Μια ακραία ακρόαση

Παρακαλώ να διαθέσετε 70΄ λεπτά από τον χρόνο σας και να φυλάξετε μια ευρύχωρη θέση στην καρδιά σας για να παρακολουθήσετε την παράσταση «Το Δηλητήριο» του Ροντόλφ Σιρέρα (1983) ή «The Audition» -όπως μεταφράστηκε στη Βρετανία- σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Πετρόπουλου, που παίζεται στο θέατρο Αλκμήνη κάθε Κυριακή στις 19.00. Οι κριτικοί την προτείνουν, το κοινό συνεχίζει να την παρακολουθεί για δεύτερο συνεχόμενο χρόνο (2014-2015). Η γνώμη μου έρχεται να προστεθεί στις γνώμες όσων χάρηκαν να παρακολουθούν μια σπουδαία παράσταση.   

Ξε-τυλίγουμε το νήμα του κουβαριού από την αρχή. Πρόκειται για ένα έργο-πρόβλημα, όπου καλούμαστε, σε ρόλο άτυπων ενόρκων, να «διαβάσουμε» τα πρακτικά μιας θεατρικής «δίκης», να προτείνουμε λύσεις και εν τέλει να αποδεχθούμε ή όχι την  «ποινή».  Ας χωρίσουμε γνωστούς από αγνώστους, όπως λέγαμε στη διαδικασία επίλυσης των αλγεβρικών παραστάσεων των εξισώσεων. Γνωστά, θεωρούνται ο τίτλος του έργου και η διεύθυνση του θεάτρου όπου αυτό παίζεται: «Δηλητήριο» και θέατρο «Αλκμήνη», αντίστοιχα, στο Γκάζι.  Άγνωστος θέλησα να παραμείνει για μένα ο συγγραφέας, πριν από την παράσταση, ώστε να αποκτήσω την απαραίτητη «οπτική» απόσταση, ενώ γνωστά ήσαν τα δύο πρόσωπα του έργου: ο Δημήτρης Πετρόπουλος (από την παρουσία του σε επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές) και ο Διονύσης Σάββας λόγω της συμμετοχής του σε σεμινάρια επιμόρφωσης που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του έργου Ακαδημία Πλάτωνος- Η Πολιτεία και ο Πολίτης τα οποία παρακολούθησα κι εγώ. Ήμουν περίεργος να δω την «αλλαγή» με την έννοια της «προσαρμογής» και της «μεταμόρφωσης» ενός αληθινού και ζωντανού καθημερινού ανθρώπου -του Διονύση Σάββα- που γνώρισα από κοντά, σε θεατρικό ήρωα! Περίμενα να παρακολουθήσω ένα σύγχρονο έργο ενός μοντέρνου συγγραφέα μα όταν «μύρισα» την εποχή (ενδυμασία, τίτλοι-ιδιότητες των πρωταγωνιστών, σκηνικά) πίστεψα πως ξεγελάστηκα. Κατάλαβα πως   βρισκόμασταν στην προεπαναστατική περίοδο της Γαλλίας κατά τον 18ο αιώνα, αλλά  δεν έκανα κανένα λάθος! Το σύγχρονο πνεύμα αξιοποίησε το κλίμα εκείνης της ταραχώδους εποχής -χωρίς να το προδώσει- και ξεπρόβαλε μπροστά μας για να μας συνοδεύσει με ευγένεια στην κατανόηση των νοημάτων που συνυφαίνονται τόσο ευέλικτα με τη θεατρική πλοκή, σε μια εξίσου, με εκείνη, ταραγμένη εποχή όπως η δική μας.

Μοιράζομαι μαζί σας μερικές σκέψεις. Δεν γνωρίζω αν το θέατρο είναι όλη η ζωή του Δ. Σάββα, αλλά μου δίνει την εντύπωση πως μπορεί να κάνει κι άλλα πράγματα μέσα και έξω από το θέατρο ' και εκτιμώ πολύ τους ανθρώπους που δεν είναι «μονοσήμαντοι». Επιτέλους, είδα και μια παράσταση που οι ηθοποιοί τολμούν να παίξουν χωρίς να φοβούνται συγκρίσεις με παλαιότερες παραστάσεις, αισθητική επάρκεια των εκφραστικών μέσων, ειδικές ερμηνευτικές ευκολίες και ικανότητες που φέρει ο καθένας. Μου έκανε εντύπωση πως ο κύριος Σάββας απέφυγε να δραματοποιήσει έντονα μια κατάσταση (θάνατο) που από τη φύση της είναι άκρως δραματική. Άφησε χώρο στον θεατή να "αναπνεύσει", να σκεφτεί κι άλλα ζητήματα. Παίζει «δημοκρατικά» και παρακάμπτει την ευκολία να αφήσει άφωνο τον θεατή με εντυπωσιακές όσο και αφύσικες «κορώνες» στις κορυφώσεις της δράσης. Παλεύει έντονα με τον εαυτό του και φαίνεται να τον κερδίζει ' αυτό είναι το σημαντικό ' όσοι από τους θεατές αναζητούν εύκολες λύσεις στη θεατρική ερμηνεία θα ακολουθήσουν τον νικημένο εαυτό του.

Τα επίπεδα ανάγνωσης, εκτείνονται σε όλα τα πολιτιστικά πεδία και εξαρτώνται από: 

- τις διαφορές ηλικίας (νέος - ηλικιωμένος), 

- της οικονομικής κατάστασης (φτωχός - πλούσιος) αλλά, 

- της παραπλήσιας κοινωνικής θέσης (ο μαρκήσιος -ως υπηρέτης- αναγνωρίζει στον ηθοποιό μια συγγενική ταξική προέλευση), 

- τον βαθμό ενεργητικής συμμετοχής (ηθοποιός - θεατής),

- τις σχέσεις εξουσίας (θύτης-θύμα), 

- τα μέσα επιβολής της εξουσίας (δηλητήριο - αντίδοτο) και  

- τον βαθμό της ηθικής νομιμοποίησης της εξουσίας (θάνατος - ζωή),

- την πολιτική τοποθέτηση και τον κοινωνικό προσανατολισμό των  δύο ηρώων (επανάσταση - συντηρητισμός), 

- την εναλλασσόμενη -μεταξύ τους- κοινωνική συμπεριφορά (ευγένεια - αγένεια), 

- την διαφορετική φιλοσοφική θεώρηση της ζωής (πεπερασμένη - αιώνια) και, τέλος,

-την απόλυτα υποκειμενική και σχετισμένη με τους ανθρώπους αντίληψη της έννοιας του χρόνου. 

Βλέπω το θέατρο περισσότερο από την ψυχολογική του πλευρά. Χαίρομαι να βλέπω ανθρώπους που γνωρίζω έστω και λίγο να ζουν μια δεύτερη ζωή στο θέατρο ή μπορεί και πρώτη. Ο Διονύσης Σάββας δείχνει να ιεραρχεί τους «ρόλους» του (τον επαγγελματικό, τον κοινωνικό και τον προσωπικό). Ο Δημήτρης Πετρόπουλος που ειδικεύεται σε ρόλους ιδιόρρυθμων και αντιπαθητικών ηρώων, ήταν πολύ ισορροπημένος ως κακός -σχεδόν, τον κατάλαβα(!)- όσο κι αν φαντάζει ακραία αυτή η άποψη. Όταν κάποιος αναζητά την απόλυτη αλήθεια, την άκρα ειλικρίνεια με τόση αγωνία, τότε το τίμημα μπορεί να φτάνει ακόμα και στο θάνατο ή και να τον ξεπερνά.

Γιώργος Χατζηαποστόλου 

Πηγές: http://www.athinorama.gr/theatre/article/bradia_ntintero_me_ton_kosta_georgousopoulo_-1002012.html

http://www.musiccorner.gr/to-dilitirio-sto-theatro-alkmini-110976/

(Η φωτογραφία του θέματος είναι δικό μου κολάζ)

...μισό κουλούρι...

Αθήνα, Δεκ. 2015

- "Τρώτε κουλούρι Θεσσαλονίκης; Ξέρετε, εκείνο το καλοψημμένο, ζυμαρένιο δαχτυλίδι, το πνιγμένο στο σουσάμι!" 

- "Ναι", θα μου πείτε. "Τι κοινότοπη ερώτηση είναι αυτή;" 

- "Συγχωρήστε την αφέλειά μου και παρακαλώ, αν θέλετε, ελάτε να καθίσουμε για λίγο σ' αυτό το παγκάκι, να τα πούμε. Δεν έχετε χρόνο; Καλά, ας μην καθίσουμε! Θέλετε να περπατήσουμε μαζί προς την κατεύθυνση που πηγαίνετε; Δεν θα σας ενοχλήσω ' είμαι ήρεμος άνθρωπος αλλά θά 'θελα, παρακαλώ, να με βοηθήσετε να καταλάβω μερικά πράγματα.Ευχαριστώ!" 

- "Είπαμε πως τρώτε κουλούρι ' σωστά; Πολύ καλά! Το αγοράζετε μόνο εσείς ή το προτιμούν και οι φίλοι στην παρέα σας;" 

- "Μόνο εγώ, αλλά αρέσει καμιά φορά και στους φίλους μου." 

- "Το μοιράζεστε μαζί τους;" 

- "Μερικές φορές". 

- "Βέβαια οι φίλοι σας είναι μόνο άνθρωποι και θα θέλουν κάθε πρωί, να βάλουν κάτι στο στόμα τους και να μην ξεκινούν την ημέρα με άδειο στομάχι, καθώς εμείς οι Έλληνες δεν έχουμε συνηθίσει να παίρνουμε πρωινό, πέρα από έναν καφέ". 

- "Ναι, κάπως έτσι γίνονται τα πράγματα, αλλά τι εννοείτε όταν λέτε πως οι φίλοι μου είναι μόνο άνθρωποι;" 

- "Με συγχωρείτε, δεν πρόκειται για ειρωνεία". Αυτό που ήθελα να μάθω είναι αν όλοι οι φίλοι σας είναι άνθρωποι ή περιλαμβάνονται σε αυτούς και κάποια ζώα". "Αγαπάτε τα ζώα;" 

- "Ασφαλώς! Έχουμε ζώα στο σπίτι: ένα σκύλο και μια γατούλα" 

- "Να υποθέσω ότι έχετε και παιδιά και τους έχετε εμφυσήσει την αγάπη για τα ζώα". 

- "Ναι, βέβαια, από μωρά μεγάλωσαν με ζώα!" 

- "Θαυμάσια! Άρα, θα αγαπάτε όλα τα ζώα, για παράδειγμα, όχι μόνο τα τετράποδα αλλά και τα υπόλοιπα δίποδα, δηλαδή τα πουλιά."

- "Μα, ναι! Πηγαίνουμε τακτικά σε πάρκα και ταϊζουμε τα περιστέρια!"

