντας να ενισχύσω το χαμηλότατο εισόδημά μου, έχω κάνει διάφορες δουλειές "του ποδαριού". Μια από αυτές είναι και η διανομή διαφημιστικών εντύπων. Με παίρνει λοιπόν τηλέφωνο ο φίλος μου, τέλος Ιουνίου και μου λέει: έχω αυτά τα έντυπα ' θα τα μοιράσεις; Ναι, του λέω αμέσως, έρχομαι στο μαγαζί! Πηγαίνω με τη γνωστή καλή προδιάθεση που με διακρίνει, γιατί ήταν πάντα συνεπής στις συναλλαγές μας ' φορτώνουμε τα έντυπα στο μηχανάκι και τα φέρνουμε στο σπίτι μου. Αρχίζω από το επόμενο πρωί τη διανομή, 2-3 ώρες περπάτημα την ημέρα, φορτωμένος τα έντυπα (με το γνωστό βαρύ χαρτί γλασέ) και μερικές μέρες 2 ώρες και το απόγευμα. Κάλυψα την περιοχή από το Πάντειο έως τον Σκλαβενίτη (τέρμα Αχαρνών) και από την Πανεπιστημιούπολη (Ζωγράφου) μέχρι το Γκάζι. Μέσα στις  πρώτες 20 μέρες του Ιουλίου είχα τελειώσει. Σύνολο 30 ώρες περπάτημα. Αν υπολογίσουμε ότι ο μαραθώνιος  περπατώντας χρειάζεται 9 ώρες για να διανυθεί,  περπάτησα, σε 22-23 μέρες, σχεδόν τρεις μαραθώνιους! Καταγράφω σε έναν συνοπτικό κατάλογο δρόμους, ημερομηνίες, διάρκεια διανομών ' του δίνω τον κατάλογο. Με κοιτάζει με ένα υπόκωφο ειρωνικό χαμόγελο και μου λέει να συναντηθούμε το "βραδάκι", να τα πούμε! Ούτε κουβέντα για πληρωμή και δεν μιλάμε για κανένα μεγάλο ποσό αλλά για 105 ευρώ.

-  Γιατί δεν πήγες; Είδες τίποτα περίεργο στη συμπεριφορά του, διαφορετικό από τα τόσα χρόνια που τον γνώριζες;

Ναι, το ύφος του ήταν σαν να απευθυνόταν στην γκόμενά του και να της έδινε ραντεβού, να συναντηθούνε "το βραδάκι" ή μπορεί και στον γκόμενό του (τίποτα δεν αποκλείεται!)

- Και, τελικά, τι έκανες;

Του έγραψα ένα μήνυμα στο FaceBook όπου λέω πως του χαρίζω τα χρήματα που μου χρωστάει! Ας πούμε πως έτσι συμβάλλω, από την πλευρά μου, στη μείωση των συνολικών χρεών του προς τρίτους.

-  Τι απάντησε;

Σε εμένα τίποτα, αλλά έμαθα πως είπε ότι θα μου τα δώσει ' πότε; άγνωστο! Δεν θα μου τα δώσει.' δεν του έχω καμία εμπιστοσύνη! Περιμένει να τον παρακαλέσω. Αυτό δεν θα γίνει! Άλλο φιλία και άλλο οικονομική σχέση. Η φιλία δεν έχει ελαστικότητα, όταν την παρατραβήξεις σπάει! 

- Γιατί πιστεύεις πως συνέβη αυτή η αλλαγή στη συνεπή και αξιοπρεπή συμπεριφορά του απέναντί σου;

Οι δουλειές δεν πάνε καλά ' χρωστάει ' αλλά το χειρότερο δεν είναι αυτό ' είναι η στάση του συνολικά απέναντι στους άλλους: επειδή δεν μπορεί να "ψηλώσει" ο ίδιος, πασχίζει να "κοντύνει" τους άλλους, ώστε να έχει την ψευδαίσθηση ότι δεν είναι κοντός.

- Και τώρα τι γίνεται;

Διαπιστώνω, στωικά, πως η συμπεριφορά μας είναι, εν πολλοίς, ζήτημα ύψους (σωματικού και ηθικού). Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι ' υπάρχουν και φίλοι που δεν αλλάζουν στάση με κάθε "αλλαγή του καιρού!" Έχει ο Θεός για όλους!

Γιώργος Χατζηαποστόλου