- "Ωραία!" "Φαντάζομαι ότι τα παιδιά σας, όπως και τα περισσότερα παιδιά, πετούν στα πουλιά τους σπόρους και όταν εκείνα κατεβαίνουν στο έδαφος για να τους φάνε ορμούν με φόρα για να τα πιάσουν!"

- "Είστε περίεργος, το ξέρετε; Παιδιά είναι και θέλουν να τρέξουν, να χαρούνε! Θα τους απαγορεύσουμε να παίζουν;" 

- "Ναι, το καταλαβαίνω, αλλά δε νομίζετε ότι καλό θα ήταν να δείξετε με τον τρόπο σας στα παιδιά πως να προσφέρουν τροφή ώστε να μην τρομάζουν τα πουλιά;" 

- "Ομολογώ ότι δεν σας καταλαβαίνω!" 

- "Αυτό που θέλω να πω είναι πως τα περιστέρια, εκείνες τις στιγμές, βλέπουν τα παιδιά ως γίγαντες που τα κυνηγούν με σκοπό να τα πιάσουν και να τα φάνε!" 

- "Αρχίσατε να με διασκεδάζετε ' δεν είχα σκεφτεί τα πράγματα από την πλευρά των περιστεριών! Ελπίζω να μας το συγχωρήσουν τα περιστέρια που τα ταράζει λίγο ο μικρός!"

- "Λυπάμαι που σας διασκεδάζω ' δεν ήταν αυτός ο σκοπός μου!"

- "Μα ποιος είναι τελικά, ο σκοπός σας, θα μου πείτε;"

- "Σας είπα, να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι φέρονται με αυτό τον τρόπο στα ζώα"

- "Δηλαδή;"

- "Να, ας πούμε γιατί ρίχνουν μισά κουλούρια στα πουλιά, όπως έκανε ο μικρός γιος σας, χθες την ίδια ώρα στο πεζοδρόμιο μπροστά στην είσοδο του σταθμού του Μετρό όπου σας συνάντησα και σήμερα"

- "Μα είναι απλό: αγαπάει τα πουλάκια και τους έριξε το μισό κουλούρι του!"

- "Καταλαβαίνω ' είναι ευγενική η πράξη του, αλλά δεν είχε κανένα αντίκρυσμα για τα πουλιά".

- "Τι θέλετε να πείτε;"

- "Αυτό που προσπαθώ να πω είναι πως αν περιμένατε λίγα λεπτά. αφότου ο μικρός έριξε στα περιστέρια το κουλούρι, θα βλέπατε να το κοιτάζουν λυπημένα, χωρίς να μπορούν να χορτάσουν την πείνα τους, καθώς δεν έχουν χέρια και αδυνατούσαν τσιμπώντας το, να το τεμαχίσουν σε κομματάκια ώστε να το καταπιούν!"

- "Δεν έχουμε χρόνο για να λεπτολογούμε τόσο τα πράγματα. Αυτό έλειπε, να καθίσουμε να κόψουμε το κουλούρι σε κομματάκια! Δε φτάνει που το ρίξαμε. Άλλοι περνούν και δεν δίνουν καμιά σημασία. Κοιτάξτε να δείτε, με κουράσατε! Έχετε καμιά άλλη απορία να σας λύσω!"

- "Καμία απολύτως! Ευχαριστώ πολύ κυρία μου, γι αυτή τη σύντομη κουβέντα που είχαμε. Έτσι, για την ιστορία του πράγματος, θα ήθελα να γνωρίζετε πως στάθηκα για λίγα λεπτά κι έκοψα το κουλούρι, που έριξε το παιδάκι σας, σε μικρά κομματάκια. Το 'γεύμα' που ακολούθησε δεν λέγεται με λόγια αλλά περιγράφεται πειστικά από τη δεύτερη εικόνα!"
Ελπίζω πάντα σε καθημερινά θαύματα αλλά δεν ξεχνώ πως κάθε χρονιά αρχίζει και τελειώνει με χειμώνα.

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Μαύρος ροδώνας

Κατά την 13η μέρα του τελευταίου μήνα του φθινοπώρου, ημέρα Παρασκευή και ώρα 8η βραδινή, ο καιρός ήταν εξαιρετικός για την εποχή, σχεδόν καλοκαιρινός και μας προτάθηκε από τη γνωστή θεατρολόγο (και όχι μόνο) Εύη Προύσαλη μια σημαντική θεατρική παράσταση. Η οικονομική μας κατάσταση επέτρεπε θεατρική έξοδο. Προσεγγίσαμε εύκολα τον θεατρικό χώρο γιατί βρισκόταν στο κέντρο της Αθήνας, λίγο κάτω από την Ομόνοια (Θέατρο Άττις, Νέα Σκηνή). Χωρίς να το συνειδητοποιήσω, βρέθηκα να στέκομαι σιωπηλός μπροστά σε έναν ροδώνα με μαύρα τριαντάφυλλα. 

Τίτλος: «Εμείς»

Συγγραφέας: ο Γιεβγκένι Ζαμιάτιν (1884-1937) ένας μετα-επαναστατικός Ρώσος διανοούμενος.

Θέμα: ο ρόλος των εννοιών στη διαμόρφωση των ιδεών, οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.
Χώρος/χρόνος: αφηρημένος (μια μελλοντική φάση της ανθρώπινης κοινωνίας,1500 χρόνια από σήμερα).
Η υπόθεση του έργου:

Το έργο Εμείς [Mbl] (γράφτηκε το 1921, αλλά εκδόθηκε το 1927) και αναλύει με εντελώς αντισυμβατικό τρόπο -σε σχέση με το παραδοσιακό ρεαλιστικό θέατρο- τις μηχανικές σχέσεις και τις αγχώδεις σκέψεις ενός μικρού αριθμού ανθρώπων που συνυπάρχουν απόλυτα εξατομικευμένοι, ύστερα από έναν μακροχρόνιο παγκόσμιο πόλεμο. Στο τέλος του πολέμου απομένουν κατεστραμμένες χώρες και τα λίγα κράτη που διασώζονται ενοποιούνται σε μια ολοκληρωτική πολιτεία, το Μονοκράτος, όπου την απόλυτη εξουσία ασκεί ο -λεγόμενος- Ευεργέτης, πρόδρομος του «Μεγάλου Αδελφού». Οι πολίτες, χάνουν την ανθρώπινη ταυτότητά τους και τα ονόματά τους έχουν αντικατασταθεί από γραμματικούς και αριθμητικούς κώδικες.  Το Μονοκράτος ετοιμάζεται να επεκτείνει την κυριαρχία του και σε γειτονικούς πλανήτες, στέλνοντας το διαστημόπλοιο “Αφομοιωτής”.  

Το κύριο πρόσωπο του έργου ο D- 503, κατασκευαστής του «Αφομοιωτή», ερωτεύεται την I- 330, μια γυναίκα που εμφανίζεται αναπάντεχα στη ζωή του. Η σχέση μαζί της, τον οδηγεί να αμφισβητήσει και να αναθεωρήσει όλες τις αξίες και τις θέσεις που υποστήριζε ως τότε και να συγκρουστούν μέσα του το Διονυσιακό και το Απολλώνιο στοιχείο (ένστικτο και λογική, αντίστοιχα) που φέρουν όλοι οι άνθρωποι. Η I- 330 αποτελεί το σύμβολο της ελευθερίας, της αντίστασης και της ανάκλησης της προσωπικής/ιστορικής μνήμης και προβάλει τη φυσιογνωμία της ανεξάρτητης γυναίκας αρχηγού σε έναν κόσμο όπου όλοι (άνδρες και γυναίκες) έχουν υποταχθεί στην εξουσία του Ευεργέτη. 

Το έργο Εμείς του Γιεβγκιένι Ζαμιάτιν, ενέπνευσε τον Τζορτζ Όργουελ για τη συγγραφή του περίφημου “1984”, τον Άλντους Χάξλευ για το έργο ο «Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος», τον Ρέι Μπράντμπερι για το «Φαρενάιτ 451», και άλλους. 

Ο σκηνοθέτης (Σάββας Στρούμπος) τοποθέτησε τη σκηνή στο ίδιο επίπεδο με τους θεατές, αλλά οι ηθοποιοί βρίσκονταν σε άλλη διάσταση' επέτρεψε στη σκηνή να εισχωρήσει ανάμεσα στους θεατές με το τριγωνικό σχήμα της. Στα σκηνικά χρησιμοποίησε μόνο τρία χρώματα: το λευκό το κόκκινο και το μαύρο, σύμβολα, κατά τη γνώμη μου, της ελευθερίας, του αίματος και της ζωής, και της καταπίεσης και ανελευθερίας, αντίστοιχα. Το εύρημα της χρήσης της πλάτης ενός καθίσματος ως ηχείου έγχορδου οργάνου και η αξιοποίηση της μουσικής ως δομικού στοιχείου της παράστασης συνέβαλαν αποφασιστικά στη δημιουργία αυτής της αλλόκοτης όσο και απρόσμενα οικείας ατμόσφαιρας. Όταν οι συντελεστές μιας παράστασης είναι τέτοιου επιπέδου, τότε ακόμη και ένας χώρος που φαίνεται να είχε κατασκευαστεί αρχικά ως επαγγελματικός ή χώρος στάθμευσης (!) μετασκευάζεται με σχετική ευκολία (!) σε εξωχρονική και εξωπραγματική αποβάθρα ονείρων, εφιαλτών και λύτρωσης από τα δεσμά μιας ανυπόφορης για τους ανθρώπους πραγματικότητας.

Οι ηθοποιοί:   

Θαυμάσια μεταφορά του προσωπικού διλήμματος (ασφάλεια ή ελευθερία) και της κοινωνικής επιλογής (πράξη ή απραξία) από τον Δαυίδ Μαλτέζε. Παρουσίαση μπροστά στα μάτια μας όλων των στοιχείων που είχα φανταστεί πως μπορούν να κάνουν μια γυναίκα άξια και ικανή να ζήσει και να πεθάνει για όσα πιστεύει και για όσα αγαπάει, από την Ελεάνα Γεωργούλη. Η Έλλη Ιγγλίζ ισορρόπησε στο διττό ρόλο της αφηγήτριας και της ηθοποιού (απαιτητική λειτουργία). Η Έβελυν Ασουάντ απενοχοποίησε, με μια κοριτσίστικη ανεμελιά, όσα από τα θηλυκά του κόσμου δεν είναι τίποτε άλλο παρά "σκεύη ηδονής". Τελικά, ολοκληρωμένος άνθρωπος φαίνεται να είναι αυτός που ξεπερνάει τα μειονεκτήματα του φύλου του και εμπνέει τον σύντροφό του να τον μιμηθεί. Ο Δημήτρης Παπαβασιλείου στο ρόλο του Ευεργέτη καταφέρνει να γίνει απίστευτα αποκρουστικός σχεδόν δαιμονικός (μεγάλο επίτευγμα στη θεατρική σκηνή). Η εικόνα του Ευεργέτη κυμαίνεται από διαστροφική έως αηδιαστική και αφορά την προβολή της μαύρης «ψυχής» πάνω στον καμβά ενός σχεδόν ανάπηρου -συναισθηματικά- σώματος.

Το όνομα της θεατρικής ομάδας: Σημείο Μηδέν

Κατανόησα τον τίτλο της ομάδας όταν ενημερώθηκα για το Σημείο Μηδέν της Ενέργειας.  Αν δεν το γνωρίζετε, Σημείο Μηδέν της Ενέργειας θεωρείται ο χώρος όπου όλα είναι ήρεμα και ισορροπημένα και τοποθετείται από τους φυσικούς επιστήμονες στο κέντρο του κάθε τυφώνα. Την ενέργεια αυτή επισήμανε για πρώτη φορά ο Άλμπερτ Αϊνστάιν. Το σημείο μηδέν είναι σήμερα η αφετηρία των ερευνών της λεγόμενης Νέας Ενέργειας.

Συμπλήρωσα την εικόνα αυτής της αρχικής προσέγγισης σχετικά με το σωματικό θέατρο όταν ανακάλυψα διαφωτιστικές πληροφορίες στο άρθρο-παρουσίαση της θεατρολόγου Μαρίας-Ευθυμίας Γιαννάτου : Μαθαίνοντας για το σωματικό θέατρο (3-5-2014)

Θέλω, όμως, να είμαι ειλικρινής μαζί σας. Αν με ρωτήσετε ποια είναι η μορφή θεάτρου που με ελκύει πραγματικά θα σας έλεγα πως παραμένει το ρεαλιστικό θέατρο ("μίμησις πράξεως...") αλλά με την απαραίτητη συμπλήρωση στοιχείων του σωματικού θεάτρου στις στιγμές της κορύφωσης της δράσης, των κρίσεων, των συγκρούσεων του ατόμου με το σύνολο. Υπάρχει ζωτική ανάγκη να "εμβολιαστεί" το ρεαλιστικό θέατρο με τα ενεργά "αντι-σώματα" του σωματικού θεάτρου.

Αλλά γιατί είναι τόσο ξεκομμένο το σωματικό θέατρο από την αντίληψη που έχουμε σχηματίσει για τον ρεαλιστικό τρόπο με τον οποίο πρέπει να παρουσιάζεται μια θεατρική παράσταση; Πιστεύω πως η ανάγκη των φιλοσόφων και των καλλιτεχνών να διακριθούν στο χώρο τους, τους οδηγεί στη δημιουργία του διαφορετικού, του απόλυτα ανατρεπτικού και εν τέλει του εξωπραγματικού έως και του σημείου του ανεδαφικού. Φαίνεται να τους απασχολεί περισσότερο να αποκτήσουν καλλιτεχνική ταυτότητα και να επιβιώσουν -πράγμα θεμιτό- παρά να αποκτήσουν κοινωνικό ρόλο στη ζωή, μέσα από το θέατρο.

Αδυνατώ να καταλάβω τον λόγο που η "μέθοδος Στανισλάβσκι" δε θα μπορούσε να συνδυαστεί με τη "μέθοδο Τερζόπουλου" ή και με άλλες πρωτοποριακές όσο και πανάρχαιες μεθόδους. Δυσκολεύομαι να συνειδητοποιήσω γιατί θα πρέπει το σωματικό θέατρο να απευθύνεται σε λίγους μορφωμένους θεατές και όχι στους περισσότερους, όπως το ρεαλιστικό θέατρο. Βέβαια, το θέατρο οφείλει να «ανεβάζει» τους θεατές σε ένα ανώτερο επίπεδο και όχι να κατεβαίνει στο δικό τους, πιθανώς, αλλά όχι απαραίτητα, χαμηλότερο επίπεδο, μα όχι «τραβώντας» τους από τα μαλλιά ή σοκάροντάς τους με τον τρόπο που χρησιμοποιούν το ηλεκτροσόκ οι ψυχίατροι. Στόχος της θεατρικής τέχνης πιστεύω πως θα πρέπει να είναι να «επιβιώσουν» όλοι οι θεατές / ακροατές με την ολοκλήρωση της πρωτοποριακής θεατρικής «θεραπείας» και να ζήσουν συνειδητότερα και όχι να νομιμοποιήσουμε αρκετές «παράπλευρες απώλειες».  Οι εικόνες των καλλιτεχνών στα αρχαία αγγεία που κινούν ελεύθερα το σώμα τους, χορεύουν αλλά και υποδύονται ρόλους δεν αποτελεί απόδειξη πως έκαναν μόνο αυτό σε μια θεατρική παράσταση. Μάλλον χρησιμοποιούνται από τους ζωγράφους και τους γλύπτες της αρχαιότητας για να δηλώσουν παραστατικά χαρακτηριστικές στιγμές κορύφωσης της δράσης, αλλά και σημεία συμβολισμού μιας τελετής ή μιας εκδήλωσης. 

Ο ρόλος του λόγου είναι ιδιαίτερα σημαντικός για να λειτουργεί μόνο ως συνδετική ουσία ανάμεσα στα σωματικά δρώμενα μιας θεατρικής παράστασης. Οι φιλόλογοι-μεταφραστές του παλιού καιρού που καταδυνάστευαν με την απόλυτη κυριαρχία του λόγου, το θέατρο, πρέπει να παραμεριστούν αλλά όχι να εξοντωθούν λόγω της έλευσης μιας νέας παντοκρατορίας της σωματικής κίνησης. Δεν θα μισήσουμε τη δημοτική μας μουσική παράδοση επειδή χρησιμοποιήθηκε από δικτατορικά καθεστώτα ως στοιχείο προπαγάνδας μιας αρρωστημένης εκδοχής του πατριωτισμού. Παρόμοια, δεν θα απορρίψουμε τον λόγο στο θέατρο επειδή επιχειρήθηκε για μεγάλο διάστημα μετά την απελευθέρωση της χώρας το 1821, μέσα από μια λογο-πλημμύρα, να ελεγχθούν ιδεολογικά και πολιτικά οι άνθρωποι από τη μοναρχία, από τους πολιτικάντηδες και τους σοφολογιότατους που είχαν στρατευθεί στο πλευρό της.

Η σύνθεση είναι, μάλλον, η απάντηση στην τέχνη, αλλά ο ατομισμός, η ανάγκη ύπαρξης και επιβίωσης των καλλιτεχνών και η βεβαιότητά τους πως κατέχει ο καθένας από αυτούς την απόλυτη αλήθεια, εμποδίζει τη συνύπαρξη, την επικοινωνία και την ελεύθερη αλληλεπίδραση μεταξύ τους.

Το θέατρο παραμένει, με όλους τους «καιρούς» η κορυφαία μορφή σύνθεσης και συνύπαρξης των περισσότερων μορφών τέχνης, όποιους τρόπους και αν επιχειρούν οι καλλιτέχνες για να την εκφράσουν. Κάπως έτσι, συν-αισθάνθηκε και ο Γιώργος Χ ανάμεσα στα σώματα, κατά το "Ο Μαθιός Πασχάλης ανάμεσα στα τριαντάφυλλα".

Γιώργος Χατζηαποστόλου  

Πηγές :

http://simeiomiden.gr/shows/emeis/

http://www.artmag.gr/articles/art-articles/about-art/item/5693-learningaboutphysicaltheater-about-art

Παραπομπές σε ταινίες : 
George Orwell - Michael Radford : 1984  (1956) 
https://www.youtube.com/watch?v=AhfQexLfW3E
Ray Bradbury - Francois Truffault : Farenheit 451 (1966) 
https://www.youtube.com/watch?v=T0bVqgBSZHk
Aldous Huxley- Leslie Libman, Larry Williams : Brave New World  (1980)  
https://www.youtube.com/watch?v=ek5vse2_Aq0
Terry Gilliam - Charles Kewn : Brasil  (1985) 
https://www.youtube.com/watch?v=XmSBtDLgBSQ

Εκεί, Πολυτεχνείο ' εδώ, τι;

Ήρωες

.......

Τα παιδιά που ανοίξαν την αυλόπορτα,

ανοιχτόστομα ξεμείναν κι όρθια εκεί, στον τόπο,

περιμένοντας την άνοιξη να μπει,

με τον πεντάμορφο, λαμπρό ποδόγυρό της.

Τα "σκουπίδια" μαζευτήκαν σε σωρούς

και μονάχα όλα εκεί παραμιλούσαν,

τα ανθρώπινα ερείπια ζητούσαν 

για παρέα τους παντοτινή.

.......

Πεθαίνοντας ένας ήρωας σα να σβήνει ένα φως,

μ’ ανάβουν άλλα τόσα, που λες κι είναι ναός,

χωρίς τα θυμιατήρια, χωρίς χρυσά καντήλια,

με μόν’ αφιερώματα δυο μάτια και δυο χείλια.

Δυο μάτια που μιλάνε,

δυο χείλια που σωπαίνουν,

που απ’ όσους μείναν ζωντανοί

δικαίωση γυρεύουν,

ποτέ δεν ξεφωνίζουν,

ούτε ποτέ θυμώνουν,

βρήκαν αυτό που θέλουν

κι ας μην το φανερώνουν.

Εκεί πάνω στα ψηλά

βρήκαν ζωή

κι έπαψαν να δακρύζουν,

αφεντικό η αγάπη τους

και λευτεριά ορίζουν

και μίσος δεν μυρίζουν.

Αθήνα,1974

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Η λέξη

«Ποία είναι η ωραιοτέρα λέξις της ελληνικής γλώσσης;» αναρωτιόταν ο Πέτρος Χάρης (Ιωάννης Μαρμαριάδης 1902-1998) πριν από περίπου 80 χρόνια και ξεκινούσε ένα όμορφο δημοσιογραφικό παιχνίδι, δημοσιεύοντας τις απόψεις των σπουδαιότερων λογοτεχνών, δημοσιογράφων αλλά και πολιτικών της εποχής. 

Μιας εποχής κατά την οποία κυρίως ο κόσμος των Τεχνών και των Γραμμάτων ερωτοτροπούσε με τη γλώσσα μας, επηρεασμένος σαφώς από την εθνική πολιτική και τον αστικό εκσυγχρονισμό της σχολικής γνώσης που διαμόρφωνε τη νέα ελληνική γλώσσα. Νομοσχέδια και γλωσσο-εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις από το 1913 και εντεύθεν, καθώς και το νεοφιλελληνικό γλωσσικό κίνημα που αναπτύχθηκε στο εξωτερικό –κυρίως στη Γαλλία με αιχμή την ίδρυση του Ινστιτούτου της Σορβόνης (1920) από τον Hubert Pernot (1870-1946)– έδιναν νέες διαστάσεις στην ευρεία κατανόηση και διάδοση του ελληνικού πνεύματος τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη. 

Την ώρα που το παιχνίδι αυτό παιζόταν στον Τύπο της Γαλλίας, στην Ελλάδα ο Π. Χάρης, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι στον τόπο μας ακόμη και η καθημερινή γλώσσα χώριζε τους ανθρώπους σε στρατόπεδα, καλούσε τους διανοούμενους να απαντήσουν.

Έτσι, ο Κωστής Παλαμάς απάντησε ότι η ωραιότερη λέξη είναι ο «δημοτικισμός», ο Γρηγόρης Ξενόπουλος έβρισκε γοητεία στη λέξη «αισιοδοξία», ο Σπύρος Μελάς χωρίς δισταγμό έβρισκε πιο ελκυστική τη λέξη «ελευθερία» και ο στιλίστας Ζαχαρίας Παπαντωνίου εξήρε την ομορφιά της λέξης «μοναξιά». Ο ζωγράφος και καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών Ουμβέρτος Αργυρός επέλεγε τη λέξη «χάρμα» διότι, όπως υποστήριζε, δεν υπάρχει σε καμία άλλη γλώσσα και στα πέντε γράμματά της κλείνει ό,τι χίλιες άλλες λέξεις μαζί. Ο Σωτήρης Σκίπης ανέσυρε τη λέξη «απέθαντος» από τα βυζαντινά κείμενα, διαχωρίζοντάς την από τη λέξη «αθάνατος», και ο Παντελής Χορν δήλωσε παντοτινή προτίμηση στη λέξη «νειάτα». Ο αλησμόνητος Αθηναιογράφος Δημήτριος Γρ. Καμπούρογλους, παρά τα χρόνια του, προτιμούσε τη λέξη «ιμερτή», δηλαδή την αγαπητή, την ποθητή. Ο θεατράνθρωπος Νικόλαος Λάσκαρις τη «ζάχαρη», ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος τη λέξη «χίμαιρα», ο ζωγράφος Παύλος Μαθιόπουλος το «φως» και ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος τη λέξη «ουσία». Ο Παύλος Νιρβάνας (Πέτρος Κ. Αποστολίδης), προφανώς επηρεασμένος από τον τόπο του (Σκόπελο), αγαπούσε τη λέξη «θάλασσα». Οι ζωγράφοι αποκάλυπταν τις ευαισθησίες τους: Ο Δημήτριος Γερανιώτης ήθελε την «αρμονία», ο Κωνσταντίνος Παρθένης την «καλημέρα» και ο Δημήτριος Μπισκίνης το «όνειρο». 

Ως προς τις γυναίκες που κυριαρχούσαν στην πνευματική ζωή, η λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη ήθελε «πίστη», ενώ η 25χρονη ηθοποιός Ελένη Παπαδάκη, η οποία έμελλε να δολοφονηθεί άδικα στα Δεκεμβριανά του 1944, δήλωνε πως «η λέξις που περικλείει τα περισσότερα πράγματα, τα πάντα θα έλεγα, είναι η λέξις «ζωή»»! Η ιατρός και συγγραφέας Άννα Κατσίγρα ήθελε «χαρά» και η καθηγήτρια του Ελληνικού Ωδείου Αύρα Θεοδωροπούλου αναζητούσε την «καλοσύνη». 

Ενδιαφέρουσες όμως ήταν και οι απαντήσεις των πολιτικών του 1933: Ο στρατιωτικός και Πρόεδρος της Γερουσίας Στυλιανός Γονατάς προτιμούσε το «εμπρός», ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου τη λέξη «μάννα» και ο πρόεδρος της Βουλής Θεμιστοκλής Σοφούλης τη λέξη «φιλότιμο» διότι εκφράζει έναν ολόκληρο ηθικό κόσμο και δεν υπάρχει σε άλλη γλώσσα του κόσμου. Ο αρχηγός του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδος Ιωάννης Σοφιανόπουλος πρότασσε την «ανατολή» και ο ιδρυτής του ίδιου κόμματος Αλέξανδρος Μυλωνάς τη λέξη «πόνος». 

Αισιοδοξία, ελευθερία, μοναξιά, νειάτα, ιμερτή, θάλασσα, αρμονία, καλημέρα, όνειρο, πίστη και ζωή είναι λέξεις με τις οποίες πορευόταν η Ελλάδα πριν από ογδόντα χρόνια. Ατένιζε την έξοδο από την οικονομική κρίση, έπαιζε με τη ζωντανή ελληνική γλώσσα και επέτρεπε στην παγκόσμια κοινότητα να βαφτίζεται στα νάματά της.

Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Αναδημοσίευση από : egriechen.info 

Thessaloniki Arts and Culture, http://www.thessalonikiartsandculture.gr

Κατά τη γνώμη μου η ωραιότερη λέξη είναι "αγάπη" που μπορεί να σημαίνει "έρωτας" που σημαίνει "γυναίκα". Τα video είναι δική μου επιλογή. Το δεύτερο video αφιερώνεται στην παρέα της Ακαδημίας Πλάτωνος (Τεκμήρια πολιτισμού) ' το πρώτο, δεν αναζητά παραλήπτρια. 

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Σ' αυτό τον κόσμο, τον...κακό...

Irena Sendler (Ιρένα Σέντλερ): «Ο κόσμος δεν έγινε τώρα κακός…. πάντα ήταν

Πρόσφατα πέθανε μια 98χρονη κυρία που την έλεγαν Ιρένα. Κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου η Ιρένα εργαζόταν στο γκέτο της Βαρσοβίας ως ειδική υδραυλικός υπονόμων.
Είχε όμως κι έναν απώτερο σκοπό. Όντας Γερμανίδα ήξερε ποια ήταν τα σχέδια των ναζί για τους Εβραίους.Η Ιρένα έβγαζε λαθραία βρέφη στον πάτο της εργαλειοθήκης της ή σε ένα σάκο από λινάτσα που είχε στην καρότσα του φορτηγού της τα μεγαλύτερα παιδιά. Ακόμα, είχε ένα σκύλο στην καρότσα, που τον είχε εκπαιδεύσει να γαβγίζει όταν οι ναζί φαντάροι της άνοιγαν να μπει ή να βγει από το γκέτο. Οι φαντάροι, φυσικά, δεν ήθελαν πάρε-δώσε με το σκύλο, ενώ το γάβγισμά του κάλυπτε τους θορύβους/ήχους που έκαναν τα βρέφη/παιδιά! Στο διάστημα που το έκανε αυτό, κατάφερε να φυγαδεύσει και να σώσει 2.500 παιδιά και βρέφη. Συνελήφθη και οι ναζί τη χτύπησαν πάρα πολύ άσχημα και της έσπασαν και τα χέρια και τα πόδια.
Η Ιρένα κράτησε ένα αρχείο με τα ονόματα των παιδιών που είχε διασώσει και το φύλαξε σ΄ένα γυάλινο βάζο που έθαψε κάτω από ένα δέντρο στην αυλή της. Μετά τον πόλεμο, προσπάθησε να εντοπίσει όσους γονείς είχαν επιζήσει και επανένωσε τις οικογένειες. Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν πεθάνει στους θαλάμους αερίων. Τα παιδιά αυτών, τα βοήθησε να τακτοποιηθούν σε θετές οικογένειες ή να υιοθετηθούν.
Το 2007, η Ιρένα προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Δεν επελέγη. Ο Πρόεδρος Ομπάμα το είχε κερδίσει ένα χρόνο πριν γίνει Πρόεδρος, για την εργασία του ως «οργανωτής κοινότητας» για το ACORΝ…και ο Αλ Γκορ το κέρδισε το 2007, για ένα φιλμ σχετικά με την υπερθέρμανση της γης…

"Το βραβείο δεν το παίρνει πάντα αυτός που το αξίζει"

Εις μνήμην της – 63 χρόνια μετά…

Αναδημοσίευση από την Πηγή: http://www.viralgreece.com/articles/view/1210/?20ff6f887daab585e3155e2a9405d146=&utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook

Το ΑλφαΒητάρι των ψυχών

Η Λογική -ως επιστήμη- έχει, κατά τη γνώμη  μου, καθημερινή πρακτική εφαρμογή στη ζωή μας, όσο κι αν έχει εξοριστεί από την «εξυπνάδα», δηλαδή την αγραμματοσύνη που πλασάρεται ως ευφυΐα και εξαργυρώνεται ως γρήγορη και ανέξοδη αναγνωρισιμότητα, όσων ασχολούνται με τις πρόχειρες και με τις ανεφάρμοστες τέχνες. Άνθρωποι που δεν έχουν εργαστεί ποτέ στη ζωή τους ή έχουν ασχοληθεί με άσχετες ή αδιάφορες για την τέχνη ασχολίες, αποφασίζουν να γίνουν λογοτέχνες. Ουσιαστικά, μάλλον, επιδιώκουν να γίνουν γνωστοί στον κόσμο -όχι απαραίτητα στο περιορισμένο αναγνωστικό κοινό- για να αποκτήσουν ταυτότητα ανθρώπου ή μάλλον για να αποδώσουν προστιθέμενη αξία στην κοινωνική προβολή της απαξίας τους. Γίνονται «συγγραφείς» ακολουθώντας μια τυφλή παρόρμηση και μια διάθεση να «απαντήσουν» στην ερώτηση-πρόκληση: - Εσύ, μπορείς να γράψεις; Η απάντηση έρχεται αυτόματα και απερίσκεπτα: - Και βέβαια μπορώ! Γιατί, οι άλλοι είναι καλύτεροι από εμένα; Η συγγραφή, μοιάζει στα μάτια τους, ως άσκηση καπατσοσύνης και ανταγωνισμού, όπως, άλλωστε, τα περισσότερα μικρά γεγονότα της καθημερινότητάς μας. Με αυτή την κατηγορία «καλλιτεχνοποιών» δεν θα ασχοληθούμε και εμείς ‘ το έχουν αναλάβει, τα αντίστοιχα εκδοτικά χαρτοπωλεία και τους/τις προβάλουν τα περισσότερα ιδιωτικά Μέσα Μαζικής Εξαγρίωσης.

Στον αντίποδα της «ευκολίας» και της παραγωγής «βιβλίων μιας χρήσεως» βρίσκονται οι άνθρωποι που ασχολήθηκαν ενσυνείδητα για χρόνια με την επιστήμη και την εκπαίδευση, την τέχνη και την πραγματική ζωή. Αρκετοί από αυτούς και, στην περίπτωσή μας -Πόλυ Χατζημανωλάκη)- από αυτές, αφού έκλεισαν ένα κύκλο λαμπρών σπουδών και γόνιμης παρουσίας στον εργασιακό χώρο στην Ελλάδα και το εξωτερικό, στο «μεσοστράτι απάνω της ζωής» τους, όπως μετέφραζε ο Καζαντζάκης τον Δάντη, αποφάσισαν να «ακούσουν την ψυχή τους» και να καταγράψουν όσα αυτή τους υπαγορεύει. 

Θεωρώ πως η Πόλυ Χατζημανωλάκη εισήλθε στο χώρο της λογοτεχνίας όντας -πρώτα απ’ όλα- και για μεγάλη χρονική περίοδο της ζωής της, μια συνεπής και ευσυνείδητη αναγνώστρια της ελληνικής και ξένης λογοτεχνικής εσοδείας. Όπως αρκετοί άλλοι άνθρωποι του «μέτρου» και της «αρμονίας», δικαιούταν και άξιζε κι εκείνη να δοκιμάσει τις ικανότητες και τις αντοχές της στη συγγραφική τέχνη. Όσοι αναζητούν εύκολη ψυχαγωγία και πρόσκαιρη διασκέδαση γράφοντας δικαιολογούν την απρόσκλητη είσοδό τους σε ένα χώρο με τη γνωστή φράση: 

- Είδα φως και μπήκα! Θα έλεγα πως στην περίπτωση της Π.Χ. φαίνεται να ισχύει η αντίθετη εκδοχή:

- Είδα σκοτάδι και μπήκα, με «λάμπα θυέλλης» την ποίησή μου! Γιατί, τι άλλο παρά σκοτάδι δεν είναι  ο ελάχιστος αριθμός των αναγνωστών -αναλογικά με τον πληθυσμό της χώρας μας- που διαβάζει τουλάχιστον ένα βιβλίο κάθε μήνα;

  Έχω την αναπόδεικτη αίσθηση πως αποφάσισε -γράφοντας- να ανταποδώσει στους  αναγνώστες τη γαλήνη και τη ζεστασιά που δεχόταν τόσα χρόνια από την ανάγνωση τόσων καλών βιβλίων.

Νομίζω πως ήρθε ο καιρός -καταμεσής στην κρίση- η αγραμματοσύνη, η ανοησία, η κακογουστιά και η έλλειψη ήθους να πάψουν να μας εκδικούνται και τη θέση τους να πάρουν η μετριοπάθεια, η ψυχραιμία και η αληθινή γνώση. Έχουμε μεγάλη ανάγκη από την ενεργητική παρουσία και τη νηφάλια σκέψη ανθρώπων όπως η Πόλυ Χατζημανωλάκη.

Ονόμασε την πρώτη ποιητική της συλλογή: «Το αλφαβητάρι των πουλιών»’ προκαλώντας μου συνειρμικά δύο ακόμη "αδόκιμους" κι αυθαίρετους τίτλους: το αλφαβητάρι των παιδιών’ το αλφαβητάρι των ψυχών, ίσως.

Εύχομαι καλή δύναμη στην κυρία Χατζημανωλάκη σε κάθε συγγραφική της προσπάθεια και μια μακρά πνευματική πορεία. 

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Φυσικό χρώμα

Τα τελευταία χρόνια αποδίδουμε την απουσία προσωπικού, ιδεολογικού προσανατολισμού και την απώλεια ηθικής ταυτότητας σε μια ασαφή "εμπειρία"  πολιτικής, πολιτιστικής και  κοινωνικής κρίσης. Ακούμε διαρκώς οικονομικούς όρους με συχνότερο το: κούρεμα χρέους! Με τον όρο αυτό, οι ξένοι δανειστές -που ενοχλούνται άμα τους ονομάζουν τοκογλύφους- διαθέτουν χρήμα για τις τρέχουσες ανάγκες της χώρας μας και περιμένουν βέβαια ένα αξιοσέβαστο τόκο ως επιστροφή για την καλοσύνη τους να μας δανείζουν. Είναι ευαίσθητοι άνθρωποι, αλλά ξέρετε τι συμβαίνει: όποιος ασχολείται με το δανεισμό χρημάτων, ακόμη και χωρίς να το θέλει κατά βάθος, γίνεται σκληρός και άπληστος ' όσο περισσότερο τόκο κερδίζει για το κεφάλαιο που δανείζει τόσο περισσότερο αναζητά ' μέχρι του σημείου να μην είναι πια δυνατή η αποπληρωμή του χρέους που έχει στο μεταξύ υπερδιπλασιαστεί. Τότε υπάρχει ανάγκη να αφαιρεθεί ένα μέρος του τόκου που οφείλει ο δανειζόμενος ώστε να μπορέσει να αποπληρώσει το δάνειο ' αυτή η αφαίρεση ονομάζεται "κούρεμα". 

Αλλά, ας ασχοληθούμε λίγο με το κούρεμα ως διαδικασία ατομικού καλλωπισμού. Όπως όλοι και όλες γνωρίζετε, το δεύτερο σημείο που κοιτάζει ένας άντρας σε μια γυναίκα είναι το κεφάλι και ιδιαίτερα τα μαλλιά της (το πρώτο είναι, βέβαια, το κορμί της). Οι γυναίκες έχουν, εδώ και πολλά χρόνια, πεισθεί από τον μηχανισμό προπαγάνδας της ανδροκρατούμενης κοινωνίας όπου ζουν πως το δυνατό τους σημείο είναι η ομορφιά και αυτή πασχίζουν να αναδείξουν και να προβάλλουν με κάθε τρόπο. Με τη σωματική άσκηση και την εξαντλητική δίαιτα οι γυναίκες καταφέρνουν να κάνουν το σώμα τους από επιθυμητό έως άκρως προκλητικό. Βασικό στοιχείο της περιποιημένης εμφάνισης είναι, όπως προειπώθηκε τα μαλλιά. Ως εδώ, όλα γνωστά, συνηθισμένα έως και βαρετά! Συμφωνώ με τη διαρκή διάθεση βελτίωσης της εξωτερικής εμφάνισης των γυναικών, αλλά, όχι όλων, μόνο όσων γνωρίζουν πως το ισχυρότερο σημείο είναι το μυαλό και όχι η μορφή του σώματός τους. Και κάτι ακόμα: η βελτίωση στην εμφάνιση πρέπει να ακολουθεί κάποιους κανόνες: ναι, καλύπτουμε τα γκρίζα ή λευκά μαλλιά, αλλά με το ίδιο χρώμα με το φυσικό. Αλλαγή στο χρώμα δε σημαίνει ανεξαρτησία ή ελεύθερη έκφραση αλλά δήλωση ανεπάρκειας του εαυτού μας και ελλείμματος συναισθηματικού και ψυχικού. Αν μπούμε αναλυτικότερα και στο θέμα του χρώματος, τότε εισερχόμαστε στο χώρο της ψυχασθένειας. Αλλά δε θα μπούμε, θα ασχοληθούμε με ένα κυρίως χρώμα που είναι και επίκαιρο αυτές τις μέρες, με το κόκκινο. 

Θα πρέπει να σας εξομολογηθώ πως έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στις κοκκινομάλλες -τις φυσικές, να μην παρεξηγούμεθα. Γιατί άλλο κόκκινα μαλλιά και άλλο μαλλιά βαμμένα κόκκινα. Οι φυσικές κοκκινομάλλες πέρα από το πυροκόκκινο μαλλί, διαθέτουν και μια ιδιαίτερα ευαίσθητη επιδερμίδα, γι αυτό και τη στολίζουν συχνά, αρκετές γοητευτικές φακίδες. Ήταν ένα είδος πολύ συχνό στην Ιρλανδία και σπάνιο στην Ελλάδα πριν από μερικές δεκαετίες, αλλά εδώ και 30 χρόνια οι κοκκινομάλλες πολλαπλασιάζονται επικίνδυνα, σε βαθμό που να έχω πλέον απευαισθητοποιηθεί από αυτές. Οι πλούσιοι του κόσμου έχουν αποφασίσει να διαμορφώσουν όχι μόνο την καθημερινή μας ζωή αλλά και τη σκέψη μας. Θεωρώ ανεπίτρεπτο να απομυθοποιούν τις φαντασιώσεις μου. Ως εδώ και μη παρέκει!    

Καιρό τώρα αισθάνομαι σίγουρος πως ήρθε η ώρα να πάρουμε μέτρα: κούρεμα, χτένισμα και λούσιμο! Το χτένισμα, πέρα από τον προσωπικό καλλωπισμό, είναι έννοια γνωστή στους διορθωτές και επιμελητές κειμένων, αλλά δεν έχω ακούσει να χρησιμοποιείται και ως οικονομικός όρος. Το χτένισμα θα μπορούσε ίσως να παραλληλιστεί με επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους στο χρόνο, κάπως όπως τα extensions ένα πράγμα! Αγνοώ παντελώς αν το λούσιμο περιλαμβάνεται και στους οικονομικούς όρους. Ίσως είναι έννοια συγγενική με το "ξέπλυμα του μαύρου χρήματος". Ποιός ξέρει; Ίσως κάποιοι αρχηγοί ή υψηλόβαθμα στελέχη πολιτικών κομμάτων και κάποιοι μεγαλοδημοσιογράφοι... 

Θα μπορούσα να δεχθώ και τα τρία ως διαδοχικές φάσεις μιας οικονομικής διαδικασίας, αλλά όχι ξεκομμένο συνέχεια το "κούρεμα" και το "κούρεμα" και το "κούρεμα". Ντρέπονται να πουν "μείωση τόκων;" Αμ η άλλη επαναλαμβανόμενη φράση "μείγμα πολιτικής" ' και "χρησιμοποιήσαμε λάθος μείγμα μέτρων" και "δεν κάναμε μεταρρυθμίσεις" και "έχουμε ανάγκη από επενδύσεις" και αυτή η ρημάδα "η ανάπτυξη" μοιάζει με την ερωτική διάθεση ηλικιωμένου που κοιτάζει απελπισμένος το όργανό του που δεν λέει να σταθεί στο "ύψος των περιστάσεων" που να πάρει η ευχή! 

Στο τέλος-τέλος, και για να πάψω να γκρινιάζω, παραδέχομαι ότι μ' αρέσουν τα κόκκινα, άντε και τα βαμμένα κόκκινα μαλλιά, αρκεί να έχει πετύχει το χρώμα! 

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Σιγά! Η πατρίδα ξυπνάει....

Χαίρετε -όσο μπορείτε- και καλό φθινόπωρο!

Το κοινωνικό κλίμα της εποχής σε μια χώρα είναι γνωστό πως διαμορφώνεται από την εργασιακή επάρκεια, την οικονομική ευχέρεια των ανθρώπων που κατοικούν εκεί να αποκτούν αγαθά και να δέχονται υπηρεσίες και από την πολιτική σταθερότητα, πράγμα ιδιαίτερα σπάνιο, στην Ελλάδα, τώρα, αλλά και καθ' όλη τη διάρκεια της σύγχρονης ιστορίας της. 

Διατηρώ ακόμη την ξεπερασμένη από πολλούς συνήθεια, να βλέπω γύρω μου, να μην κοιτάζω μόνο μπροστά μου, να χαιρετώ γνωστούς και φίλους στο δρόμο, να λέω "καλημέρα", "καλή εβδομάδα", "καλό μήνα" και 4 φορές το χρόνο "καλό φθινόπωρο" "καλό χειμώνα","καλή άνοιξη" και "καλό καλοκαίρι". 

Το περασμένο Σάββατο δοκίμασα να ευχηθώ "καλό φθινόπωρο" σε γείτονες που είχα να συναντήσω μήνες και η αντίδραση τους ήταν πολύ διαφορετική από το συνηθισμένο άλλων χρόνων ' είδα σκυμμένα κεφάλια, άκουσα μια μασημένη ανταπόδοση που χάθηκε μέσα στα δόντια και βγήκε τελικά ακρωτηριασμένη στον αέρα, εισέπραξα ακόμη και διαμαρτυρία: "Τι, καλό φθινόπωρο, ακόμη έχει ζέστη, άσε το καλοκαίρι να επεκταθεί όσο μπορεί περισσότερο και στο φθινόπωρο...". Καμία έκπληξη! 

Να εύχεσαι γενικά και αόριστα το "καλό" χωρίς να υπάρχουν οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις για να στηριχτεί αυτή η ευχή σου σε πραγματικές βάσεις της καθημερινής ζωής, καταλήγει να μην είναι τίποτε άλλο παρά μια ενοχλητική υπενθύμιση των δυσκολιών που έρχονται και θα μας ταλαιπωρήσουν όλους, όχι τόσο το φθινόπωρο, αλλά -κυρίως- τον χειμώνα.

Αλλά γιατί είναι τόσο στενοχωρημένος ο κόσμος;  Τι γιατί, θα μου πείτε, δε βλέπεις τι γίνεται; Δεν υπάρχει εργασία, χρήματα, έχουν αυξηθεί οι φόροι, δεν υπάρχει ούτε καν ελπίδα για βελτίωση στο άμεσο μέλλον, θέλεις κι άλλους λόγους; 

Ναι, το καταλαβαίνω, αλλά όταν επιλέγεις να χρησιμοποιήσεις ένα λεωφορείο όπου έχεις ξαναμπεί,  για να φθάσεις στον προορισμό σου, γνωρίζεις την αφετηρία και τον προορισμό του και -συνήθως έως ποτέ -  δεν επιλέγεις τον οδηγό του οχήματος. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει και με τους Έλληνες ψηφοφόρους που δεν φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει τη σημασία αλλά και την αξία του οδηγού, του οδηγητή, του πολιτικού και του ταγού που αναλαμβάνει να τους οδηγήσει. 

Αντιλαμβάνονται τον οδηγό του λεωφορείου ως οδηγό ταξί, στον οποίο θα ζητήσουν να τους μεταφέρει, όπου εκείνος προτιμά, αρκεί στον τόπο του προορισμού να "περάσουν καλά". Ο τόπος του προορισμού ήταν, για χρόνια,  μια θέση στο Δημόσιο, μια ευνοϊκή σύμβαση του Δημοσίου με την εταιρεία μας, μια εμπιστευτική πληροφορία για μετοχές στο χρηματιστήριο που θα ανέβαιναν. Κι όλα αυτά άρχιζαν με τηλεφωνικές επικοινωνίες, συνεχίζονταν με προσωπικές επαφές και τελείωναν με ζητο-κραυγές το βράδυ των εκλογών. 

Εδώ που τα λέμε, η διαδικασία δεν ήταν ιδιαίτερα απαιτητική, για την πλευρά των εξυπηρετούμενων -λίγη άγνοια του αντικειμένου της διαπραγμάτευσης, λίγη έλλειψη μόρφωσης, αρκετή καπατσοσύνη και μια εξαιρετικά ελαστική συνείδηση- και όλα επρόκειτο να πάνε "καλά". 

Τι συνέβη και, τελικά, δεν πήγαν όλα καλά; Μα, άλλαξε το κλίμα του παιχνιδιού! Δηλαδή; Το παιδικό παιχνίδι της "κομπίνας" της περιόδου '60-'90 αντικαταστάθηκε με το "σοβαρό" παιχνίδι του "χοντρού" τζόγου των διεθνών αγορών. Μη μου πείτε ότι δεν έχετε ακούσει τίποτε γι' αυτό γιατί δε θα σας πιστέψω. Η επαρχιώτικη κουτοπονηριά του λίγο-λίγο, έπρεπε να μεταμορφωθεί στην χωρίς επιφυλάξεις πώληση ολόκληρου του εαυτού μας και όχι μέρους του και μάλιστα σε συμφέρουσα τιμή. Η Ελληνίδα και ο Έλληνας δεν ήταν, και δεν είναι ούτε τώρα που μιλάμε, έτοιμοι να προσφέρουν τον εαυτό τους, παρά μόνο να παραχωρήσουν την ψήφο τους με τον ίδιο τρόπο που έδιναν το οικόπεδό τους ως αντιπαροχή για να εξασφαλίσουν ένα διαμέρισμα στην πολυκατοικία της Ενωμένης (;) Ευρώπης. Μόνο που δεν υπάρχουν πια περιθώρια διαπραγμάτευσης '  κανείς δε μας βεβαιώνει πως το διαμέρισμα που θα παραδοθεί θα είναι κατοικήσιμο, πως ο εαυτός μας θα παραμείνει αρτιμελής.

Τι να ευχηθούμε, μέσα σε αυτές τις συνθήκες; Άντε! Να είμαστε πραγματικά καλά, γεροί / γερές και δυνατοί / δυνατές και να ελπίζουμε πως θα διατηρήσουμε την ακεραιότητά μας. Κι όλα αυτά που ακούγονται πως "Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει", "θα περάσει κι αυτό" και τα παρόμοια, μάλλον ως παραπληροφόρηση ηχούν προς το παρόν στα αυτιά μου..
Μήπως να ξαναρχίσουμε το λίγο-λίγο, το σιγά-σιγά και το λάου-λάου; Αν κινηθούμε αθόρυβα και μεθοδικά μπορεί να μη γίνουμε αντιληπτοί από τους άλλους την ώρα που θα επιχειρούμε να κοροϊδέψουμε τον εαυτό μας. Ο τρόπος που ξυπνάμε, δηλαδή αν γίνεται με βίαιο τρόπο (θόρυβο, φασαρία, εξαναγκασμό) ή αν ξυπνάμε μόνοι μας, όποια ώρα θέλουμε, αφού έχουμε χορτάσει ύπνο, πάντα έπαιζε ρόλο στη διαμόρφωση της διάθεσής μας στη διάρκεια της ημέρας, της εβδομάδας, του μήνα, μέχρι και του χρόνου!
 Ά...μπα, δε νομίζω πως διορθωνόμαστε! Εμείς θα πεθάνουμε ημιτελείς...και αγουροξυπνημένοι ...

Γιώργος Χατζηαποστόλου

Ας δράσουμε, αλλά ... με τρόπο!

Συνάντησα ένα κορίτσι πριν από μερικούς μήνες, που έχει καταφέρει εδώ και χρόνια να κερδίζει τη συμπάθεια και την αποδοχή αρκετών ανθρώπων γύρω της, πράγμα ιδιαίτερα απαιτητικό. Έτσι, το μικρό διάστημα που τη γνωρίζω, μου δίνει την εντύπωση πως τον τελευταίο καιρό αποφάσισε να κάνει κάτι αληθινά δύσκολο: να νικήσει τις σκιές που με κόπο έμαθε να πολεμάει γύρω της. Θα καταλάβει τις ομοιότητες με το παιδάκι του βίντεο και ίσως τη διευκολύνω να συνειδητοποιήσει την ψυχική ισχύ της. Μου φαίνεται πως ήρθε ο καιρός να πάψει να αισθάνεται ενοχές για τη δύναμή της γιατί μέχρι τώρα, απ' όσο ξέρω, την έχει αξιοποιήσει μόνο για το καλό των άλλων. Υπάρχει όμως ένα ευαίσθητο σημείο: δεν καταδέχεται να χρησιμοποιήσει τη δύναμή της ενάντια σε ανθρώπους σαφώς ασθενέστερους από εκείνη, γιατί δε θέλει να κατηγορηθεί για αυταρχισμό και αναλγησία,  με αποτέλεσμα αυτοί οι τελευταίοι να την αδικούν και να την πληγώνουν. Μια από τις προσφιλείς της συνήθειες είναι να "παίζει" τα παιχνίδια των άλλων και να τους κερδίζει σε αυτά. 

Το πιο αγαπημένο, αλλά και το περισσότερο ριψοκίνδυνο παιχνίδι όπου συμμετέχει είναι ο έρωτας. Πρόκειται για το "άθλημα" όπου ο άνδρας οφείλει -κατά τη γνώμη μου- να προσέρχεται όχι αναζητώντας τη "νίκη" αλλά την πλέον απολαυστική "ήττα" αφού η επιβολή σε ένα πλάσμα, που η φύση προίκισε με σχεδόν ανεξάντλητες βιολογικές δυνατότητες και ελέγχει με άνεση το ερωτικό παιχνίδι της ζωής, είναι πρακτικά αδύνατη. Μιλάμε πάντα για έρωτα μέσα σε φυσιολογικά πλαίσια και όχι για ανωμαλίες ή ακρότητες. Την είδα έκπληκτος, να μιμείται, με το χέρι της σφιγμένο σε γροθιά, την παλινδρομική κίνηση του ανδρικού γεννητικού οργάνου, με τον τρόπο που πανηγυρίζουν οι ποδοσφαιριστές μετά το γκολ, δέκατα του δευτερολέπτου αφότου την αποχαιρέτησε ο φίλος της, αλλά με μιαν εκδικητική έκφραση σαν να του έλεγε: "αυτό -δηλαδή το σεξ- ξέρεις να το κάνεις, αλλά, που θα πάει, θα σε νικήσω και σ' αυτό!". Οι δυνατοί άνθρωποι πολλές φορές υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους και θεωρούν πως ελέγχουν απόλυτα το νόημα των μηνυμάτων που στέλνουν. Λάθος!
Ο "τέλειος" όσο και ζωώδης εραστής είναι χρήσιμος για μια νύχτα ή για πεπερασμένο αριθμό νυχτών. Η ερωτική ικανοποίηση που προσφέρει σε μια γυναίκα δεν έχει σκοπό να την κάνει ευτυχισμένη ή ολοκληρωμένη, δεν τη λαμβάνει καν υπόψη του. Αντίθετα, στοχεύει στην επιβεβαίωση του εγωισμού του ως ισχυρό φύλο που επιβάλλεται στο "ασθενές" και το υποχρεώνει να δεχθεί την κατωτερότητά του ως "φυσική", κοινωνικά  αποδεκτή και αναμενόμενη. Το μεγαλύτερο όπλο στη συμπεριφορά μιας γυναίκας -το κλάμα και η απειλή του χωρισμού- δεν θα καταφέρει να πείσει τον επιβήτορα να τη νυμφευθεί. γιατί  ο εραστής δημιουργήθηκε για να παρέχει ηδονή σε ένα χαλαρό πλαίσιο συμβίωσης και όχι, αναγκαστικά, ζωή που να εντάσσεται σε νομικό πλαίσιο, δηλαδή γάμο, με σκοπό την τεκνοποίηση. Αλίμονο αν ο εραστής δεχτεί το γάμο, επειδή, καθώς είναι ενάντια στο πρότυπο επιβίωσης που ακολουθεί, θα συμβιβαστεί μόνο για να εξασφαλίσει μια καλή διαβίωση (όντας άνεργος) σε βάρος της συζύγου ' τίποτε άλλο. Τελεία.
Αυτές οι καταστάσεις εντάσσονται σε ένα γενικά ευτελές και "ταπεινό" με την έννοια του πρόστυχου, γενικό κοινωνικό κλίμα και παρατηρούνται σε μια ατέλειωτη σειρά καθημερινών συμβάντων γύρω μας. Έχω βαρεθεί να βλέπω υπερόπτες μέχρις αηδίας και αποβλακωμένους άντρες, με μεγάλα μπράτσα και ατροφικό μυαλό που τριγυρίζουν στα μέσα μαζικής μεταφοράς παίζοντας ένα κομπολόι, βαδίζοντας επιδεικτικά στις αποβάθρες των τρένων ή καμαρώνοντας με το παραμικρό, αν τύχει το βλέμμα σου να τους συναντήσει τυχαία.
Από την άλλη πλευρά, έχω μπουχτίσει να βλέπω γυμνά γυναικεία πόδια (όμορφα ή όχι) που ανήκουν σε ακέφαλα σώματα ή μάλλον σε ανεγκέφαλα κρανία. Πολλά νεαρά κορίτσια προβάλλουν το κάτω μέρος του σώματός τους ως "προϊόν προς διάθεση" με τόσο εξόφθαλμο τρόπο που αναρωτιέσαι: "τόσο πολύ ανησυχούν μήπως μείνουν στα αζήτητα, ώστε έβγαλαν το εμπόρευμα στην άσφαλτο, γιατί ούτε στο πεζοδρόμιο, δεν θα πουλιόταν;"
"Ψευτίσαμε τα νιάτα μας, τα κάναμε μιας πεντάρας! έγραφε ο Κώστας Πρετεντέρης πριν να τον ξεφτιλίσει με τη συμπεριφορά του στις μέρες μας, ο εγωιστής και φιλοχρήματος γιος του.

                                                                                                                        Γιώργος Χατζηαποστόλου

Μια ανάσα...

Αύγουστος 2015
Ο μήνας αυτός φαίνεται να έχει βρεθεί στην άκρη του καλοκαιριού για να λειτουργεί σαν άλλοθι ώστε να θεωρηθεί -έστω και προσωρινά- η Αθήνα, ανθρώπινη πόλη για όσους παραμένουν σε αυτή. Στα ορεινά χωριά της Ελλάδας οι κάτοικοι αφήνουν το χειμώνα κάποιους φύλακες για τα σπίτια και τις περιουσίες τους. Κάτι αντίστοιχο μοιάζει να συμβαίνει και με την Αθήνα κάθε τέτοια εποχή. Φέτος είναι αλήθεια πως η πόλη κράτησε περισσότερους "φύλακες" λόγω της κρίσης. Ανάμεσα στους άλλους θα βρίσκομαι κι εγώ στην πόλη μέσα από τα τείχη και χωρίς να καταθέσω τα όπλα. Σκοπεύω να συνεχίσω να κατεβαίνω τα πρωινά στη θάλασσα δροσίζοντας τη "μηχανή" μου που το χειμώνα προβλέπεται να υπερθερμανθεί στην προσπάθειά μου να αντιμετωπίσω τον πολικό χειμώνα που έρχεται, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις. 
Αποπροσανατολισμένος σαν το μυρμήγκι που ταξιδεύει πάνω σ' ένα πλατανόφυλλο, ακολουθώ το ρεύμα του καιρού και αφήνω την τύχη μου στον ποταμό, ανυπομονώντας να φτάσω γρήγορα στη θάλασσα και ελπίζοντας να τη βρω στις "καλές της". Το βουητό του νερού με συντροφεύει σαν το αίμα που στροβιλίζεται ορμητικό στις αρτηρίες ενός εφήβου που ψάχνει εναγώνια την αρχέγονη σύνδεση ενός ακατέργαστου ερωτισμού με την εύπλαστη γυναικεία φύση. 
Μάλλον δεν είναι συμπτωματικό πως το ασυνείδητο θεωρείται θηλυκό στη θεωρία του Jung. Το θηλυκό ως στοιχείο υγρό, ασυμπίεστο και διαμεσολαβητικό διαχειρίζεται (διευκολύνει ή εμποδίζει) την ερωτική επιθυμία και αναζητά την εκπλήρωση του έρωτα "καταργώντας" τα δεσμά του χρόνου, του τόπου και των συνηθισμένων ηθικών αναστολών του ανθρώπου της πόλης που αφέθηκε να διακινδυνεύσει την "αξιοπρέπειά του" για λίγες στιγμές απόλαυσης. Το ταξίδι της αναζήτησης, μοιραία οδηγείται από τον Jung στους αρχαίους Έλληνες σοφούς που απέδωσαν φύλο όπως σε όλα τα πράγματα έτσι και σε στοιχεία της φύσης ή φυσικά φαινόμενα. Τα πλέον ανεξέλεγκτα, όσον αφορά τη συμπεριφορά τους, θηλυκά κατατάχθηκαν στα ρευστά ή στα αέρια (θάλασσα, λίμνη, πηγή, θύελλα, καταιγίδα, νηνεμία...). Τα αρσενικά στοιχεία και φαινόμενα (ήλιος, άνεμος, ποταμός, κεραυνός, τυφώνας, κυκλώνας...) πάντα λειτουργούσαν χωρίς κανόνες και συχνά προξενούσαν καταστροφές, τις περισσότερες φορές εξ αμελείας!  Αυτός ο διαχωρισμός πέρα από την υποσυνείδητη γοητεία που ασκεί στους ανθρώπους αιώνες τώρα δείχνει να χρησίμευσε αργότερα και στην ανάλυση των ονείρων (Freud) όσο και στον εξανθρωπισμό της ερμηνείας της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας.
Τώρα, σχετικά με τους τρόπους να δροσίσουμε, με την έννοια της ανανέωσης, σώμα και πνεύμα, ακολουθούμε απλά την ίδια τη σύσταση του σώματός μας. Αποτελούμαστε κατά 70% του βάρους μας από νερό και προσπαθούμε διαρκώς να συμπληρώνουμε τα υγρά που χάνουμε κάθε ημέρα, αλλά και κάθε νύχτα, συμπεριφερόμενοι, για παράδειγμα, στον έρωτα, ως συγκοινωνούντα δοχεία. Πιθανώς θα συμφωνήσετε ότι ο καλύτερος τρόπος, για τους νέους, να δροσιστούν, είναι ο έρωτας και κυρίως η αίσθηση -γεύση, αφή- που χαρίζει μετά την κορύφωσή του. Όσο προχωρά η ηλικία, η σειρά αλλάζει, για τους μεσήλικες, με πρώτη τη θάλασσα, δεύτερο τον έρωτα και τρίτο παράγοντα δροσιάς ένα ποτήρι νερό, για να καταλήξει στους ηλικιωμένους η πλήρης αντιστροφή -σε σχέση με τους νέους- δηλαδή, πρώτα το δροσερό νερό, ύστερα η θάλασσα ως ιαματική ερωμένη και τέλος, κατάκοπη αλλά τρυφερή, η αγάπη που έρχεται να αντικαταστήσει τον έρωτα.
Εκτός από εμάς τους συνηθισμένους ανθρώπους τη δροσιά έχουν αναζητήσει στην πορεία τους και γνωστοί όσο και αγαπημένοι λογοτέχνες. Η συσχέτιση της θάλασσας με τον έρωτα βρίσκεται συχνά στο έργο του Σολωμού, του Παπαδιαμάντη, του Βιζυηνού όσο και νεότερων. Ως δροσερό νερό αντιλαμβάνεται τον έρωτα ο Ηλίας Βενέζης στην Αιολική γη, το ίδιο και ο Στρατής Μυριβήλης στη Δασκάλα με τα χρυσά μάτια. Ο Γιώργος Σεφέρης στα ποιήματά του Αργά μιλούσες ή στο Ο κ. Στρατής Θαλασσινός περιγράφει έναν άνθρωπο και ο Οδυσσέας Ελύτης στην Ποδηλάτισσα ή στο Κοχύλι μας συντροφεύουν με το βλέμμα τους καθώς βαδίζουμε στο μονοπάτι που οδηγεί στη θάλασσα. 
Τι τα θέλετε; Άμα σταθείς πεινασμένος για δράση μπροστά στη θάλασσα του κόσμου, σύντομα θα μάθεις να κολυμπάς, διαφορετικά μας περιμένει η στεριά, ο στέρεος τόπος, η στείρα γη. Μόνο που η στεριά γεννά μοναχικούς ανθρώπους των βουνών, φλύαρους ανθρώπους των κάμπων ή ασφαλισμένους από τα στοιχεία της φύσης ανθρώπους των πόλεων. Όσοι αποτύχουν να προσαρμοστούν στην απομόνωση των κλειστών αγροτικών κοινωνιών, θα κατεβούν στις πόλεις, θα οχυρωθούν σε ένα διαμέρισμα πολυκατοικίας και θα επιχειρούν απελπισμένες εξόδους προς την ύπαιθρο τις ημέρες των διακοπών των Χριστουγέννων, του Πάσχα και του Δεκαπενταύγουστου (καλή ώρα!). Τι να κάνεις κλεισμένος σε ένα σπίτι, όπου απουσιάζει ο έρωτας, όπου ο /η σύντροφός σου είναι στην καλύτερη περίπτωση ένας καλόβολος συγκάτοικος και όπου όλα τα πράγματα φωνάζουν γύρω σου: σήκω, φύγε, ζήσε!
Καλά μας τα είπαν οι δικοί μας, αλλά, μάλλον, δε μας τα είπαν όλα... Όλες οι οικογένειες δεν είναι τόσο τυχερές όπως αυτή του παπα-Γιώργη Πυρουνάκη που είχε πει στα παιδιά του όταν είχε έρθει η ώρα τους να διαλέξουν: "Κάνε αυτό που λαχταρά η ψυχή σου...μη φοβάσαι..."

Φιλιά σε λίγες φίλες
Χαμόγελα σε λίγους φίλους

Γιώργος Χατζηαποστόλου  

Ο συνδετήρας

Ευγένιος Τριβιζάς > Συνδέοντας τη φαντασία με την εφαρμοσμένη επιστήμη (τεχνολογία) αλλά και την πολιτική, μέσα από το παραμύθι ' σκέψεις και νύξεις από έναν παιδαγωγό! Αν χρειαστεί θα προσθέσω λίγες λέξεις αλλά προς στιγμή δεν φαίνεται να υπάρχει  τέτοια ανάγκη!

Γιώργος Δημητρίου Χ. 

Ετυμολογία μιας άρνησης

Όχι (επίρρημα). [Συναντάται] ως αρνητική απάντηση για την απόρριψη πρότασης, αιτήματος κλπ ή για την έκφραση διαφωνίας. (Μπαμπινιώτης, 2002, σ. 1292)
Το νεοελληνικό «όχι» προέρχεται από το αρχαίο «οὐκ» όταν μονιμοποιήθηκε η δασυμένη μορφή «οὐχ(ί)» που αρχικά απαντούσε μόνο πριν από δασεία [….] https://smerdaleos.wordpress.com/2013/11/17/  Οι ξένοι δεν υιοθέτησαν την άρνηση "Όχι" πιθανότατα γιατί δεν ταίριαζε φωνητικά στη γλώσσα τους, ηχούσε παράφωνα στην πολιτιστική τους αρμονία, ενώ, αντίθετα, αντέστρεψαν την έννοια της κατάφασης "Ναι", σε άρνηση "Νο" ακολουθώντας το αρχαίο λόγιο μόριο "νε" που σημαίνει το αντίθετο του δεύτερου συνθετικού λέξεων όπου χρησιμοποιείται όπως, για παράδειγμα, νηνεμία ή νηπενθής ' όλα τα συγχέουν αυτοί οι άνθρωποι!
Το χειρότερο, όμως, είναι ότι θέλουν να μας πείσουν να χρησιμοποιούμε τη δική τους άρνηση ως δική μας κατάφαση. Τι λέτε: να αλλάξουμε τη γλώσσα μας για να κερδίσουμε την αποδοχή τους; Πώς; Δε σας ακούω ' γιατί ψιθυρίζετε; Μιλήστε! Μην κοιτάζετε γύρω σας ' μην φοβάστε! Η εποχή της επταετίας τελείωσε, η εποχή της πενταετίας τελείωσε (;) ' αυτοκτόνησαν, βέβαια, έως τώρα 7.000 άνθρωποι στην Ελλάδα για χρέη αλλά δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι γι αυτό. Ο αριθμός μπορεί να είναι πλασματικός ' φαίνεται πολύ μεγάλος για να είναι αληθινός. Ίσως, μάλιστα, και να είναι μόνο στη φαντασία των δημοσιογράφων που θέλουν να συκοφαντήσουν την πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων γιατί τους απέκλεισαν από νέες μίζες ' ίσως η αστυνομία να παρερμήνευσε το χαρακτήρα αυτών των ανθρώπινων, παράπλευρων απωλειών της κρίσης, ίσως να είναι θεωρητικό τέχνασμα των επικοινωνιολόγων... δεν έχει σημασία ' φαντασία να έχετε και ελαστική ηθική να διαθέτετε κι όλα αυτά τα "επιστήμη, στερουμένη αρετής, πανουργία εστί" και τα παρόμοια είναι άτοπες απόψεις των αρχαίων μας προγόνων. 
Μπορείτε να συνεχίσετε να συνωστίζεστε έξω από τα αυτόματα μηχανήματα ανάληψης χρημάτων των τραπεζών και να αγανακτείτε με την "ανάλγητη" κυβέρνηση που δεν ενδιαφέρεται για την εξυπηρέτηση των καθημερινών σας αναγκών -όσοι εθελοτυφλείτε- γιατί υπάρχουν και όσοι βλέπουν, ακούνε και καταλαβαίνουν!Τώρα, με την ευκαιρία του δημοψηφίσματος, δείχνει να έφτασε η κατάλληλη στιγμή για να αποφασίσουμε ποιά επιθυμούμε να είναι η μητρική μας γλώσσα και, επομένως ποιά επιρρήματα, θα χρησιμοποιούμε από σήμερα και στο εξής. Όσοι είστε εκ πεποιθήσεως ξενόγλωσσοι,  μην ανησυχείτε, κάποια εταιρεία δημοσκοπήσεων θα βρεθεί να επαληθεύσει τα αποτελέσματα που προτιμάτε.

Γιώργος Δημητρίου Χ. 

Άυλα τεκμήρια

 

 

 

Τα γραπτά φεύγουν 

 

Το ατλάζι των φύλλων που γυρίζει κανείς στα βιβλία σχηματίζει μια γυναίκα τόσο ωραία

που όταν δεν διαβάζει κανείς την ατενίζει με λύπη

χωρίς να τολμά να της μιλήσει χωρίς να τολμά να της πει πως είναι τόσο ωραία

που αυτό που πρόκειται να μάθουμε δεν έχει τιμή

Αυτή η γυναίκα περνά ανεπαισθήτως μέσα σε θρόισμα λουλουδιών

καμιά φορά στρέφεται μέσα στις τυπωμένες εποχές

και ζητά την ώρα ή καμώνεται πως κοιτάζει τα κοσμήματα κατάματα

όπως δεν κάνουν τ' αληθινά πλάσματα

Και ο κόσμος πεθαίνει ένα ρήγμα δημιουργείται στα δακτυλίδια του αέρος

ένα σχίσμα στη θέση της καρδιάς

Οι πρωινές εφημερίδες φέρνουν αοιδούς των οποίων η φωνή έχει

το χρώμα της άμμου πάνω σε ακτές απαλές και κινδυνώδεις

και καμιά φορά οι βραδινές αφήνουν να περάσουν κάτι πολύ νέα κοριτσάκια

που οδηγούν θηρία αλυσοδεμένα

Μα το πιο ωραίο είναι στα ενδιάμεσα διαστήματα ορισμένων γραμμάτων

όπου χέρια πιο λευκά από το κέρας των αστεριών το μεσημέρι

αφανίζουν μια φωλιά λευκών χελιδονιών

για να βρέχει πάντοτε

 

Τόσο χαμηλά τόσο χαμηλά που τα φτερά δεν μπορούνε πια να σμίξουν

Χέρια απ' όπου ανεβαίνει κανείς σε μπράτσα τόσο ελαφρά που η άχνα των λιβαδιών

στα χαριτωμένα της κυματιστά περιπλέγματα πάνω από τις λίμνες είναι ο ατελής τους καθρέφτης

μπράτσα που δεν εναρθρώνονται με τίποτε άλλο παρά με τον εξαιρετικό κίνδυνο ενός σώματος

καμωμένου για τον έρωτα

του οποίου η κοιλιά καλεί τους στεναγμούς που ξέφυγαν από θάμνους γιομάτους πέπλους

και που δεν έχει τίποτε το εγκόσμιο εκτός από την αχανή παγωμένη αλήθεια

των ελκήθρων των βλεμμάτων επί της κατάλευκης εκτάσεως

αυτού που δεν θα ξαναδώ πια

εξαιτίας ενός θαυμαστού ματόδεσμου

που φορώ στο παιχνίδι της τυφλόμυγας των τραυμάτων

Αντρέ Μπρετόν

(Μετάφραση: Ανδρέας Εμπειρίκος)



  

Σύννεφο με παντελόνια 
 

Τη σκέψη σας που νείρεται

πάνω στο πλαδαρό μυαλό σας

σάμπως ξυγκόθρεφτος λακές

σ’ ένα ντιβάνι λιγδιασμένο,

εγώ θα την τσιγκλάω

επάνω στο ματόβρεχτο κομμάτι της καρδιάς μου

φαρμακερός κι αγροίκος πάντα

ως να χορτάσω χλευασμό.

Εγώ δεν έχω ουδέ μιαν άσπρη τρίχα στην ψυχή μου

κι ουδέ σταγόνα γεροντίστικης ευγένειας.

Με την τραχειά κραυγή μου κεραυνώνοντας τον κόσμο,

ωραίος τραβάω, τραβάω,

εικοσιδυό χρονώ λεβέντης.

Εσείς οι αβροί!…

Επάνω στα βιολιά ξαπλώνετε τον έρωτα.

Επάνω στα ταμπούρλα ο άξεστος τον έρωτα ξαπλώνει.

Όμως εσείς,

θα το μπορούσατε ποτέ καθώς εγώ,

τον εαυτό σας να γυρίσετε τα μέσα του έξω,

έτσι που να γενείτε ολάκεροι ένα στόμα;

Ελάτε να σας δασκαλέψω,

εσάς τη μπατιστένια απ’ το σαλόνι,

εσάς την άψογον υπάλληλο της κοινωνίας των αγγέλων

κι εσάς που ξεφυλλίζετε ήρεμα – ήρεμα τα χείλη σας

σα μια μαγείρισσα που ξεφυλλίζει τις σελίδες του οδηγού

μαγειρικής.

Θέλετε – θα ’μαι ακέριος όλο κρέας, λυσσασμένος,

– κι αλλάζοντας απόχρωση σαν ουρανός-

Θέλετε – θα ’μαι η άχραντη ευγένεια

– όχι άντρας πια, μα σύγνεφο με παντελόνια.
[....]

Βλαντιμίρ Μαγιακόβσκι

(Απόδοση: Γιάννης Ρίτσος)



...και σαν πρώτα...

 

 

Χθες -11 Ιουνίου- η τηλεόρασή μου άνοιξε (μετά από μήνες αναμονής) και έμεινε συντονισμένη σε ένα μόνο κανάλι - στο σωστό σταθμό - την ΕΡΤ. Δέκα λεπτά ήταν χρόνος αρκετός για να συνδεθούν οι τελευταίες στιγμές της παλιάς με τις πρώτες της νέας Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης. Προσέλαβα τη διάχυτη συγκίνηση που είχε απλωθεί στα πρόσωπα, τα χέρια και τα σώματα των μουσικών ως συνειδητοποίηση των πλούσιων πολιτισμικών καταβολών της ελληνικότητάς μας.

Περίμενα μία ημέρα για να γράψω κάτι γιατί ήθελα να βεβαιωθώ πως πραγματικά άνοιξε η Ελληνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση και δεν θα έλθουν κάποιες διμοιρίες των Μονάδων Αποκατάστασης Τάξης για να "επαναφέρουν την ασφάλεια" - αυτή την αναγκαστική συμμόρφωση με την ατμόσφαιρα του νεκροταφείου όπου οι άνθρωποι του πολιτισμού -και οι άνθρωποι εν γένει- "θάβονται" ζωντανοί επειδή ο πολιτισμός δεν επιτρέπει στους λειτουργούς του να αντιδράσουν βίαια απέναντι σε πολιτικούς νεκροθάφτες.



Το περασμένο βράδυ έλαβα ένα μήνυμα από έναν αγαπητό φίλο -τον Θοδωρή- με δύο μόνο λέξεις αλλά γραμμένες με μεγάλα γράμματα που έλεγε: "Σήμερα συγκινήθηκα". Αυτές οι δύο λέξεις ήταν και η αφορμή για να γράψω αυτά τα λίγα λόγια. (Το μήνυμα συνεχίζεται)

Γιώργος Χατζηαποστόλου